Εβδομάδα σημαντικών ανακοινώσεων για τις προοπτικές της ελληνικής ενεργειακής αγοράς αυτή που ξεκίνησε.
Εν
αναμονή της απόφασης της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ ΙΙ ανάμεσα σε TAP
και Nabucco West, καθώς και της οριστικής αξιολόγησης της προσφοράς της
αζερικής Socar για το ΔΕΣΦΑ, θα εστιάσουμε στο πρώτο πακέτο μέτρων για
την ηλεκτρική αγορά που αναμένεται να εγκρίνει η Ολομέλεια της ΡΑΕ
μεθαύριο Πέμπτη. Γιατί, επί της ουσίας, αφορά ρυθμίσεις που προβλέπεται
να δημιουργήσουν ένα νέο status quo, το οποίο θα λειτουργήσει ως
προοίμιο για τις επερχόμενες αλλαγές ενόψει του target model και θα
δοκιμάσει τα αντανακλαστικά της αγοράς σε ό,τι έχει να κάνει με την
πραγματική ανταγωνιστική λειτουργία της.
Η αποκλειστική μετάδοση
από το energia.gr των μέτρων αυτών, την προηγούμενη εβδομάδα, προκάλεσε
ανάμικτα συναισθήματα. Σε άλλους άρεσαν και σε άλλους προκάλεσαν
δυσφορία. Εύλογο και αναμενόμενο. Κάθε αλλαγή που δημιουργεί νέα
δεδομένα είναι φυσικό να ανατρέπει καθεστηκυίες τάξεις, να αφαιρεί
προνόμια, να επιβάλει καινούριες υποχρεώσεις, να υποδεικνύει μια άλλη
νοοτροπία. Από την άλλη πλευρά, είναι γεγονός ότι όλοι οι παίκτες της
ηλεκτρικής αγοράς συμφωνούσαν σε ένα δεδομένο. Ότι έχει ξεπεραστεί πλέον
το μοντέλο της, ότι βρίθει στρεβλώσεων και αντικινήτρων, ότι εν τέλει
δεν λειτουργεί αποδοτικά για κανέναν. Άρα, είχαν συμφωνήσει για την
ανάγκη να αλλάξει εκ βάθρων. Βέβαια, την αλλαγή την εννοούν ο καθένας
και διαφορετικά. Υπό τη σκοπιά του προσωπικού συμφέροντος και των
σκοπιμοτήτων για τη διατήρηση των όποιων κεκτημένων είχαν κερδηθεί στο
παρελθόν.
Έτσι, όμως, δεν συντελείται πρόοδος. Το να λέμε «αυτό
είναι λάθος και πρέπει να αλλάξει» και να εννοούμε μόνον όσα δυσκολεύουν
τη δική μας λειτουργία, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να κάνουμε
γύρους γύρω από τον εαυτό μας. Και να ξαναγυρνάμε στο σημείο μηδέν.
Είναι
γεγονός ότι οι ομάδες εργασίας, που ανέλαβε να συστήσει η ΡΑΕ, για την
αναδιάρθρωση της ηλεκτρικής αγοράς επωμίσθηκαν ένα πολύ δύσκολο
έργο. Να συγκεράσουν πολλές και διαμετρικά αντίθετες απόψεις. Να
ισορροπήσουν πάνω σε ένα τεντωμένο σκοινί, σε μια προσπάθεια να βρουν τη
χρυσή τομή για ρυθμίσεις που θα εξασφαλίζουν προοπτική σε όλους τους
παίκτες της αγοράς. Χωρίς αποκλεισμούς, μεροληπτικές συμπεριφορές και
προνομιακές αποφάσεις. Φαίνεται ότι έβαλαν το δάχτυλο επί των τύπων των
ήλων και προφανώς ήταν λογικό ότι αυτό δεν θα ήταν αρεστό. Ειπώθηκαν και
σκληρές αλήθειες. Από αυτές που η αγορά συνηθίζει να λέει πίσω από
κλειστές πόρτες, αλλά δημόσια όταν λέγονται δημιουργούν αντιδράσεις.
Όμως, έπρεπε να γίνει μια αρχή. Η κατάσταση πλέον είναι στο μη παρέκει.
Κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα όλο το οικοδόμημα της αγοράς. Εμείς
ακόμη συζητάμε εάν θα ενοχλήσουμε κάποιους με τις διαπιστώσεις μας;
Το
θέμα είναι να μην καταφέρουν οι όποιοι ενοχλημένοι να επηρεάσουν με
τέτοιο τρόπο ώστε να ακυρωθούν κάποιες από τις δρομολογούμενες
ρυθμίσεις. Ας αφήσουμε τη ΡΑΕ και τις ομάδες εργασίας να ολοκληρώσουν τη
δύσκολη αποστολή που ανέλαβαν. Ας αφήσουμε, επιτέλους, την αγορά να
λειτουργήσει με υγιείς και ανταγωνιστικούς όρους. Ας την αφήσουμε να
δοκιμασθεί έστω στο μεταβατικό αυτό διάστημα που αφορούν τα νέα μέτρα
που έρχονται και μετά να κάνουμε λογαριασμό. Ας δοκιμάσουμε να
λειτουργήσουμε χωρίς προστατευτικό δίχτυ. Αυτοί που ήρθαν για να
μείνουν, ας οδηγήσουν τις εξελίξεις στο μέλλον.
ΥΓ. 1: μια
ρητορική απορία: πώς γίνεται το ΣτΕ να απορρίπτει, πρόσφατα, το αίτημα
για την κατάργηση του cost recovery και την ίδια στιγμή να δρομολογείται
η κατάργηση του, από τον Ιούλιο του 2014; Τι είδους αντίφαση είναι
αυτή; Ποιος έχει δίκιο, το ΣτΕ ή η ΡΑΕ;
ΥΓ. 2: στις εξελίξεις
της εβδομάδας και η επιστροφή του Γιάννη Μανιάτη στο ΥΠΕΚΑ, με
αναβαθμισμένο ρόλο, ως υπουργός πλέον. Υποθέτουμε ότι θα σηκώσει τις
αρμοδιότητες για τους υδρογονάνθρακες, όπως ο προκάτοχος του Ε.
Λιβιεράτος. Να του ευχηθούμε, καλή δύναμη και κυρίως, ταχύτερες
διαδικασίες.