Των Tom Warner και Isabel Gorst
Οι επικεφαλής των εθνικών επιχειρήσεων φυσικού αερίου Ρωσίας και Ουκρανίας διεξάγουν συνομιλίες στη Μόσχα, με στόχο να βρουν μία λύση όσον αφορά στο φυσικό αέριο του Τουρκμενιστάν, του μεγαλύτερου εξαγωγέα του προϊόντος στην Κεντρική Ασία.
Ο Alexei Miller, διευθύνων σύμβουλος της ρωσικής Gazprom, και ο Olexy Ivchenko, πρόεδρος της ουκρανικής Naftogaz, θα αναζητήσουν μία συμβιβαστική λύση που θα ικανοποιήσει τις αντίπαλες στρατηγικές τόσο του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin, όσο και του Viktor Yushchenko, του νέου φιλο-δυτικού προέδρου της Ουκρανίας. Και οι δύο άνδρες θέλουν να εξασφαλίσουν τον έλεγχο της παραγωγής αερίου του Τουρκμενιστάν.
Ο κ. Yushchenko θα επιχειρήσει επίσης να απεμπλακεί από τη συμφωνία που είχε συζητήσει ο προκάτοχός του, Leonid Kuchma, η οποία προσέφερε ένα ελκυστικό 25ετές συμβόλαιο προσφοράς φυσικού αερίου σε ελβετική εταιρία, την οποία ελέγχουν η Gazprom και ομάδα ιδιωτών επενδυτών.
Η Ουκρανία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης του Τουρκμενιστάν, αφού αγοράζει 31 δισ. κυβικά μέτρα αερίου το χρόνο, το οποίο φτάνει στη χώρα από τον αγωγό που διασχίζει το Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν και τη Ρωσία. Άλλα 9 δισ. κ.μ. του αερίου του Τουρκμενιστάν διατίθενται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως μέσω Gazprom.
Στο έτος 2007 και τα 40 δισ. κ.μ. του φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν που κατευθύνονται στις δυτικές αγορές, πρόκειται να πάρει η Rosukrenergo, η ελβετικών συμφερόντων εταιρία που ανήκει κατά το ήμισυ στην Gazprom.
Η Gazprom και οι εταίροι της στη Rosukrenergo, μεταξύ των οποίων η αυστριακή Raiffeisenbank, θέλουν να χρησιμοποιήσουν την εν λόγω εταιρία ως όχημα για να προσελκύσουν δυτικά κεφάλαια, με στόχο το αέριο του Τουρκμενιστάν που κατευθύνεται στις δυτικές αγορές να φτάσει εντέλει στα 70 δισ. κ.μ. το χρόνο.
Ο Wolfgang Putschek, κορυφαίο στέλεχος της Raiffeisen Investment, δήλωσε ότι η επιθυμία της ουκρανικής κυβέρνησης να αποκλείσει τη Rosukrenergo εμπνέει ανησυχίες, αλλά από την άλλη έχει εμπιστοσύνη στην υποστήριξη της Gazprom.
Ο κ. Putshchek δήλωσε ότι στους συνεταίρους της Rosukrenergo περιλαμβάνονται και ”ουκρανικά συμφέροντα”, τα οποία δεν μπορεί να αποκαλύψει. Η Ρωσία θέλει να αυξήσει τις επανεξαγωγές της προς την Κεντρική Ασία, ώστε να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έως ότου η Gazprom αποκτήσει την απαραίτητη οικονομική ισχύ που της χρειάζεται για να αναπτύξει τα κοιτάσματα στην αρκτική Ρωσία.
Η Ουκρανία, από την πλευρά της, φοβάται μην χάσει τον έλεγχο του όγκου και των τιμών του φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν. Η ουκρανική κατοχή των αγωγών που μεταφέρουν 80% και πλέον από το ρωσικό αέριο που εξάγεται στην Ευρώπη, προσφέρουν στο Κίεβο σημαντική διαπραγματευτική δυνατότητα.
Ο Saparmurat Niyazov, πρόεδρος του Τουρκμενιστάν, έχει αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τον ρωσο-ουκρανικό ανταγωνισμό και αύξησε κατακόρυφα τις τιμές τον Ιανουάριο, αναγγέλλοντας παράλληλα ότι σκοπεύει να τις αυξήσεις περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.
Ο κ. Niyazov εκτιμά ότι το Τουρκμενιστάν θα είχε τη δυνατότητα να εξάγει έως 100 δισ. κ.μ. το χρόνο, εάν είχε την κατάλληλη υποδομή σε αγωγούς για τη μεταφορά του.
(Από το euro2day – Financial Times, 7/6/05)