Η Ελλάδα αναλαμβάνει από αύριο επίσημα την Προεδρία του Συμβουλίου
της Ε.Ε. διαδεχόμενη τη Λιθουανία. Είναι η πέμπτη που καλείται να
διαχειρισθεί ως τώρα. Είχαν προηγηθεί τρεις Προεδρίες επί Ανδρέα
Παπανδρέου, το 1983, το 1988 και το 1994 και μία επί Κώστα Σημίτη, το
2003.
Η χώρα μας παίρνει τη σκυτάλη σε μια εξαιρετικά δύσκολη
καμπή. Με την τρόικα των δανειστών να την εποπτεύει, τα οικονομικά
προβλήματα της να διαιωνίζονται, τη φτωχοποίηση της κοινωνίας να
διευρύνεται και το μέλλον της να διαγράφεται με σκούρα χρώματα.
Η
ελληνική Προεδρία συμπίπτει και με μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή για την
ίδια την Ευρώπη. Τη διενέργεια ευρωεκλογών το Μάιο υπό συνθήκες
οικονομικής ύφεσης και στην ευρωπαϊκή γειτονιά μας. Αυτά ακριβώς τα
προβλήματα και η αδυναμία διαχείρισης τους σε επίπεδο Ε.Ε. έχουν
αναδείξει σε γρίφο τη σύσταση του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου, που
αποτελεί έναν ισχυρό θεσμό, με δυνατότητα να μπλοκάρει κοινά
νομοθετήματα. Τι είδους Ευρωκοινοβούλιο θα αναδείξουν οι κάλπες του
Μαΐου; Θα εκλεγούν ακραίες φωνές, οι οποίες ενδεχομένως δύσκολα θα
ελέγχονται; Θα εκφρασθούν τάσεις και απόψεις, οι οποίες σήμερα μπορεί να
βρίσκονται στο περιθώριο; Θα είναι ένα Ευρωκοινοβούλιο των λαών ή των
ισχυρών λόμπι; Σε πέντε μήνες θα γνωρίζουμε. Έως τότε, όμως, είναι
γεγονός ότι θέματα που προκαλούν διχογνωμίες ή τα αντανακλαστικά της
ίδιας της κοινωνίας θα παραμείνουν στο ψυγείο, ακριβώς για να μη θιγούν
περισσότερο οι αρνητικές φωνές για την Ευρώπη όπως έχει διαμορφωθεί
σήμερα. Για την Ευρώπη που χάνει αργά αλλά σταθερά την κοινωνική
διάσταση της.
Σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί κοινό μυστικό στις
Βρυξέλλες ότι η ελληνική Προεδρία θα είναι μια sui generis Προεδρία. Θα
περιοριστεί σε καθαρά διαχειριστικό ρόλο, με μηδαμινές προσδοκίες για
την προώθηση των μεγάλων θεμάτων που καίνε σήμερα τις Βρυξέλλες. Έτσι κι
αλλιώς το Ευρωκοινοβούλιο θα συνεδριάσει τελευταία φορά εν ολομελεία
στις 14 Απριλίου, συνολικά, δηλαδή, πέντε φορές ως τότε και στη συνέχεια
θα διακόψει τη λειτουργία του, ενόψει ευρωεκλογών. Συνεπώς, δεν
θα υπάρχει και de facto δυνατότητα προώθησης νομοθετικού έργου, παρά
μόνον σε θέματα ήσσονος σημασίας.
Σε ό,τι αφορά τα δικά μας
θέματα, του περιβάλλοντος και της ενέργειας, και σε αυτόν τον τομέα
είναι εξαιρετικά φτωχή η ατζέντα, έστω κι αν τεθούν προτάσεις για
μελλοντική απόφαση. Με βάση το πρόγραμμα των συναντήσεων που έχει
δημοσιοποιήσει η ελληνική Προεδρία, στις 3 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί το
Συμβούλιο Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες, στις 15 Μαΐου το άτυπο
συμβούλιο υπουργών για θέματα Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο Ζάππειο
και στις 12 Ιουνίου η συνάντηση του Συμβουλίου Μεταφορών,
Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας, με αντικείμενο τα ενεργειακά θέματα, στο
Λουξεμβούργο.
Το οξύμωρο είναι ότι η ελληνική ατζέντα για τα
περιβαλλοντικά και ενεργειακά θέματα περιλαμβάνει ζητήματα, τα οποία
χρονίζουν στη χώρα μας, καθώς έχει επιδειχθεί ατολμία, για να μην πούμε
κάτι άλλο, στην επίλυση τους. Χωματερές που παραπέμπουν στο μεσαίωνα,
ανύπαρκτη ανακύκλωση, ηλεκτρική αγορά υπό κατάρρευση, βιομηχανία που
καταρρέει λόγω του ενεργειακού κόστους, είναι ενδεικτικά μόνον ορισμένα
από αυτά τα θέματα.
Και το πιο ειρωνικό. Η αιθαλομίχλη,
αποτέλεσμα της ενεργειακής φτώχειας του ελληνικού πληθυσμού, θα
υποδεχθεί την ελληνική Προεδρία, που θα πραγματοποιήσει την επίσημη
εναρκτήρια εκδήλωση της στις 8 Ιανουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής.
Με
αυτά τα δεδομένα είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει η κυβέρνηση να
αξιοποιήσει εσωτερικά την ελληνική Προεδρία. Ποιόν αφορά; Τους πολίτες
που βλέπουν καθημερινά τα εισοδήματα τους να ροκανίζονται από τη βαριά
φορολογία; Τους ανέργους που αυξάνονται και πληθύνονται; Τους
επιχειρηματίες που αδυνατούν να αντιληφθούν την πολιτική που
εφαρμόζεται; Τους συνταξιούχους που βλέπουν τις συντάξεις τους να
περικόπτονται όλο και πιο πολύ;
Αλλά και εκτός συνόρων, η
ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. από την Ελλάδα προκαλεί
ήδη θυμηδία και αρνητικά δημοσιεύματα. Έστω κι αν μας εξοργίζουν τα
δημοσιεύματα αυτά, στο βάθος πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουν ένα
δίκιο. Εμείς δεν μπορούμε να βάλουμε τάξη στη δική μας οικογένεια, θα βάλουμε στην ευρωπαϊκή και θα καταφέρουμε να συγκλίνουμε δύσκολες αποφάσεις;
Οι
πολίτες και όχι μόνον της Ελλάδας, γυρνούν τις πλάτες στην πολιτική.
Γιατί φαίνεται ότι τους έχει διαψεύσει. Η υπόκωφη αγανάκτηση που
απλώνεται πανευρωπαϊκά εκφράζεται ήδη φόβος από τις Βρυξέλλες ότι θα
αποτυπωθεί βίαια στις επερχόμενες ευρωεκλογές. Τι μπορεί να κάνει η
Ελλάδα με αυτά τα δεδομένα;