Η απληστία, ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό, καταλήγει να γίνεται
πρόβλημα. Εάν μάλιστα συνδυασθεί με την οίηση και την άμετρη φιλοδοξία,
τότε συνιστούν ένα εκρηκτικό μίγμα, που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια
στον καταποντισμό και την καταστροφή. Ο Γκάντι είχε πει ότι «η γη
παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του ανθρώπου, όχι, όμως,
και την απληστία του». Ευτυχώς, όμως, που η οικονομία της φύσης και εν
γένει της ίδιας της ζωής βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Ας μας
συγχωρηθεί η προσφυγή μας σε φιλοσοφικά ζητήματα. Είναι αυθόρμητη,
διαβάζοντας το βούλευμα-κόλαφο, με το οποίο παραπέμπονται να δικαστούν
στις 28 Απριλίου για βαρύτατες κακουργηματικές πράξεις οι ιδιοκτήτες,
αλλά και στελέχη τους, των εταιριών Energa και Hellas Power. Που πέτυχαν
να οδηγήσουν σε ακύρωση τη νεόκοπη λιανική αγορά ηλεκτρισμού, να
διαταράξουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε εναλλακτικούς παρόχους,
να δημιουργήσουν σοβαρότατα προβλήματα ρευστότητας που εξακολουθούν και
την ταλαιπωρούν έως σήμερα και να καταχραστούν χρήματα του δημοσίου,
αλλά και των πελατών τους. Το περιεχόμενο του βουλεύματος έχει ήδη
δημοσιοποιηθεί και δεν θα επανέλθουμε. Αξίζει, όμως, να κάνουμε μια
μικρή αναδρομή στην πορεία των συγκεκριμένων εταιριών και το πώς
γιγαντώθηκαν και κυρίως να υπενθυμίσουμε ότι η μία εξ αυτών, η Energa
είχε φθάσει στο σημείο να σύρει στα ελληνικά δικαστήρια τόσο το
energia.gr όσο και την αρμόδια συντάκτρια, γιατί «τόλμησαν», άκουσον,
άκουσον, να γράψουν για τις περίεργες διαδρομές της.
Ήταν το
2009, οπότε άρχισε δειλά-δειλά να διαφαίνεται ότι μπορεί να ανοίξει η
λιανική αγορά ηλεκτρισμού στην Ελλάδα. Χωρίς καμία ρύθμιση στην αρχή.
Προφανώς, αυτό εκμεταλλεύθηκαν οι δύο συγκεκριμένες εταιρίες, που
πίστεψαν ότι μπορούν «να βάλουν το χέρι στο μέλι». Η διείσδυση τους στην
αγορά είχε από την αρχή επιθετικά χαρακτηριστικά. Η Energa συμπορεύθηκε
στην αρχή της «σταδιοδρομίας» της με την αυστριακή Verbund και με τον
αέρα του καινούριου και του φρέσκου υποσχέθηκαν λαγούς και
πετραχήλια στους ανυποψίαστους καταναλωτές. Και να οι μεγάλες εκπτώσεις,
και να οι προσφορές, που δεν δικαιολογούνταν από αντίστοιχες υποδομές. Πολύ
νωρίς η Verbund αποχώρησε από το σχήμα, το 2010. Και η Energa έμεινε
μόνη για να στήσει το γαϊτανάκι της. Και τα κατάφερε πολύ καλά, όπως
προκύπτει από το βούλευμα.
Την ίδια εποχή, το 2009, εμφανίζεται
και η Aegean Power. Με πολυτελή γραφεία στο Κολωνάκι και την αμέτρητη
σιγουριά του ιδιοκτήτη της, ότι ήρθε για να κατακτήσει την αγορά. Ένα
χρόνο μετά αποκτά ως μέτοχο την Aegean Oil, με πανηγυρικό τρόπο. Η
σύμπραξη δεν πρόλαβε να χρονίσει. Η Aegean Oil αποχωρεί από το σχήμα το
2011 και η εταιρία μετονομάζεται σε Hellas Power.
Το 2011 ήταν η
χρονιά γιγάντωσης και των δύο εταιριών. Προσελκύουν μεγάλο αριθμό
πελατών, που εγκαταλείπουν τη ΔΕΗ, για να εκμεταλλευθούν τις φθηνότερες
τιμές ηλεκτρισμού, που τους υπόσχονταν οι δύο συγκεκριμένοι πάροχοι. Πού
να ήξεραν τι τους περίμενε.
Την ίδια χρονιά εμφανίζεται από το
πουθενά ένα ρωσο-αραβικό fund, το Worldwide Energy Limited, με έδρα το
Ντουμπάι, το οποίο εξαγοράζει και την Energa και την Hellas Power. Οι
δύο τελευταίες είχαν αρχίσει ήδη να δημιουργούν προβλήματα στην αγορά,
καθώς αρνούνταν να καταβάλουν στον τότε ΔΕΣΜΗΕ και τη ΔΕΗ περί τα 130
εκατ. ευρώ για αγορά ενέργειας και δικαιώματα χρήσης του δικτύου. Η
αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει, με το Fund να επιμένει να ζητά
διακανονισμό για τις υποχρεώσεις των Energa και Hellas Power και να
σχεδιάζει τη συγχώνευση τους σε μία μεγάλη εταιρία λιανικής. Όμως, τα
πράγματα είχαν πλέον ξεφύγει. Η συνέχεια είναι γνωστή.
Θα πούμε,
έστω κι αν δυσαρεστήσουμε ορισμένες πλευρές, ότι ευθύνη γι αυτήν την
εξέλιξη είχαν και οι θεσμικοί φορείς της αγοράς. Γιατί επιτράπηκε να
λειτουργήσει χωρίς κανόνες για αρκετό διάστημα, όταν εφαρμόσθηκαν οι
κανόνες έβλεπαν τα προβλήματα αλλά απέφυγαν να βάλουν έγκαιρα το δάχτυλο
επί των τύπων των ήλων και ουσιαστικά υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν τις
ανεξέλεγκτες δραματικές εξελίξεις. Άλλωστε και στο βούλευμα γίνεται
σαφής αναφορά για το θέμα αυτό.
Και ενώ η αγορά βοούσε για τις
παράτυπες ενέργειες των δύο εταιριών κλήθηκε να πληρώσει τη νύφη το
energia.gr, γιατί έκανε καλά τη δουλειά του. Η Energa κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά εναντίον τόσο του πόρταλ όσο και της αρμόδιας συντάκτριας, ζητώντας μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ
ως αποζημίωση! Δεν θα πούμε ότι δικαιωθήκαμε από τις εξελίξεις. Το
γνωρίζαμε εξαρχής. Είναι, όμως, όπως και να το κάνουμε, ένα είδος ηθικής
ικανοποίησης, γιατί το πόρταλ ήταν το μοναδικό που σύρθηκε στα
δικαστήρια, όταν όλος ο Τύπος της εποχής βοούσε για τα σκάνδαλα των δύο
εταιριών. Μάλλον, όμως, κατέληξε να αποτελεί τιμή για μας.
Το λόγο έχει πλέον το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.