Τρεις πιθανές ενεργειακές συμφωνίες στο φυσικό αέριο αλλάζουν τον ενεργειακό
χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο και εφόσον υλοποιηθούν, οδηγούν μοιραία σε αναβολή το σταθμό LNG που
σχεδιάζει η Κύπρος στο Βασιλικό.
Η μια ήταν η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας την περασμένη εβδομάδα ανάμεσα
στους εταίρους του κοιτάσματος Ταμάρ και στην ισπανική Fenosa, με στόχο την
εξαγωγή φυσικού αερίου μέσω του σταθμού υγροποίησης που διαθέτει η τελευταία
στην Αίγυπτο. Η δεύτερη είναι η φημολογούμενη συμφωνία των εταίρων του Λεβιάθαν
με την βρετανική BG, που επίσης διαθέτει σταθμό LNG επί αιγυπτιακού εδάφους. Η
τρίτη είναι η συμφωνία που δρομολογείται ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη νορβηγική
Hoegh για εγκατάσταση πλωτού τερματικού LNG με στόχο να εισαχθεί αέριο από την
Αλγερία στην αιγυπτιακή αγορά, η οποία μαστίζεται τα τελευταία χρόνια από
ενεργειακές ελλείψεις.
Θυμίζουμε ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει απαγορεύσει στις BG και Fenosa να
εξάγουν αέριο μέσω των σταθμών υγροποίησης που διαθέτουν για όσο διάστημα
διαρκεί η έλλειψη αερίου και ηλεκτρισμού στην χώρα. Οι παραπάνω συμφωνίες όμως,
εφόσον υπογραφούν, προμηνύουν αλλαγή του σκηνικού και μια διέξοδο για το
ισραηλινό αέριο προς τις διεθνείς αγορές. Εφόσον, λοιπόν, η νορβηγική Hoegh
καταφέρει να βοηθήσει έστω και λίγο την Αίγυπτο να ανακτήσει σε ένα βαθμό την
ενεργειακή της ασφάλεια, οι δύο σταθμοί LNG θα μπορούσαν θεωρητικά να
επαναλειτουργήσουν, αυτή τη φορά με αέριο από τα ισραηλινά κοιτάσματα Ταμάρ και
Λεβιάθαν. Προς την κατεύθυνση αυτή συνηγορούν και οι νομικές ενέργειες με τις
οποίες έχουν απειλήσει την αιγυπτιακή κυβέρνηση οιBG καιFenosa για
απώλεια εσόδων και αθέτηση των μεταξύ τους συμβολαίων.
Σημειώνεται ότι η συμφωνία με την BG είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους
εταίρους του Λεβιάθαν, διότι μέσω αυτής θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν μεγάλο μέρος
του ποσού που χρειάζονται για την ανάπτυξη του κοιτάσματος. Κατ’ επέκταση, οι
Ισραηλινοί έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτή τη λύση, ιδίως από τη
στιγμή που γνωρίζουν ότι δεν μπορούν εύκολα να εξάγουν αέριο στην Τουρκία μέσω
αγωγού, λόγω των γνωστών εμποδίων που εγείρει δικαιολογημένα η Κύπρος.
Το κακό για την Κύπρο είναι, όμως, ότι με τις παραπάνω συμφωνίες δεν μένει πολύ
αέριο διαθέσιμο για να τροφοδοτήσει τον δικό της σταθμό LNG που φιλοδοξεί να
υλοποιήσει στο Βασιλικό. Πλέον οι Ισραηλινοί έχουν υπογράψει συμβόλαια για
εξαγωγή αερίου στην Παλαιστινιακή Αρχή και στην Ιορδανία, οπότε αν αθροίσουμε
όλες αυτές τις εξαγωγές συν τις νέες πιθανές εξαγωγές στην Αίγυπτο, το υπόλοιπο
αέριο πιθανώς δεν επαρκεί για το Βασιλικό. Κατ΄ επέκταση, ενισχύεται ακόμα
περισσότερο η άποψη που λέει ότι το Βασιλικό θα πρέπει να περιμένει μερικά
χρόνια ακόμα, μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι νέες έρευνες και γεωτρήσεις στα
οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ από τη Noble και τις Eni-Kogas.
Τέλος, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι η υπογραφή συμφωνιών στην Αίγυπτο δεν
είναι και τόσο εύκολη υπόθεση για τους Ισραηλινούς, λόγω των πολιτικών ρίσκων
που καλούνται να επωμισθούν, δεδομένης της ευμετάβλητης κατάστασης που
επικρατεί στη χώρα όσον αφορά την κυβέρνηση και τις κόντρες με τους ισλαμιστές.
Κατ’ επέκταση, θα χρειαστεί να κάνουμε λίγη ακόμα υπομονή μέχρις ότου
καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα.