Η ουκρανική κρίση και η συνακόλουθη, ενδεχόμενη, ενεργειακή κρίση,
λόγω της απειλούμενης διακοπής της τροφοδοσίας της Ευρώπης με ρώσικο
φυσικό αέριο αναδεικνύει τη σημασία των διασυνδετήριων αγωγών στη
Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η γειτονιά μας εμφανίζεται και είναι αποκομμένη
από την υπόλοιπη Ευρώπη και γιατί δεν έχει καταφέρει ως τώρα να
προωθήσει και να ολοκληρώσει την κατασκευή κρίσιμων αγωγών, αλλά και
γιατί δεν έχει αναπτύξει εκείνες τις απαραίτητες υποδομές, που θα
μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ανάχωμα για τη διαφύλαξη της ασφάλειας
εφοδιασμού στην περιοχή.
Αυτή η έλλειψη μπορεί, ωστόσο, να
λειτουργήσει ως πίεση για την ταχύτερη προώθηση projects που για τον ένα
ή άλλο λόγο κωλυσιεργούν. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τα δικά μας, μπορεί
να λειτουργήσει ως ιμάντας για την υπογράμμιση του κομβικού ρόλου που
έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει η χώρα μας μελλοντικά στην
ενεργειακή σκακιέρα της Ν.Α. Ευρώπης, με απώτερο στόχο την τροφοδοσία
της ίδιας της Ευρώπης. Αρκεί να το πιστέψουμε, να το αξιοποιήσουμε
έγκαιρα και να το σχεδιάσουμε ταχύτατα. Η απειλή της ενεργειακής κρίσης
μπορεί να αποδειχθεί σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα, μόνον που θα
πρέπει να περάσει από τις φιλοδοξίες και τα λόγια στα έργα.
Στις
άμεσες προτεραιότητες της ελληνικής ενεργειακής στρατηγικής σαφώς θα
πρέπει να συγκαταλέγονται οι διασυνδετήριοι αγωγοί. Ο IGB πρέπει να
προχωρήσει άμεσα και θα προχωρήσει, όπως φαίνεται, αφού και η Βουλγαρία
φαίνεται πλέον πολύ πιο πρόθυμη σε σχέση με το παρελθόν. Ταυτόχρονα,
άλλα σχέδια που μέχρι χθες φάνταζαν υπερφίαλα τώρα έχουν τη δυνατότητα
να βρουν ευήκοα ώτα. Μιλάμε για τον αγωγό EastMed, που προωθεί η ΔΕΠΑ,
για να φέρει κυπριακό φυσικό αέριο στην Ελλάδα και από κει στην Ευρώπη.
Μπορεί ο δρόμος να είναι μακρύς ακόμη για τη συγκεκριμένη επένδυση, αλλά
τώρα φαίνεται ότι έρχεται στην επικαιρότητα επιτακτικά. Όσο για τον TAP
είναι έργο που θέλει και η Ευρώπη, συνεπώς, θα υλοποιηθεί, κατά πάσα
πιθανότητα, μέσα στις προθεσμίες που έχουν τεθεί. Να ξεκινήσουμε,
επίσης, άμεσες διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, ώστε ο ελληνοτουρκικός αγωγός ITG να
μετατραπεί σε αμφίδρομης ροής. Σήμερα διαθέτει μονόδρομη ροή και η
αλλαγή στα χαρακτηριστικά του με τις αναγκαίες τεχνικές μετατροπές
απαιτεί διακρατική συμφωνία. Η κίνηση αυτή θα έχει διττό στόχο. Αφενός
μεν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί η αγορά φυσικού αερίου της Τουρκίας, η
οποία εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει αύξηση στις καταναλώσεις μελλοντικά
και αφετέρου θα ακυρωθεί η διασύνδεση Βουλγαρίας-Τουρκίας, η οποία
βρίσκεται ήδη στο τραπέζι του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών.
Πρώτο
μέλημα, λοιπόν, θα πρέπει να είναι οι διασυνδέσεις. Αυτές είναι που θα
διευκολύνουν και τη λειτουργία ενός gas trading hub, το οποίο η Ελλάδα
φιλοδοξεί να φιλοξενήσει.
Πέρα από αυτά, όμως, υπάρχουν και άλλες
υποδομές, οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά για
την ασφάλεια του εφοδιασμού, αυτή τη φορά, της χώρας μας. Και αυτές
είναι, καταρχήν, η κατασκευή υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Νότια
Καβάλα, που ακόμη παραμένει ξεχασμένη σε κάποιο συρτάρι του ΤΑΙΠΕΔ και
θα μπορούσε να λειτουργεί τώρα, αν είχε ξεκινήσει πριν από τρία χρόνια.
Είναι επίσης, οι υποδομές για πλωτούς σταθμούς LNG από τη ΔΕΠΑ και την
Gastrade του ομίλου Κοπελούζου.
Εντάξει, είναι γνωστό ότι η χώρα
μας δεν λειτουργεί με όρους πρόβλεψης και πρόληψης, αλλά συνήθως σπεύδει
να διορθώσει προβλήματα στο παρά πέντε. Τώρα, λοιπόν, είναι η ευκαιρία
της. Εάν αφήσει να περάσει αναξιοποίητη, θα χάσει το τρένο για πολλά
χρόνια, ή πιο επιεικέστερα, θα καταστεί ουραγός των εξελίξεων. Κι αν
όπως λένε οι τελευταίες πληροφορίες, φαίνεται να απομακρύνεται σε αυτήν
τουλάχιστον τη φάση η απειλή της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη, -
διεθνείς πετρελαϊκές εταιρίες, όπως, οι Shell, Exxon Mobil και BP,
χαρακτήριζαν την προηγούμενη εβδομάδα ως χαμηλή την πιθανότητα αυτή,
σύμφωνα με συνομιλητές τους στην Ελλάδα - κινδυνεύουμε να απολέσουμε τη
δυνατότητα να προωθήσουμε το στόχο της ενίσχυσης του ενεργειακού προφίλ
μας. Έργα, συνεπώς, όχι πια λόγια.