Αν έχει προκύψει μια αδιαμφισβήτητη διαπίστωση στα πέντε χρόνια της
κρίσης στην Ευρωζώνη, είναι ότι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε μια
χώρα-μέλος είναι να αντιμετωπιστεί ως εξαίρεση που χρήζει ειδικής
αντιμετώπισης και συνεπώς δεν δικαιούται να ζητά να συνδιαμορφώνει το
πλαίσιο στο οποίο κινούνται οι εταίροι της. Στη θέση αυτή βρέθηκε η
Αθήνα από την άνοιξη μέχρι τον Οκτώβριο του 2010 όταν η επίθεση των
αγορών κατέστησε αναγκαία τη διάσωση πρώτα της Ιρλανδίας και στη
συνέχεια της Πορτογαλίας σε μια ηχηρή και έμπρακτη διάψευση της
μοναδικότητας του ελληνικού προβλήματος. Σε παρόμοια θέση παραλίγο να
βρεθεί κυρίως η Γαλλία και σε μικρότερο βαθμό η Ιταλία εντός του 2014.
Την άνοιξη του 2014 υπήρχε ομοβροντία δημοσιευμάτων κυρίως στη Γερμανία
για τη Γαλλία ως «μεγάλο ασθενή», με τον Σόιμπλε να ζητά δημοσίως από
την «Επιτροπή Σοφών» να διατυπώσει συνταγή θεραπείας χρήσιμη για το
Παρίσι. Και βέβαια στο τέλος της ίδιας χρονιάς το γνωστό ψυχόδραμα
Βρυξελλών - Βερολίνου με το Παρίσι και τη Ρώμη λόγω των παραβατικών σε
σχέση με το δημοσιονομικό σύμφωνο προϋπολογισμών για το 2015 που
υπέβαλαν στην Κομισιόν. Δέκα μέρες μετά την εξαγγελία της ποσοτικής
χαλάρωσης από τον Ντράγκι, έχει γίνει σαφές ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ δεν
έλυσε με μαγικό ραβδί το πρόβλημα, καθώς για να πυροδοτηθεί η επιστροφή
στην ανάπτυξη απαιτείται παράκαμψη ή ακόμη σιωπηλή ή και ρητή αγνόηση
της δημοσιονομικής λιτότητας που έχει επιβάλει το Βερολίνο στην
Ευρωζώνη.
Λίγο μετά το «πακέτο Ντράγκι» και λίγο μετά τις εκλογές
και την κυβερνητική αλλαγή στην Αθήνα, Παρίσι και Ρώμη προσπαθούν να
αναγνωρίσουν το έδαφος, να δουν αν η ρητορική αυστηρής συνέχισης της
δημοσιονομικής λιτότητας που εκφέρει σε όλους τους τόνους και προς όλες
τις κατευθύνσεις το Βερολίνο είναι άρνηση διαπραγμάτευσης ή
τακτικιστικός μαξιμαλισμός για διασφάλιση συντεταγμένης αναδίπλωσης. Σε
κάθε περίπτωση, η ακινησία έχει απαγορευτικό πολιτικό κόστος για τον
Ολάντ και τον Ρέντσι, ενώ αντιστοίχως η όποια απόκλιση ή προσαρμογή για
τη Μέρκελ. Αυτό είναι το πλαίσιο μιας ζητούμενης ακόμη συνολικής
επαναδιαπραγμάτευσης, στο οποίο πρέπει να παραμείνει με κάθε κόστος η
Αθήνα. Αυτή πρέπει να είναι η κεντρική ιδέα που θα πρέπει να ιεραρχεί
και να οριοθετεί τη θέση της ελληνικής πλευράς στην όποια διαπραγμάτευση
με τους εταίρους μας. Αλλωστε, μια προσεκτική ανάγνωση των μηνυμάτων
του Ολάντ, του Σαπέν και του Μοσκοβισί, του προέδρου, του υπουργού
Οικονομικών και του προκατόχου του και νυν επιτρόπου φωτίζει ένα
ξεκάθαρα μήνυμα: Μια επαναδιαπραγμάτευση της Αθήνας με τους δανειστές
της που θα εντάσσεται στη μεγάλη εικόνα και στο σημερινό υπό εξέλιξη
πλαίσιο ισορροπιών στην Ευρωζώνη είναι πολιτικά χρήσιμη για το Παρίσι.
Επαναδιαπραγμάτευση της νέας κυβέρνησης με τους εταίρους μας ως
συνιστώσα μιας ζητούμενης ακόμη και με αβέβαιη έκβαση συνολικής
επαναδιαπραγμάτευσης εντός της Ευρωζώνης είναι μονόδρομη επιλογή. Βέτο
στον εγκλωβισμό μας ως «ελληνική εξαίρεση», ναι στην προώθηση των
αιτημάτων μας στο πλαίσιο μιας ζητούμενης αλλά επερχόμενης συνολικής
επαναδιαπραγμάτευσης στην Ευρωζώνη.
(του Γιώργου Καπόπουλου, 01/02/2015)