Είναι σαφές ότι οι
πληροφορίες που επικοινωνούνται έχουν διαφορετικές οπτικές. Οι οποίες υπακούουν
σε εξατομικευμένες ερμηνείες, ταυτόσημες με απόψεις, θέσεις, αλλά και συμφέροντα,
σκοπιμότητες και εντέλει συστήματα, μέσα στα οποία εντάσσονται οι
επικοινωνούντες την πληροφορία. Είναι γνωστό, επίσης, ότι η κοινωνική επιρροή
βρίσκεται στο επίκεντρο του φαινομένου της επικοινωνίας, μάλιστα, έχει
υποστηριχθεί ότι τα δύο φαινόμενα αλληλοκαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό. Με απλά λόγια,
η ιδιαιτερότητα της επικοινωνίας συνίσταται στο να επηρεάζει τους άλλους, αλλά
και να επηρεάζεται από αυτούς. Με αυτό το σκεπτικό, η επικοινωνία δεν
περιορίζεται στη μετάδοση μιας πληροφορίας. Έχει ως στόχο της, παράλληλα, να
προκαλέσει ή να αλλάξει τη συμπεριφορά, τις γνώμες ή τις στάσεις των άλλων και,
σε τελική ανάλυση, να υποδείξει με ποιο τρόπο πρέπει να γίνει αντιληπτό το
μήνυμα. Δανειζόμαστε -και συμφωνούμε- την άποψη του Πιέρ Μπουρντιέ: «οι
γλωσσικές ανταλλαγές δεν είναι μόνον σχέσεις επικοινωνίας, αλλά ταυτόχρονα και
συμβολικές σχέσεις εξουσίας».
Περιοριζόμαστε ως εδώ στις
αναφορές για την επικοινωνία, πρώτα, γιατί δεν είναι ο στόχος μας να αναλύσουμε
τη γραμματεία γύρω από το θέμα αυτό. Και δεύτερο, γιατί θεωρούμε ότι είναι
αρκετή η εισαγωγή μας, για να αναπτύξουμε την επιχειρηματολογία μας στο ζέον
αντικείμενο αυτού του άρθρου.
Ο διαγωνισμός για τα τρία
χερσαία οικόπεδα της Δυτικής Ελλάδας, που ολοκληρώθηκε την Παρασκευή,
προσλήφθηκε ως αποτυχημένος από το σύνολο, σχεδόν, των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Ο λόγος: γιατί δεν υπήρξε ξένη συμμετοχή. Κι ακόμη περισσότερο, γιατί μια ξένη
εταιρία, η ιταλική
Enel, που η ίδια υπέβαλε αίτημα
για την παραχώρηση των κοιτασμάτων, τελικά δεν προσήλθε. Ας δούμε αναλυτικά τα
επιχειρήματα που προβλήθηκαν, διατυπώνοντας ερωτήματα προς προβληματισμό.
Πότε είναι αποτυχημένος
ένα διαγωνισμός; Όταν δεν προσελκύει κανένα ενδιαφέρον συμμετοχής, λέει η
διεθνής πρακτική (και όχι εμείς).
Ένας διαγωνισμός κρίνεται
επιτυχημένος από τη σοβαρότητα, την τεχνογνωσία και την εγκυρότητα των
συμμετεχόντων; Σαφώς ναι. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν. Είναι σοβαρές και ικανές να
διεκπεραιώσουν το έργο αυτό οι δύο μεγάλες ελληνικές εταιρίες, η ΕΛ.ΠΕ. και η
Energean
Oil&
Gas, που κατέθεσαν προσφορές; Εκτός κι αν δεχόμαστε την
άποψη που υποστήριξε χθες βράδυ στη Βουλή ο βουλευτής από «Το Ποτάμι» Χάρης
Θεοχάρης. «Δεν βρέθηκε σοβαρός επενδυτής για τους υδρογονάνθρακες», είπε
χαρακτηριστικά. «Έτσι θα εξασφαλίσουμε έτσι τα έσοδα που χρειαζόμαστε;»
Υπήρξαν διαρροές από ξένες
εταιρίες που σκέπτονταν να συμμετάσχουν, αλλά έκαναν πίσω γιατί δημιουργήθηκε
κλίμα ανησυχίας από τις θέσεις της νέας κυβέρνησης για τους υδρογονάνθρακες; Δεν
το γνωρίζουμε, καθώς επίσημα ουδέποτε υπήρξε μια τέτοια δήλωση. Αντίθετα,
υπήρξαν οι συνήθεις «διαρροές». Αλλά, έστω να δεχθούμε ότι πράγματι υπήρξε
τέτοιο κλίμα ανησυχίας. Οι εταιρίες που συμμετείχαν εντέλει στο διαγωνισμό
γιατί δεν συμμερίζονταν τις ίδιες ανησυχίες; Θα πει κάποιος, η ΕΛ.ΠΕ. έχει
μετοχική συμμετοχή του δημοσίου, άρα δεν είχε περιθώρια υπαναχώρησης. Ναι, αλλά
έχει και ιδιώτη επενδυτή, ο οποίος μάλιστα έχει πολύ μεγαλύτερο μετοχικό
ποσοστό στην εταιρία. Αν είχε διαφορετική άποψη ο όμιλος Λάτση δεν θα την
εξέφραζε; Η
Energean
Oil &
Gas, από την
άλλη, ελέγχεται σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, σχεδόν πάνω από το 45% από το
αμερικανικό
fund
«
Third
Point», το οποίο, επίσης, είχε τη δυνατότητα να ασκήσει
βέτο και να μην προσέλθει η εταιρία στο διαγωνισμό. Δεν το έπραξε, όμως. Αυτό
πώς μπορεί να ερμηνευθεί;
Η απόσυρση της
Enel προσδιορίζει εν πολλοίς την αποτυχία του διαγωνισμού;
Ας ακονίσουμε λίγο τη μνήμη μας. Η
Enel
είναι μια εταιρία, η οποία δεν
έχει εμπειρία και τεχνογνωσία στις έρευνες υδρογονανθράκων. Η βασική
δραστηριότητα της επικεντρώνεται στην παραγωγή, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικής
ενέργειας από συμβατικές πηγές και ΑΠΕ. Και στην Ελλάδα έχει αναπτύξει ως τώρα
δραστηριότητα στις ΑΠΕ. Ο τελικός στόχος της δεν ήταν ποτέ τα πετρέλαια της
χώρας, αλλά η «μικρή ΔΕΗ». Προφανώς, αφού η νέα κυβέρνηση διαμήνυσε έγκαιρα ότι
δεν πωλείται και δεν τεμαχίζεται η ΔΕΗ, ήταν αναμενόμενο ότι θα «ξεφούσκωνε»
και το ενδιαφέρον της
Enel για τους
υδρογονάνθρακες.
Είναι πολύ εύκολη η
δαιμονοποίηση των πάντων. Είναι εξαιρετικά προσφιλής η αποδόμηση προσπαθειών.
Αλλά ας έχουμε υπόψη, ότι οι προσωπικές απόψεις και η εξυπηρέτηση διαφόρων
συστημάτων όταν συγκρούονται με το εθνικό συμφέρον, καταλήγουν να είναι
εξαιρετικά επικίνδυνες. Θεμιτή η προβολή και διεκδίκηση εξουσίας και επιρροής, μέσω
της μετάδοσης πληροφοριών, ερμηνευμένων κατά το δοκούν, αλλά, όχι όταν είναι κόντρα
στα συμφέροντα της χώρας.