Του Μιχάλη Καϊταντζίδη
Σημαντική επιβάρυνση στις τιμές φυσικού αερίου προκαλεί το τέλος χρήσης του δικτύου μεταφοράς που είναι φυσικό μονοπώλιο, με βάση το σχέδιο απόφασης που έδωσε στις 23 Δεκεμβρίου για δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Ανάπτυξης.
Η παράμετρος της χρήσης της υποδομής για το φυσικό αέριο είναι κυρίαρχη για μεγάλες βιομηχανικές καταναλώσεις και κυρίως για την ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με κάποιους πρώτους υπολογισμούς, η ετήσια επιβάρυνση για μία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής των 400 μεγαβάτ υπολογίζεται σε πολύ πάνω από 11 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, καθώς θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κόστος χρήσης της υποδομής υγροποιημένου αερίου (εγκαταστάσεις Ρεβυθούσας).
Το ποσό αυτό για κατανάλωση περίπου 385 εκατομμυρίων κυβικών αερίου το χρόνο, αντιστοιχεί σε 30,43 ευρώ ανά 1.000 κυβικά μέτρα, τη στιγμή που οι ιδιωτικές εταιρείες που προετοιμάζονται για επενδύσεις, υπολογίζουν το κόστος χρήσης δικτύου αερίου κάτω από τα 20 ευρώ ανά 1.000 κυβικά μέτρα.
Σημειώνεται ότι την περασμένη Τετάρτη όταν έγινε η δημόσια διαβούλευση για τους όρους διενέργειας του διαγωνισμού, προκειμένου να κατασκευαστούν 900 μεγαβάτ νέων μονάδων, οι εκπρόσωποι των εταιρειών εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια για το ότι δεν ήταν γνωστά στοιχεία υπολογισμού του κόστους χρήσης του δικτύου, ώστε να προσδιοριστεί το τελικό κόστος καυσίμου.
Η απόφαση
Σύμφωνα με την απόφαση, το τιμολόγιο μεταφοράς είναι ενιαίο για όλη την ελληνική επικράτεια και είναι ανεξάρτητο της απόστασης μεταφοράς του φυσικού αερίου. Αυτό περιλαμβάνει χρέωση για τη δυναμικότητα μεταφοράς την οποία δεσμεύει ο χρήστης κάθε έτος και χρέωση για την ποσότητα φυσικού αερίου που μεταφέρεται για λογαριασμό του χρήστη κάθε έτος.
Στο πλαίσιο της σύμβασης για τη μεταφορά φυσικού αερίου, την οποία συνάπτει ο χρήστης με το διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου, δηλώνει τη δυναμικότητα μεταφοράς την οποία δεσμεύει, καθώς και τα σημεία εισόδου στα οποία θα πραγματοποιεί την έγχυση φυσικού αερίου στο Σύστημα Μεταφοράς και τα σημεία εξόδου από τα οποία θα πραγματοποιεί την απόληψη φυσικού αερίου.
Ως ετήσια δυναμικότητα μεταφοράς ορίζεται η μέγιστη ποσότητα φυσικού αερίου την οποία ο διαχειριστής, βάσει της σχετικής σύμβασης, δεσμεύεται ότι μπορεί να μεταφέρει σε ημερήσια βάση για λογαριασμό του χρήστη, στο σύνολο των δηλωμένων σημείων εξόδου.
Ως ετήσια ποσότητα φυσικού αερίου που μεταφέρεται για λογαριασμό του χρήστη ορίζεται η συνολική ποσότητα φυσικού αερίου που μεταφέρεται κατ' έτος για λογαριασμό του χρήστη στα δηλωμένα σημεία εξόδου, όπως η ποσότητα αυτή μετράται στους μετρητικούς σταθμούς των δηλωμένων σημείων εξόδου.
Το τιμολόγιο υγροποιημένου φυσικού αερίου, περιλαμβάνει χρέωση της δυναμικότητας του συστήματος ΥΦΑ την οποία δεσμεύει ο χρήστης κάθε έτος και χρέωση της ποσότητας υγροποιημένου φυσικού αερίου που αεριοποιείται και μεταφέρεται για λογαριασμό του.
Για τον υπολογισμό των τιμολογίων μεταφοράς και υγροποιημένου Φ.Α., έχουν χρησιμοποιηθεί οι εξής παραδοχές:
Υπολογισμός Απαιτούμενου Εσόδου
Ο υπολογισμός των τιμολογίων στηρίζεται στην αρχή της ανάκτησης ενός απαιτούμενου εσόδου για κάθε δραστηριότητα (Μεταφορά και ΥΦΑ). Το απαιτούμενο έσοδο υπολογίζεται σε ετήσια βάση, περιλαμβάνει το λειτουργικό κόστος και το κόστος κεφαλαίου (αποσβέσεις και απόδοση στο απασχολούμενο κεφάλαιο) της αντίστοιχης δραστηριότητας και υπολογίζεται με λογιστική προσέγγιση. Ως απασχολούμενο κεφάλαιο νοείται η Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση (ΡΠΒ), η οποία περιλαμβάνει όλα τα υφιστάμενα ενσώματα και ασώματα πάγια, μετά από αποσβέσεις, το κεφάλαιο κίνησης, καθώς και τις νέες επενδύσεις, ενώ αφαιρούνται οι μη εγγεγραμμένες επιχορηγήσεις, δηλαδή αυτές που δεν έχουν ενσωματωθεί στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΠΑ
Η συνολική ΡΠΒ κατά το έτος 2004 υπολογίστηκε σε 933,96 εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό, 629,47 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στο Σύστημα Μεταφοράς και 304,49 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στο Σύστημα ΥΦΑ.
Δεδομένης αφενός της σημαντικής αβεβαιότητας σχετικά με το βαθμό χρησιμοποίησης του τερματικού σταθμού ΥΦΑ στο μέλλον, είτε για το σκοπό της εξισορρόπησης του φορτίου του Συστήματος Μεταφοράς είτε ως σημείο εισόδου νέων προμηθευτών στην αγορά φυσικού αερίου, γεγονός το οποίο μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στα έσοδα του Διαχειριστή του ΕΣΦΑ και κατ' επέκταση στη διασφάλιση κατά το δυνατόν σταθερών τιμολογίων για τους χρήστες αυτού και αφετέρου της σημασίας του σταθμού για την ομαλή λειτουργία του Συστήματος Μεταφοράς και την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, ποσοστό 90% του Απαιτούμενου Εσόδου του ΥΦΑ ανακτάται μέσω του Τιμολογίου Μεταφοράς (δηλαδή προστίθεται στο Απαιτούμενο Εσοδο του Συστήματος Μεταφοράς).
Χρεώσεις Δυναμικότητας - Ποσότητας αερίου
Ο σχεδιασμός των τιμολογίων προβλέπει την ύπαρξη σκέλους χρέωσης δυναμικότητας με το οποίο ανακτάται το 90% του Απαιτούμενου Εσόδου (βάσει των δεσμευμένων μεγίστων ημερησίων δυναμικοτήτων) και σκέλους χρέωσης ποσότητας αερίου με το οποίο ανακτάται το 10% του Απαιτούμενου Εσόδου (βάσει των διακινούμενων ποσοτήτων αερίου).
Εξομάλυνση Παραμέτρων Τιμολογίων
Για τη διασφάλιση μεγαλύτερης σταθερότητας του τιμολογίου, εφαρμόζεται διαδικασία εξομάλυνσης των παραμέτρων των τιμολογίων για περίοδο 16 ετών (2005-2020). Κατά τη διαδικασία εξομάλυνσης, οι συντελεστές ΣΔΜ και ΣΕΜ υπολογίζονται ως εξής: (α) Ο συντελεστής ΣΔΜ προκύπτει ως ο λόγος της παρούσας αξίας ποσοστού 90% του προς ανάκτηση ετήσιου Απαιτούμενου Εσόδου προς την παρούσα αξία της ετήσιας δυναμικότητας. (β) Ο συντελεστής ΣΕΜ προκύπτει ως ο λόγος της παρούσας αξίας ποσοστού 10% του προς ανάκτηση ετήσιου Απαιτούμενου Εσόδου προς την παρούσα αξία της ετήσιας ποσότητας αερίου. Οι παρούσες αξίες υπολογίζονται με επιτόκιο αναγωγής ίσο με το WACC για την περίοδο 2005-2020. Οι ανωτέρω συντελεστές χρέωσης των τιμολογίων υπολογίζονται σε πραγματικές τιμές του έτους 2005 και στη συνέχεια πληθωρίζονται για να προκύψουν οι ονομαστικές τιμές των επομένων ετών. Η ίδια ως άνω διαδικασία ακολουθείται και για τον καθορισμό των συντελεστών ΣΔΥ και ΣΕΥ της παραγράφου 9 της παρούσας απόφασης,
Ειδικά για το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο έτος (2005, 2006 και 2007) οι συντελεστές χρέωσης που υπολογίζονται ως ανωτέρω, προσαυξάνονται κατά 38%, 11,4% και 4,5% αντίστοιχα, για να διασφαλιστεί η προσαρμογή της οικονομικής λειτουργίας του Διαχειριστή στις νέες συνθήκες εφαρμογής των τιμολογίων της παρούσας. Η αύξηση εσόδων που προκύπτει με αυτόν τον τρόπο κατά τα τρία πρώτα έτη αντισταθμίζεται από μείωση κατά τα υπόλοιπα έτη της περιόδου εξομάλυνσης, κατά τρόπο ώστε η παρούσα αξία των πραγματοποιηθέντων εσόδων για την περίοδο 2005-2020 να είναι ίση με την παρούσα αξία του Απαιτούμενου Εσόδου για την ίδια περίοδο.
Σημειώνεται ότι η περίοδος εξομάλυνσης δεν ταυτίζεται με την περίοδο απόσβεσης των επενδύσεων ούτε με την περίοδο ανάκτησής τους.
Μετά το τέλος της περιόδου εξομάλυνσης θα συνεχίσουν να υφίστανται, αποσβέσεις, αναπόσβεστο υπόλοιπο των επενδύσεων, κεφάλαιο κίνησης, άρα θα υπάρχει Απαιτούμενο Έσοδο τόσο για το Σύστημα Μεταφοράς όσο και για το Σύστημα ΥΦΑ, το οποίο θα καλύπτεται ετησίως από το Τιμολόγιο Μεταφοράς και το Τιμολόγιο ΥΦΑ όπως αυτά θα διαμορφωθούν κατά την μετά το 2020 περίοδο.
(Ναυτεμπορική, 27/12/05)