Tου Κ. Ν. Σταμπολή
Η συμμετοχή του αναπληρωτή βοηθού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Matthew Bryza καθώς και του υφυπουργού Βιομηχανίας και Ενέργειας της Ρωσίας κ. Ivan Meterov στη συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας των χωρών της Διαδικασίας Συνεργασίας της Ν.Α Ευρώπης η οποία πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σάββατο (1/4) στη Θεσσαλονίκη, υπογραμμίζει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο το διεθνές ενδιαφέρον για τις ενεργειακές εξελίξεις της περιοχής. Στη συνάντηση, η οποία οργανώθηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης, αφού η Ελλάδα έχει την προεδρία της Διαδικασίας μέχρι τα τέλη Μαΐου, συμμετείχαν με εκπροσώπους τους σε υπουργικό επίπεδο οι εξής χώρες: Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Π.Γ.Δ.Μ., Μαυροβούνιο, Ρουμανία, Σερβία και Αυστρία, ως προεδρεύουσα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ομιλώντας κατά την έναρξη των εργασιών της συνάντησης ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Δημ. Σιούφας αναφέρθηκε στην ενέργεια ως τον θεμελιώδη πυλώνα για την ανάπτυξη και πως αυτή αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς συνεργασίας με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Ευξείνου Πόντου. Η Ελλάδα, τόνισε ο κ. Σιούφας, ως το παλαιότερο κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες και είναι θερμός υποστηρικτής της συνεργασίας των χωρών του Ευξείνου Πόντου - του ΟΣΕΠ. Υπήρξε και παραμένει πρωτοπόρος στην πολιτική της Ε.Ε. για τη Νέα Γειτονία ειρήνης και συνεργασίας. Υπήρξε και παραμένει ένθερμος υποστηρικτής της Ευρωμεσογειακής Εταιρικής Σχέσης. Και βεβαίως ανέπτυξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ολοκλήρωση της Ενεργειακής Κοινότητας, την ιδρυτική Συνθήκη της οποίας όλοι μαζί υπογράψαμε στην Αθήνα, στις 25 Οκτωβρίου 2005».
Επενδύσεις 21 δις ευρώ
«Η Ελληνική Προεδρία της Διαδικασίας για τη Συνεργασία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» υπογράμμισε ο κ. Σιούφας «έχει θέσει ως βασικό στόχο της την προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας και της καλής γειτονίας των κρατών-μελών, καθώς και την προσαρμογή της Διαδικασίας Συνεργασίας στις νέες ευρωπαϊκές και περιφερειακές εξελίξεις».
Επίσης, ο Έλληνας Υπουργός Ανάπτυξης αναφέρθηκε στα σχέδια για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης. «Ανταποκρινόμαστε στην ανάγκη ενός ακόμη διαύλου μεταφοράς πετρελαίου της Κασπίας στις διεθνείς αγορές, συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά, προς το Βόσπορο ή προς άλλους αγωγούς, που βρίσκονται, είτε σε λειτουργία, είτε σε φάση κατασκευής. Παράλληλα, η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία και με την Ιταλία στηρίζει την κατασκευή δύο αγωγών φυσικού αερίου, (του Έλληνα-Τουρκικού και του Ελληνο-Ιταλικού) που θα μεταφέρουν φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας και της Μέσης Ανατολής στις αγορές της Ευρώπης» εδήλωσε ο κ. Σιούφας, για να συμπληρώσει «εργαζόμαστε (στο πλαίσιο της Διαδικασίας Συνεργασίας των χωρών της Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης), ώστε να αποτελέσει η περιοχή μας έναν ενιαίο χώρο, ελκυστικό για επενδύσεις στην ενέργεια και στους άλλους τομείς της οικονομίας, με σκοπό την παροχή υψηλού επιπέδου ενεργειακών προϊόντων και υπηρεσιών».
«Το οικονομικό και ενεργειακό τοπίο της περιοχής», παρατήρησε ο κ. Σιούφας, «ειδικότερα μετά την υπογραφή της Συνθήκης για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας, συγκεντρώνει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον τρίτων μερών. Ολόκληρη η περιοχή μας μετατρέπεται σε χώρο υψηλού οικονομικού και επενδυτικού ενδιαφέροντος. Αναμένονται στην περιοχή μας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, στον τομέα της ενέργειας επενδύσεις τα επόμενα χρόνια που θα ξεπεράσουν τα 21 δις ευρώ».
Καθυστερεί η Επικύρωση της Συνθήκης
Τελειώνοντας την προσφώνησή του ο Υπουργός Ανάπτυξης ετόνισε ότι «Όλοι έχουμε συμφέρον να μπει σε λειτουργία η Ενεργειακή Κοινότητα, το ταχύτερο δυνατό και εκάλεσε κάθε χώρα να επισπεύσει τις δικές της εσωτερικές διαδικασίες, ώστε να κυρωθεί άμεσα και από όλους, η ιδρυτική Συνθήκη της Ενεργειακής Κοινότητας». Να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής η Συνθήκη έχει επικυρωθεί μόνο από τη Βουλγαρία και το Κόσοβο ενώ η Τουρκία απέχει επιδεικτικά από την όλη διαδικασία. Η Ελλάδα ως μέλος της Ε.Ε. δεν απαιτείται να επικυρώσει τη Συνθήκη.
Στο κοινό ανακοινωθέν τους οι Υπουργοί Ενέργειας των χωρών της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης κατά την συνάντησή τους στην Θεσσαλονίκη, υπογράμμισαν τον σημαντικό ρόλο της ενέργειας στην βιώσιμη ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα των χωρών της Διαδικασίας Συνεργασίας της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης. Όπως επίσης την σημασία της ίδρυσης της Ενεργειακής Κοινότητας, στο πλαίσιο της Διαδικασίας των Αθηνών.
Οι Υπουργοί επίσης αναφέρθηκαν «στην σημασία της ανεμπόδιστης άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων για την αξιοποίηση της ανάπτυξης και μεταφοράς των ενεργειακών πηγών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, στοχεύοντας παράλληλα στην διεύρυνση της παρούσας συνεργασίας και στην εγκαθίδρυση περισσότερο προηγμένων μεθόδων.
Τέλος οι Υπουργοί Ενέργειας της Ν.Α Ευρώπης στη συνάντησή τους στη Θεσσαλονίκη δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν προκειμένου να δημιουργήσουν μία ενιαία αγορά ενέργειας, με στόχο την εφαρμογή κοινών κανόνων για την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, αλλά και να οργανώσουν ένα συγκεκριμένο ρυθμιστικό πλαίσιο που να επιτρέπει την αποτελεσματική λειτουργία των Ενεργειακών Αγορών και να συμπεριλάβει την δημιουργία ενός μηχανισμού για την διασυνοριακή μεταφορά. Επίσης, δεσμεύτηκαν να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί το απαραίτητο επίπεδο επενδύσεων για τη δημιουργία κατάλληλων υποδομών μεταφοράς ειδικά στους τομείς του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού.
Η Πυρηνική Ενέργεια
Όπως έγινε γνωστό κατά τη διάρκεια των εργασιών της συνάντησης, ο Ρουμάνος υφυπουργός Οικονομίας-Εμπορίου Zsolt Bogos, γνωστοποίησε ότι η χώρα του με τη Γαλλία και τη Φινλανδία εξετάζουν τη δυνατότητα εκμετάλλευσης της πυρηνικής ενέργειας με σύντηξη και όχι διάσπαση του ατόμου. Η εκμετάλλευση της πυρηνικής ενέργειας δεν περιλαμβάνεται στη Συνθήκη της Ενεργειακής Κοινότητας που υπεγράφη τον Οκτώβριο στην Αθήνα μεταξύ Ε.Ε. και εταίρων της ΝΑ Ευρώπης, αλλά αποτελεί προτεραιότητα για άλλες χώρες. Όπως δήλωσε στο περιθώριο της συνάντησης η υφυπουργός Οικονομίας και Ενέργειας της γείτονος, Ιβάνκα Ντίλοφσκα, η Βουλγαρία είναι αποφασισμένη να κατασκευάσει και δεύτερο (μετά το Κοζλοντούι) πυρηνικό εργοστάσιο στο Μπέλενε, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες ελληνικών και ξένων περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Σχέδια για την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών επεξεργάζεται και η Ρωσία, σε περιοχές χωρίς πετρέλαιο - αέριο, σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Ιβάν Ματέροφ ο οποίος εδήλωσε ότι η Ρωσία θα προμηθεύσει φυσικό αέριο από το πεδίο Stokmanovskoe (αρκτική ζώνη) τις ΗΠΑ (η Gazprom άρχισε δοκιμαστικές παροχές), και ότι κάτι ανάλογο σχεδιάζει για το πετρέλαιο, ενώ προσβλέπει σε παροχές πετρελαίου - αερίου με αγωγούς και στην Κίνα. Ο έτερος των παρατηρητών, βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μπράιζα, εξέφρασε στήριξη στην ανάπτυξη της ενεργειακής αγοράς στη ΝΑ Ευρώπη, όπως και στην κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς–Αλεξανδρούπολη.