Η Μεταστροφή της Αρνητικής Τάσης στην Κατανάλωση Βασική Πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Βιομηχανία Φυσικού Αερίου

Τόσο η δραματική μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου, οι οποίες έχουν χάσει περί του 75% της αξίας τους τελευταίους 18 μήνες, όσο και η συμφωνία για την μείωση των ρύπων του θερμοκηπίου που επιτεύχθηκε στην παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα, το COP 21, στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο, είναι δύο βασικοί παράγοντες που αναμένεται ότι θα επηρεάσουν καταλυτικά την αντιστροφή της μέχρι σήμερα αρνητικής τάσης στην κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Αυτό ήτο ένα από τα βασικά συμπεράσματα του ετήσιου συνεδρίου “ European Gas Conference” που ολοκληρώθηκε χθες στη Βιέννη και στο οποίο συμμετείχαν όλες οι μεγάλες εταιρείες φυσικού αερίου από Ευρώπη και ΗΠΑ.

Ως γνωστό τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μία δραματική υποχώρηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην ΕΕ28 που ξεκίνησε το 2009 και είδε περισσότερα από 110 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου να χάνονται από την αγορά ενώ μόνο το 2014 η κατανάλωση εμφανίστηκε μειωμένη κατά 45.0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε σχέση με το 2013. Οι λόγοι που συνέβαλλαν στη μείωση της κατανάλωσης ήσαν αφ’ ενός μεν οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες (δηλ. λιγότερο βαρείς χειμώνες) και η αναιμική οικονομική ανάπτυξη της Ευρωζώνης και αφετέρου η μείωση της χρήσης του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή.

Σύμφωνα με την Γενική Γραμματέα της Eurogas, κα Beate Raabe, τα τελευταία πέντε χρόνια η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 20% ενώ αντίθετα έχει αυξηθεί κατά 10% η χρήση άνθρακα και κατά 30% η συμμετοχή των ΑΠΕ. Έτσι πολλοί από τους συνέδρους διερωτήθηκαν εάν η αυξημένη χρήση άνθρακα, που προέκυψε λόγω της πολύ χαμηλής τιμής του, μπορεί να αποτελέσει λύση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, κυρίως εις βάρος του φυσικού αερίου ενώ ασφαλώς δεν συμβάλει στους κοινούς στόχους και δεσμεύσεις για την μείωση των ρύπων του θερμοκηπίου. Υπό αυτή την έννοια κοινή ήτο η διαπίστωση των περισσότερων ομιλητών και panelists ότι θα απαιτηθεί μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης και διαφώτισης για την διευρυμένη χρήση του φυσικού αερίου, αφού αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το καύσιμο επιλογής, μαζί με τις ΑΠΕ, κατά την περίοδο μετάβασης σε ένα κυρίως απανθρακοποιημένο περιβάλλον με στόχο το 2050. Όπως εύστοχα παρατήρησε ο Alex Barnes, ανώτερο διευθυντικό στέλεχος της Gazrpom, μία στροφή προς το φυσικό αέριο μόνο στην ηλεκτροπαραγωγή θα μπορούσε να εξοικονομήσει 6.0 δισεκατομμύρια τόνους CO₂ κατά τα επόμενα 20 χρόνια συμβάλλοντας ουσιαστικά στους στόχους που έχουν τεθεί.

Βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων φαίνεται ότι το 2015 ήτο έτος σταθμός σε ότι αφορά την ανάκαμψη της ζήτησης αερίου στην Ευρώπη έχοντας σημειώσει αύξηση κατά 4.0%, σε σύγκριση με το 2014, που αντιστοιχεί στα 19.0 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Βάσει τελευταίων στοιχείων η συνολική κατανάλωση αερίου στην Ευρώπη το 2015 διαμορφώθηκε στα 440 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα με τη Gazprom να έχει καλύψει το 36% της συνολικής ζήτησης. Ποσότητα που εισήχθη σχεδόν αποκλειστικά από την Gazprom όπως παρατήρησε με στοιχεία η κα Elena Burmistrova, Γενική Διευθύντρια της Gazprom Export στο πλαίσιο βαρυσήμαντης ομιλίας της. Όπως παρατηρεί η CEO της Ρωσικής ενεργειακής το 2015 η εταιρεία εξήγαγε 159 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, προς Ευρωπαίους πελάτες δηλαδή 8% υψηλότερα από το 2014 και πάνω από το μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών. Οι αυξημένες εξαγωγές της Gazprom Export οφείλονται κατά κύριο λόγο στην διαρκώς μειωμένη εγχώρια Ευρωπαϊκή παραγωγή και στις σχεδόν στάσιμες εισαγωγές από LNG.

Σύμφωνα δε με τις προβλέψεις της Gazprom Export πρόκειται να υπάρξει μία σοβαρή ανάκαμψη της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά τα επόμενα χρόνια με εκτιμήσεις για εισαγωγικές ανάγκες +140 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων μέχρι το 2025 και 165 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέχρι το 2035, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ποσοτήτων να προέρχονται από Ρωσικά κοιτάσματα. Αυτός και είναι ο βασικός λόγος γιατί σήμερα η Gazprom προωθεί την κατασκευή του αγωγού Nord Stream ΙΙ- που θα αυξήσει την δυναμικότητα του Βαλτικού άξονα στα 110 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα κατ’ έτος- αλλά και μιας εναλλακτικής διαδρομής μέσω Μαύρης Θαλάσσης με στόχο την παράκαμψη της προβληματικής Ουκρανίας.