Βασική παράμετρος του προϋπολογισμού της
Σαουδικής Αραβίας για το 2016 είναι, από την πλευρά της πετρελαϊκής ζήτησης, η
δραματική μείωση στις επιδοτήσεις βενζίνης. Αυτό τονίζει στην τελευταία του
έκθεση ο ΙΕΑ, αναφορικά με τις περικοπές στις επιδοτήσεις που επέβαλε η
κυβέρνηση του βασιλείου για να αντιμετωπίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα που
ανήλθε στα επίπεδα ρεκόρ των 97,9 δισ. δολαρίων (367 δισ. ριάλ) το 2015 λόγω
των χαμηλών τιμών πετρελαίου.
Έτσι, μετά την ανακοίνωση των περικοπών, η τιμή
της βενζίνης 91 οκτανίων εκτινάχθηκε από τα 0,45 ριάλ ανά λίτρο (ή 0,12 δολ.)
στα 0,75 ριάλ ανά λίτρο (ή 0,2 δολ.) και η τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων στα
από τα 0,6 ριάλ ανά λίτρο (ή 0,16 δολ.) στα 0,9 ριάλ ανά λίτρο (ή 0,24 δολ.).
Οι αυξήσεις άρχισαν να ισχύουν από τις 11 Ιανουαρίου 2016 και ήδη εκτιμάται ότι
θα περιστείλουν σημαντικά την αύξηση στη ζήτηση στη χώρα για το τρέχον έτος.
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Ριάντ επέβαλε
περικοπές στις επιδοτήσεις και σε άλλα καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο, το
αιθάνιο, το ντήζελ, την κηροζίνη, αλλά και στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο νερό,
στο πλαίσιο ενός πενταετούς σχεδίου. Έτσι, η τιμή του αιθανίου αναμένεται να
αυξηθεί κατά 133%, του ντήζελ μεταφοράς κατά 79%, του βιομηχανικού ντήζελ κατά
55% και της κηροζίνης κατά 12%. Κατά συνέπεια, για το 2016 ο Διεθνής Οργανισμός
Ενέργειας προβλέπει αύξηση στη ζήτηση πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας μόλις
κατά 45 χιλ. βαρέλια, και η οποία αναμένεται να φτάσει συνολικά στα 3,3 εκατ.
βαρέλια ημερησίως, τη στιγμή που τον περασμένο χρόνο η αύξηση της ζήτησης
ξεπέρασε τα 125 χιλ. βαρέλια ημερησίως.
Όπως παρατηρεί ο Οργανισμός, ανάλογα μέτρα που
ελήφθησαν και σε άλλες χώρες του Κόλπου, όπως στο Μπαχρέιν, στα Ηνωμένα Αραβικά
Εμιράτα και στο Ομάν, αναμένεται να περιορίσουν περαιτέρω τη ζήτηση στην Μέση
Ανατολή. Συνολικά για όλη την περιοχή προβλέπει ότι η ζήτηση θα αυξηθεί μόλις
κατά 0,1 εκατ. βαρέλια το 2016, φτάνοντας συνολικά τα 8,3 εκατ. βαρέλια την
ημέρα. Οι αυξημένες τιμές των πετρελαϊκών προϊόντων αναμένεται να πλήξουν την
ήδη αβέβαιη οικονομική ανάπτυξη των χωρών αυτών καθώς θα ανεβάσουν το
βιομηχανικό κόστος. Αναφέρει, μάλιστα, το παράδειγμα της Εταιρείας Βασικών
Βιομηχανιών Σαουδικής Αραβίας (
SABIC),
που ανακοίνωσε ότι το λειτουργικό της κόστος θα αυξηθεί κατά πάνω από 5% λόγω
των αυξήσεων που προβλέπει στο κόστος καυσίμων ο προϋπολογισμός του 2016.
Επίσης, η Εθνική Εταιρεία Πετροχημικών
Yanbu και η Σαουδαραβική Εταιρεία Λιπασμάτων αναμένουν άνοδο στα
κόστη τους κατά
6,5% και 8% αντίστοιχα. Ωστόσο, ο ΙΕΑ εκτιμά ότι
μακροπρόθεσμα ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των μέτρων θα είναι θετικός για
τη Σαουδική Αραβία καθώς θα βελτιωθεί ο κρατικός προϋπολογισμός και η κατανομή
πόρων θα εμφανίζει μικρότερες στρεβλώσεις.
Από την άλλη, ο Οργανισμός παρατηρεί ότι, παρά
τις αυξήσεις, η τιμή της βενζίνης στη Σαουδική Αραβία παραμένει κάτω από το 1
ριάλ (ή 0,27 δολ.) ανά λίτρο, συγκριτικά, εξαιρετικά φτηνή σε σχέση με τα
διεθνώς επικρατούντα. Έτσι, βρίσκεται στο ένα έκτο των τιμών του Ηνωμένου
Βασιλείου, το ένα τέταρτο της τιμής που επικρατεί στην Κίνα και στο μισό της
τιμής της βενζίνης στο Ιράν. Σημειώνει, εξάλλου, ότι όταν, στα μέσα του 2014, η
Αίγυπτος αύξησε τις τιμές του ντήζελ, η ζήτηση επηρεάστηκε ελάχιστα: αν και
σημείωσε αρχικά πτώση για δύο συνεχόμενους μήνες, επανήλθε, στην συνέχεια, στα
συνηθισμένα επίπεδα, όπως περίπου είχε συμβεί και στη Νιγηρία, το 2012, όταν η
κυβέρνηση της χώρας περιέκοψε και εκεί τις επιδοτήσεις στην βενζίνη.