Τους τελευταίους μήνες η ενεργειακή αγορά προσελκύει για προφανείς λόγους το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης αλλά και της επιχειρηματικής κοινότητας ειδικότερα.
Στο μέτρο δε που οι ενεργειακές πρώτες ύλες μετατρέπονται πλέον σε γεωστρατηγικό όπλο, τα προβλήματα και οι δυσλειτουργίες πολλαπλασιάζονται. Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημοσιεύσει αποκαρδιωτικά αποτελέσματα έρευνας στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου των χωρών-μελών.
Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα αυτή οι χονδρικές αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στο εσωτερικό της Ε.Ε. διατηρούν τα ίδια χαρακτηριστικά τους, με υψηλό βαθμό επιχειρηματικής συγκέντρωσης, όπως και πριν την απελευθέρωση, δημιουργώντας ευκαιρίες για αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών.
Οι καταναλωτές δεν διαθέτουν δυνατότητες επιλογής, διότι η είσοδος νέων προμηθευτών είναι προβληματική. Δεν υπάρχει διασυνοριακός ανταγωνισμός στο εσωτερικό της Ε.Ε. και οι νέοι προμηθευτές φυσικού αερίου δεν είναι σε θέση να διασφαλίσουν δικαιώματα μεταφοράς σε διαδρομές-κλειδιά.
Παράλληλα η διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων των κρατών-μελών είναι ανεπαρκής, ενώ υπάρχουν μακροχρόνιες δεσμεύσεις στη χρήση τους. Οι νέοι προμηθευτές δεν διαθέτουν ούτε την αναγκαία πληροφόρηση και οι κυρίαρχοι διαχειριστές εμποδίζουν την είσοδό τους.
Οι τιμές καθορίζονται συνήθως με βάση τον επίπεδο του ανταγωνισμού που υπάρχει, ή μάλλον την... έλλειψή του και οι καταναλωτές δυσπιστούν στον τρόπο καθορισμού των τιμολογίων.
Απέναντι στην καθόλου ενθαρρυντική αυτή κατάσταση στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συγκέντρωση στην προσφορά αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Με το δεδομένο αυτό θα συνεχισθούν οι έρευνες για πιθανή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και χρήσης περιοριστικών επιχειρηματικών πρακτικών.
Στόχος των νέων ερευνών θα είναι η κυριαρχία λίγων επιχειρήσεων, που διαθέτουν μακροχρόνιο έλεγχο στις κατάντη αγορές (διανομή). Παράλληλα θα εξεταστούν οι περιορισμοί στην πρόσβαση νέων προμηθευτών στους αγωγούς και την αποθήκευση φυσικού αερίου, καθώς και στη διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων μεταξύ των κρατών-μελών.
Δεν χωράει αμφιβολία, ότι δεν μπορούσε να γίνει καλύτερη επιτομή των προβλημάτων στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου της Ε.Ε. Και αφού το κύριο ζήτημα είναι οι περιορισμοί στην είσοδο νέων προμηθευτών, να παρατηρήσουμε ότι τα προβλήματα δύσκολα θα λυθούν, δεδομένου ότι οι περιορισμοί αυτοί συνδέονται συνήθως με την εθνική ενεργειακή πολιτική των κρατών-μελών.
(Ναυτεμπορική, 3/5/06)