Ελάχιστες φορές έχει κάποια χώρα ευεργετηθεί
τόσο θεαματικά από μια συγκεκριμένη πλουτοπαραγωγική πηγή της, θεμελιώδη
για τη λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας, όσο η Σαουδική Αραβία από
το πετρέλαιο. Αλλοτε θα ήταν εντελώς αδιανόητο να φανταστεί κανείς το
Ριάντ να δρομολογεί με πρωτοβουλία του την απεξάρτησή του από τον «μαύρο
χρυσό».
Το ρεαλιστικό πλέον αυτό σενάριο συνδυάζεται και με μια διαφαινόμενη
στροφή του Ριάντ όχι μόνον σε άλλες επενδύσεις αλλά και σε άλλες μορφές
ενέργειας, τις ανανεώσιμες. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ενδέχεται να
αναγγέλλεται μια γενικότερη υποβάθμιση της σημασίας του «μαύρου χρυσού»
παγκοσμίως.
Μια τέτοια ανατροπή παγιωμένων δεδομένων επί πολλές δεκαετίες
δρομολογεί το Ριάντ αφού πρωτοστάτησε στη διατήρηση της παραγωγής του
ΟΠΕΚ σε υψηλά επίπεδα και εξώθησε σε ελεύθερη πτώση τις τιμές του
«μαύρου χρυσού». Την έχουν υπαγορεύσει παράλληλα οι ραγδαίες ανατροπές
που γνώρισε η αγορά πετρελαίου μέσα στην τελευταία διετία με την
λεγόμενη «σχιστολιθική επανάσταση» των ΗΠΑ, που δημιούργησε νέα δεδομένα
πλήττοντας καίρια τα έσοδα των πετρελαιοπαραγωγών χωρών.
Ο οίκος των Σαούδ έχει ήδη ανακοινώσει διά στόματος του πρίγκιπα
Μοχάμεντ, γιο του μονάρχη Σαλμάν, τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση της Aramco,
ναυαρχίδας της πετρελαϊκής του βιομηχανίας, που αντιπροσωπεύει το 95%
της παραγωγής πετρελαίου στο βασίλειο. Τα κεφάλαια που θα προέλθουν θα
διοχετευθούν σε ένα τεράστιο fund στο οποίο το Ριάντ θα συγκεντρώσει
τουλάχιστον 2 τρισ. δολάρια για να τα τοποθετήσει σε επενδύσεις εντός
και εκτός του βασιλείου.
Απώτερος στόχος είναι ακριβώς η απεξάρτησή του από τον «μαύρο χρυσό».
Το σχέδιο για την ιδιωτικοποίηση της Aramco σχεδιάζεται από τον οίκο
των Σαούδ τουλάχιστον από το καλοκαίρι του περασμένου έτους όταν το
Ριάντ άρχισε να αναζητεί τρόπους να αντλήσει κεφάλαια. Είχε προηγηθεί η
ραγδαία μείωση των εσόδων του κατά τουλάχιστον 23% και η θεαματική
διεύρυνση του δημοσιονομικού του ελλείμματος σύμφωνα με το Ριάντ στο 15%
και κατ’ άλλους στο 20% για το 2016. Οι εξελίξεις έχουν αναγκάσει το
βασίλειο να καταφύγει ύστερα από πολλά χρόνια στην έκδοση ομολόγων και
παράλληλα να υιοθετήσει πρόγραμμα λιτότητας και να καταφύγει στα
συναλλαγματικά του διαθέσιμα οδηγώντας στη θεαματική μείωσή τους.
Παράλληλα, όμως, το καλοκαίρι του περασμένου έτους ο υπουργός
Πετρελαίου του βασιλείου, Αλί αλ Ναϊμί, προέβλεψε πως τα επόμενα 25
χρόνια δεν θα χρειαζόμαστε πλέον τα ορυκτά καύσιμα και εξέφρασε την
εκτίμηση ότι η ηλιακή ενέργεια θα ωφελήσει την παγκόσμια οικονομία πολύ
περισσότερο από το πετρέλαιο.
Ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές έσπευσαν τότε να υποθέσουν πως, αφού
αποτέλεσε ισχυρό παίκτη της παγκόσμιας οικονομίας τον εικοστό αιώνα μέσω
του «μαύρου χρυσού», η Σαουδική Αραβία μπορεί και πάλι να κυριαρχήσει
στην παγκόσμια σκηνή εκμεταλλευόμενη στο έπακρο την υψηλή ηλιοφάνεια στο
έδαφός της και αναπτύσσοντας μια εξίσου ισχυρή βιομηχανία ηλιακής
ενέργειας. Τα στοιχεία που επικαλέστηκαν ήταν η αύξηση των παγκόσμιων
επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές κατά 16% το 2014, με την ηλιακή
ενέργεια να αποσπά τουλάχιστον το 50% του συνόλου των κεφαλαίων, καθώς
το κόστος των φωτοβολταϊκών έχει μειωθεί κατά 80% τα τελευταία έξι
χρόνια.
Σύμφωνα, άλλωστε, με ρεπορτάζ της ιστοσελίδας theatlantic, η Σαουδική
Αραβία παράγει από πέρυσι μεγάλες ποσότητες πολυσιλικόνης, του υλικού
που χρησιμοποιείται για την κατασκευή φωτοβολταϊκών.
Παράλληλα, σκοπεύει να στρέψει την Aramco αλλά και την εταιρεία
ηλεκτρικής ενέργειας του βασιλείου, τη Saudi Electricity Company, στη
δημιουργία κοινοπραξίας για την υλοποίηση 10 μεγάλων σχεδίων
φωτοβολταϊκών σε όλη τη χώρα.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 10/04/2016)