Του Stephane Foucart
Για τους επιστήμονες που έλαβαν μέρος στη 16η Παγκόσμια Διάσκεψη για την Ενέργεια από το Υδρογόνο, που πραγματοποιήθηκε από τις 13 ώς τις 16 Ιουνίου στη Λυών, η υπομονή είναι η μεγαλύτερη αρετή. Παρά τον ενθουσιασμό των ερευνητών, των βιομηχάνων και των επιχειρηματιών που εμπλέκονται στην ανάπτυξη αυτού του καινούργιου τομέα, οι προοπτικές της λεγόμενης «κοινωνίας του υδρογόνου» είναι ακόμη αρκετά μακρινές. H χρήση του υδρογόνου στον τομέα των μεταφορών εξακολουθεί να εξαρτάται από επιδοτούμενα προγράμματα. Κι αυτό, παρά την πρόσφατη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και τις ανησυχίες για την υπερθέρμανση της Γης.
Τα εμπόδια
«Τα δύο κυριότερα τεχνολογικά εμπόδια είναι η αποθήκευση και η παραγωγή υδρογόνου», εξηγεί ο Μαρκ Ρουσέ, ερευνητής στο Εργαστήριο Βιοενεργητικής και Μηχανικής των Πρωτεϊνών. Το υδρογόνο, που είναι πολύ ελαφρύ, πρέπει να συμπιεστεί σε πολύ μεγάλη πίεση ώστε να καταστεί δυνατό να αποθηκευτεί σε μεγάλες ποσότητες. Από τη μια πλευρά, η παρουσία αποθηκών υπό πίεση 350 ώς 700 μπαρ σε αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης θέτει μεγάλα προβλήματα ασφαλείας. Από την άλλη, το ενεργειακό κόστος της συμπίεσης είναι μεγάλο.
Πώς μπορεί να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια; Οι ερευνητές αναζητούν υλικά που θα μπορούν να παγιδεύουν το υδρογόνο και να το απελευθερώνουν ύστερα από αλλαγή της θερμοκρασίας ή εμβάπτιση στο νερό. Τέτοια υλικά υπάρχουν - πρόκειται για ενώσεις του υδρογόνου με ελαφρά μέταλλα - αλλά την εποχή του Ψυχρού Πολέμου χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για την εκτόξευση πυραύλων.
Τώρα γίνονται προσπάθειες να προσαρμοστούν στα αυτοκίνητα. Οι πρώτες εφαρμογές που θα δουν σύντομα το φως της ημέρας, πάντως, αφορούν την τροφοδοσία κινητών ηλεκτρονικών συσκευών, όπως είναι τα κινητά τηλέφωνα και οι φορητοί υπολογιστές.
Πυρηνικοί αντιδραστήρες
Το δεύτερο μεγάλο εμπόδιο για τη χρήση του υδρογόνου στις μεταφορές αφορά την παραγωγή. Αν το υδρογόνο είναι το πιο διαδεδομένο στοιχείο του σύμπαντος, δεν υπάρχει στη γη ελεύθερο σε αέρια κατάσταση. Κατά συνέπεια, πρέπει να παραχθεί. Και τα μέσα είναι λιγοστά: ο άνεμος, το νερό, ο ήλιος. Ή ακόμη, ο μεταβολισμός ορισμένων γενετικά τροποποιημένων βακτηρίων. Σύμφωνα με τον Μαρκ Ρουσέ, οι πρώτες βιομηχανικές εφαρμογές αναμένονται περί το 2012.
Όπως επισημαίνει ο Τζέφρι Σέρφας, πρόεδρος της αμερικανικής Ένωσης για το υδρογόνο, σημαντικό ρόλο στην παραγωγή υδρογόνου στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα θα παίξουν ο άνθρακας, που σήμερα έχει εγκαταλειφθεί, αλλά και οι πυρηνικοί αντιδραστήρες υψηλής θερμοκρασίας, που μπορούν να παράγουν απευθείας υδρογόνο από το νερό, με χαμηλό κόστος. Οι αντιδραστήρες αυτοί, που λέγονται τέταρτης γενιάς, θα αρχίσουν να λειτουργούν το 2030.
(Τα Νέα – Le Monde, 22/6/06)