Ένα
πράγμα είναι ξεκάθαρο από τη συμφωνία μείωσης της παραγωγής που σύναψαν
την περασμένη εβδομάδα τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ: Οι ηγέτες του καρτέλ
εξελίσσουν τη στρατηγική τους καθώς προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα νέα
δεδομένα στη διάρθρωση της αγοράς πετρελαίου που έχουν μειώσει τα
συλλογικά κέρδη του οργανισμού κατά περισσότερο από το ήμισυ τα
τελευταία δύο χρόνια. Η επιτυχία, όμως, εξαρτάται από το πώς θα
διαχειριστούν κάποιες παλιές γνώριμες προκλήσεις. Και το πιο ρεαλιστικό
αρχικό αποτέλεσμα είναι μια αγορά στενού εύρους διακύμανσης.
Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, ο ΟΠΕΚ
ανακοίνωσε την πρώτη τέτοιου είδους συμφωνία μείωσης της παραγωγής, η
οποία θα περιορίσει την συνολική παραγωγή του Οργανισμού, αρχής
γενομένης την 1η Ιανουαρίου, κατά 1,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε
περίπου 32,5 εκατομμύρια βαρέλια. Για να φτάσουν εκεί, τρία κράτη-μέλη
συμφώνησαν να αναλάβουν περισσότερο από το 60% της μείωσης της
παραγωγής, με τη Σαουδική Αραβία να συναινεί στη μείωση της παραγωγής
του κατά 486.000 βαρέλια ημερησίως, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατά
139.000 βαρέλια και το Κουβέιτ κατά 131.000 ημερησίως.
Εκ πρώτης όψεως, ο Οργανισμός φαίνεται
να επιστρέφει σε μια προσέγγιση που είχε ακολουθήσει για δεκαετίες στο
πλαίσιο της οποίας η Σαουδική Αραβία, μαζί με τους στενούς της συμμάχους
στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, παίζουν το ρόλο του "παραγωγού
εξισορρόπησης" (δηλαδή, που προσαρμόζει κατά το μέγιστο δυνατό την
παραγωγή του με αντικυκλικό τρόπο, μειώνοντας την παραγωγή όταν οι τιμές
πέφτουν υπερβολικά και αυξάνοντάς την όταν οι τιμές αυξάνονται
υπερβολικά).
Ο ΟΠΕΚ, υπό την ηγεσία της Σαουδικής
Αραβίας, εγκατέλειψε την πρακτική αυτή το Νοέμβριο του 2014 με την
αιτιολογία ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα ήταν μια δαπανηρή
μακροπρόθεσμη απώλεια μεριδίου αγοράς από κράτη που δεν ανήκουν στον
ΟΠΕΚ, από προμηθευτές του ΟΠΕΚ και από μη παραδοσιακές πηγές πετρελαίου
(κυρίως σχιστολιθικά πετρώματα). Ωστόσο, αυτή τη φορά, ο ΟΠΕΚ έχει
συμπεριλάβει τρία αξιοσημείωτα στοιχεία που αποσκοπούν στην προσαρμογή
της συμφωνίας στις πραγματικότητες της σημερινής αγοράς πετρελαίου.
Πρώτον, οι παραγωγοί εκτός ΟΠΕΚ θα
συμμετάσχουν στην προσπάθεια με περικοπή 600.000 βαρελιών πετρελαίου σε
ημερήσια βάση. Ενώ οι ακριβείς λεπτομέρειες θα εξακριβωθούν τις επόμενες
ημέρες, αυτό το συστατικό της συμφωνίας έχει επικυρωθεί μέσω δέσμευσης
που εγκρίθηκε από το Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας η οποία θα
αναλάβει περίπου το ήμισυ της περικοπής.
Δεύτερον, σε ό,τι αφορά την κατανομή της
ευθύνης της μείωσης εντός του ΟΠΕΚ, το καρτέλ θα υιοθετήσει μια
ασυνήθιστα διαφοροποιημένη προσέγγιση. Ορισμένα κράτη-μέλη που έχουν
εμπλακεί σε συγκρούσεις, όπως η Λιβύη και η Νιγηρία, εξαιρούνται ρητά
από τη συμφωνία. Το Ιράν θα αποφύγει μία από τις περικοπές, καθώς
προσπαθεί να ομαλοποιήσει το επίπεδο παραγωγής του μετά την άρση των
κυρώσεων. Και η συμμετοχή της Ινδονησίας στον ΟΠΕΚ Ινδονησίας φέρεται να
έχει ανασταλεί.
Τρίτον, για να καταστήσουν περισσότερο
διαφανή και προβλέψιμη την επιρροή στην αγορά ενός ιδιαίτερα άστατου
Ιράκ -ένα μέλος που έχει αναρριχηθεί στα ανώτερα κλιμάκια των παραγωγών
του ΟΠΕΚ- οι αρχές έχουν συμφωνήσει σε μείωση της παραγωγής κατά 210.000
βαρέλια την ημέρα.
Ο ΟΠΕΚ ελπίζει ότι οι προσαρμογές αυτές
θα βοηθήσουν να επιτευχθεί μια βιώσιμη ισορροπία ανάμεσα στην παλιού
τύπου προσέγγιση και στην πλήρη εγκατάλειψη τόσο των ορίων της παραγωγής
όσο και του ρόλου του παραγωγού εξισορρόπησης. Το στοίχημα θα αποδώσει
εάν οι παραγωγοί, τόσο αυτοί εντός ΟΠΕΚ όσο και αυτοί εκτός ΟΠΕΚ,
πειθαρχούν και συμμορφώνονται περισσότερο, δεδομένου ότι έχουν
ταπεινωθεί από τη ραγδαία μείωση των εσόδων και των διεθνών αποθεμάτων.
Και η συμφωνία πρέπει να υποστηριχθεί από ενισχυμένες και πιο έγκαιρες
διαδικασίες παρακολούθησης και επαλήθευσης.
Και πάλι η συμφωνία δεν θα εξαλείψει την
επίδραση στις τιμές των νέων, μη παραδοσιακών προμηθευτών ενέργειας. Ως
αποτέλεσμα, δεν θα πρέπει να αναμένουμε μια γρήγορη επιστροφή σε
επίπεδα τιμών άνω των 70 δολαρίων, πόσω μάλλον στα επίπεδα των 100
δολαρίων που επικρατούσαν μόλις πριν από λίγα χρόνια. Πράγματι, με τη
νέα παραγωγή από σχιστόλιθο να είναι έτοιμη να εισέλθει στην αγορά, το
καλύτερο για το οποίο μπορεί εύλογα να ελπίζει ο ΟΠΕΚ είναι μια αρχική
σταθεροποίηση των τιμών στα 50 έως 60 δολάρια.
Αν και ήταν ιστορική, η συμφωνία της
περασμένης εβδομάδας δεν σηματοδοτεί την επιστροφή στις χρυσές ημέρες
του ΟΠΕΚ. Μάλλον, είναι μέρος μιας σταδιακής, ανώμαλης προσαρμογής σε
μια νέα ενεργειακή τάξη πραγμάτων. Αυτή η αλλαγή δίνει στα κράτη μέλη
του ΟΠΕΚ περισσότερο να εφαρμόσουν στο εσωτερικό τους βασικές
διαρθρωτικές αλλαγές που θα μειώσουν την εκτεταμένη οικονομική εξάρτηση
από την ενέργεια, να παράγουν έσοδα από άλλους κλάδους πέραν αυτόν του
πετρελαίου και να εξορθολογήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους. Χωρίς αυτό
το παράθυρο, περισσότερες χώρες πέρα από το Εκουαδόρ, τη Νιγηρία και τη
Βενεζουέλα θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με τον κίνδυνο της άτακτης και
επιζήμιας προσαρμογής που επιβάλουν οι ωμές δυνάμεις της αγοράς.
(από capital.gr)