Ο κ. Σταθάκης υπογραμμίζει ότι ο ελλαδικός χώρος βρίσκεται σε περιοχή μεγάλου γεωλογικού ενδιαφέροντος ενώ ταυτόχρονα η εξέλιξη της τεχνολογίας επιτρέπει τόσο τη διερεύνηση όσο και την εκμετάλλευση κοιτασμάτων σε μεγάλα θαλάσσια βάθη. Σημειώνει επίσης ότι υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον ενεργειακών κολοσσών για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, μετά και την εντυπωσιακή ανακάλυψη του κοιτάσματος φυσικού αερίου Ζορ στην Αίγυπτο και επισημαίνει ότι τα ΕΛΠΕ, η ExxonMobil και η Total εκδήλωσαν ενδιαφέρον για έρευνες στο Ιόνιο και περιοχές νότια και δυτικά της Κρήτης.
Ο κ. Στάθάκης ξεκαθαρίζει τις σχέσεις της κυβέρνησης με την εταιρία Paneuropean του ομίλου Λάτση που είναι βασικός μέτοχος των ΕΛΠΕ (λέγοντας ότι «πρέπει να υπάρχει συνεργασία» αλλά και ότι η εντυπωσιακή κερδοφορία της τελευταίας διετίας πρέπει να πιστωθεί στη σημερινή διοίκηση), και τη διοίκηση της ΔΕΗ («Αρμόδια για τη διαπραγμάτευση είναι η κυβέρνηση, η οποία είναι και ο βασικός μέτοχος της ΔΕΗ»).
Επισημαίνει εξάλλου ότι η 15η Ιουνίου είναι καταληκτική ημερομηνία για να υπάρξει συμφωνία, όχι μόνο για να συμμετάσχει η Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση αλλά και για τη συμμετοχή του ΔΝΤ «καθώς εάν αυτό δεν συμμετέχει στο πρόγραμμα, τότε θα πρέπει να υπάρξει νέα απόφαση από το Γερμανικό Κοινοβούλιο - κάτι που ουδείς δείχνει να επιθυμεί».
Αναλυτικά, η συνέντευξη του κ. Σταθάκη:
- Υπογράψατε την Πέμπτη τις συμβάσεις για την παραχώρηση τριών περιοχών της Δυτικής Ελλάδας για έρευνες υδρογονανθράκων. Ποια είναι τα επόμενα βήματα που σχεδιάζετε στον τομέα των ερευνών; Θα υπάρξουν νέες προκηρύξεις;
Θα ακολουθήσει σύντομα η υπογραφή συμβάσεων μίσθωσης και για θαλάσσιες περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα για τα οικόπεδα 2 (δυτικά της Κέρκυρας) και 10 (δυτικά του Κυπαρισιακού Κόλπου). Ήδη, έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Ιονίου και το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την έγκριση της.
Προχωράμε, επίσης, στη συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, λαμβάνοντας υπόψη βέλτιστες πρακτικές άλλων χωρών. Στόχος είναι η βελτίωση του πλαισίου για τους επενδυτές αλλά και η καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος και της ασφάλειας των εργαζομένων.
Επιπλέον, στις άμεσες προτεραιότητες του Υπουργείου συγκαταλέγονται η οργάνωση, προώθηση και θεσμική αναβάθμιση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, η οποία θα κληθεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση των νέων δεδομένων, που συνεχώς προκύπτουν. Ήδη η ΕΔΕΥ παραλαμβάνει το αρχείο με τα στοιχεία για τους υδρογονάνθρακες, που έχει συγκεντρώσει η αρμόδια Γενική Διεύθυνση του ΥΠΕΝ. Στη βάση αυτή θα μπορούσαμε, στη συνέχεια, να προχωρήσουμε σε τμηματική επαναπροκήρυξη για τα εναπομείναντα θαλάσσια οικόπεδα.
- Σας επισκέφθηκε πρόσφατα αντιπροσωπεία των εταιριών ΕΛΠΕ, ExxonMobil και Total. Τι σας ζήτησαν; Εκδήλωσαν ενδιαφέρον για έρευνες σε συγκεκριμένες περιοχές της επικράτειας;
Πράγματι συναντηθήκαμε και εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την εξερεύνηση και αξιοποίηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια, είτε πρόκειται για το Ιόνιο είτε για περιοχές νότια και δυτικά της Κρήτης. Γενικότερα, το τελευταίο διάστημα, υπάρχει ισχυρό ενδιαφέρον ενεργειακών κολοσσών για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, μετά και την εντυπωσιακή ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στα χωρικά ύδατα της Αιγύπτου (Ζορ). Πρόκειται για το μεγαλύτερο κοίτασμα που ανακαλύφθηκε ποτέ στη Μεσόγειο, με πιθανά αποθέματα 30 τρισ. κ.π., οπότε καταλαβαίνετε ότι αυτό αναθερμαίνει το ενδιαφέρον για όλη την περιοχή.
- Πώς απαντάτε στην κριτική για καθυστέρηση στην υπογραφή των συμβάσεων;
Βασική αρχή της στρατηγικής μας είναι να προχωρήσουμε με νηφαλιότητα, χωρίς υπερβολές και βεβιασμένες κινήσεις. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αδιαφορούμε για τους χρονικούς περιορισμούς. Γεγονός είναι ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε την εμπειρία και την απαραίτητη ειδίκευση - ότι καλούμαστε να ανοιχτούμε σε νέες θάλασσες. Ακριβώς γι' αυτό στην παρούσα φάση συσσωρεύουμε τεχνογνωσία, ώστε να προχωρήσουμε στις απαραίτητες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο για τους υδρογονάνθρακες. Στο πλαίσιο αυτό, αντλώντας συμπεράσματα και από την εμπειρία χωρών όπως η Κύπρος, θα καταβληθεί προσπάθεια να περιορισθεί σημαντικά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της εκδήλωσης ενδιαφέροντος και της υπογραφής συμβάσεων.
- Διαθέτει το ΥΠΕΝ εκτιμήσεις για τα αποθέματα υδρογονανθράκων της χώρας; Πιστεύετε ότι μπορούν να αποτελέσουν παράγοντα που θα συμβάλει στην έξοδο από την κρίση;
Το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή, στο οποίο ήδη αναφερθήκαμε, προκύπτει από τις νέες δυνατότητες που δημιουργεί η εξέλιξη της τεχνολογίας. Πλέον είναι εφικτό να γίνουν έρευνες σε πολύ μεγαλύτερα θαλάσσια βάθη, με υψηλότερα ποσοστά ακρίβειας στις εκτιμήσεις που γίνονται. Είναι, επίσης, εφικτό να γίνουν εξορύξεις από μεγαλύτερα βάθη, με μεθόδους περιβαλλοντικά ασφαλείς. Αλλά και στην ξηρά η νέα τεχνολογία επιτρέπει μεθόδους πιο φιλικές στο περιβάλλον και πιο αποτελεσματικές, όπως για παράδειγμα η έρευνα από αέρος, με ειδικά ελικόπτερα.
Ο ελλαδικός χώρος βρίσκεται σε περιοχή μεγάλου γεωλογικού ενδιαφέροντος, λόγω της συνάντησης τεκτονικών πλακών και της επαφής με περιοχές όπου υπάρχουν σημαντικά ευρήματα. 'Αρα οι νέες μέθοδοι είναι πιθανό να αποφέρουν νέα σημαντικά στοιχεία.
Σε αυτή τη βάση προκύπτουν μια σειρά από νέα δεδομένα, που δημιουργούν αισιοδοξία. Θα πρέπει, βέβαια, να παραμείνουμε συγκρατημένοι και να κινούμαστε προσεκτικά και μεθοδικά.
- Ο βασικός μέτοχος των ΕΛΠΕ, η εταιρία Paneuropean του ομίλου Λάτση φέρεται να επιζητεί μεγαλύτερη εκπροσώπηση στα διοικητικά όργανα της εταιρίας, αναλογικά με τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο. Πώς το αντιμετωπίζετε;
Αποτελεί πάγια θέση της κυβέρνησης ότι πρέπει να υπάρχει αρμονική συνεργασία και συνεννόηση με όλους τους ιδιώτες επενδυτές, όπου το Ελληνικό Δημόσιο έχει συμμετοχή μαζί με ιδιώτες. Αυτό κάνουμε και στην περίπτωση των ΕΛΠΕ. Δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει τα εντυπωσιακά αποτελέσματα κερδοφορίας της τελευταίας διετίας: Ενώ το 2013 είχαν καταγραφεί ζημιές 269 εκατ. ευρώ και το 2014 ζημιές 369 εκατ. ευρώ, το 2015 ο Όμιλος πέρασε στην κερδοφορία (καθαρά κέρδη 45 εκατ. ευρώ) και το 2016 τα κέρδη «εκτοξεύτηκαν» στα 329 εκατ. ευρώ. Αυτό σίγουρα θα πρέπει να πιστωθεί στη σημερινή διοίκηση των ΕΛΠΕ. Κάτι που υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, κατά την επίσκεψή του στο ΥΠΕΝ, την περασμένη Τετάρτη.
- Κατά την επίσκεψή του ο πρωθυπουργός μίλησε για μηδενισμό των χρεώσεων για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας ως το 2020. Πιστεύετε ότι μπορεί μέχρι τότε να έχουν ολοκληρωθεί οι διασυνδέσεις των νησιών και ιδίως της Κρήτης; Πώς αλλιώς μπορεί να περιοριστεί η επιβάρυνση των καταναλωτών;
Οι χρεώσεις ΥΚΩ έχουν διπλή στόχευση, καθώς καλύπτουν αφενός το κοινωνικό τιμολόγιο, που είναι ετησίως 70 εκατ. ευρώ, αφετέρου το πρόσθετο κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά, που είναι τα υπόλοιπα 630 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 380 εκατ. ευρώ αφορούν την Κρήτη. Ουσιαστικά, δηλαδή, οι Έλληνες πολίτες πληρώνουν επειδή τα νησιά παράγουν ρεύμα με πετρέλαιο και μαζούτ και όσο πιο μεγάλο είναι το νησί, τόσο μεγαλύτερη είναι η επιβάρυνση.
Η πρωθυπουργική εξαγγελία εδράζεται σε δύο απλά δεδομένα. Στο σχεδιασμό μας για τη διασύνδεση των Κυκλάδων, που θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2020, και το φιλόδοξο έργο διασύνδεσης της Κρήτης, που είναι διπλή και περιλαμβάνει μία διασύνδεση με την Πελοπόννησο, που προχωράει πολύ γρήγορα, και μία άλλη διασύνδεση με την Αττική.
Η ολοκλήρωση αυτών των έργων θα επιτρέψει την αποκλιμάκωση και τελικά τον μηδενισμό των χρεώσεων ΥΚΩ σε μεσοπρόθεσμη βάση. Βραχυπρόθεσμα θα υπάρξει ελάφρυνση των καταναλωτών μέσω της αναδιάρθρωσης των κλιμάκων των τιμολογίων. Σήμερα, σε περίπτωση που καταναλώνετε έως 1500 κιλοβατώρες, η χρέωση είναι χαμηλή, ενώ στη συνέχεια η τιμή ανεβαίνει απότομα και συμπαρασύρει όλες τις προηγούμενες χρεώσεις. Παρακολουθούμε τη ΡΑΕ, η οποία μελετά εναλλακτικές μεθόδους τιμολόγησης του ρεύματος, ώστε αυτή να είναι περισσότερο ομαλή.
- Χειριστήκατε τη διαπραγμάτευση - μεταξύ άλλων - για τον τομέα της ενέργειας. Ο επικεφαλής της ΔΕΗ κ. Μ. Παναγιωτάκης σημειώνει ωστόσο ότι θα επιμείνει στην επιδίωξη των προτάσεων της επιχείρησης για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς το σχολιάζετε;
Κατά την μακρά διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς, που προηγήθηκε, έπρεπε να ανταποκριθούμε στους στόχους του Προγράμματος και στις απαιτήσεις που προέκυψαν από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σχετικά με τη θέση της ΔΕΗ στην αγορά λιγνίτη. Σπεύδοντας να αξιοποιήσουν τη δυσμενή συγκυρία που διαμορφώθηκε για εμάς, κάποιοι επιχείρησαν να επαναφέρουν το σενάριο της Μικρής ΔΕΗ. Δυστυχώς σε αυτή την προσπάθεια είχαν σύμμαχο και την αντιπολίτευση. Με τη συμφωνία που τελικά πετύχαμε, καταφέραμε το ενδεχόμενο αυτό να αποκλειστεί. Δεν θα υπάρξει πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ και αυτή θα παραμείνει βασικός πυλώνας της αγοράς ενέργειας.
Η διοίκηση της ΔΕΗ είναι λογικό να αναζητά επιχειρηματικές στρατηγικές για την προσαρμογή στις νέες συνθήκες, της απελευθερωμένης και ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Προφανώς οι στρατηγικές αυτές θα πρέπει να κινούνται εντός του πλαισίου των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ και όσων προβλέπει η συμφωνία με τους Θεσμούς.
Αρμόδια για τη διαπραγμάτευση είναι η κυβέρνηση, η οποία είναι και ο βασικός μέτοχος της ΔΕΗ. Η διοίκηση της εταιρείας καλείται, λαμβάνοντας τις παραμέτρους αυτές ως δεδομένες, να χαράξει τη στρατηγική της.