Ελαφρά κάτω του 1,5% θα κινηθεί σε πραγματικούς όρους ο ρυθμός ανάπτυξης το
2017, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ που παρουσίασε ο γενικός διευθυντής του
καθηγητής Νικόλαος Βέττας. Για το 2018 η εκτίμηση του Ινστιτούτου για τον ρυθμό
ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τοποθετείται στο 2%, ενώ ενδεχομένως να
είναι και ελαφρά μεγαλύτερη.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε ο κ. Βέττας, καθώς εξελίσσεται η εφαρμογή του
προγράμματος, η αβεβαιότητα μειώνεται και η οικονομία επιστρέφει γενικά στις συνθήκες
του 2014. Επισήμανε επίσης ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, δεν διαφαίνεται
πως θα υπάρξει πρόβλημα δημοσιονομικό κατά το τρέχον έτος, για το επόμενο όμως
έτος οι στόχοι που τίθενται είναι φιλόδοξοι.
Όπως ανέφερε επίσης κατά
την παρουσίαση της Έκθεσης, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ καθηγητής Νίκος
Βέττας, ο ρυθμός ανάπτυξης που καταγράφεται αποτελεί σαφώς θετική εξέλιξη, όμως
είναι περίπου στο
ήμισυ του ρυθμού
που είχε τεθεί ως στόχος. Σε σύγκριση με το μέσο όρο των ευρωπαϊκών οικονομιών,
η απόκλιση αυξάνεται αντί να μειώνεται. Το κέντρο του προβλήματος συνδέεται
άμεσα με την ιδιαίτερα ασθενή δυναμική των επενδύσεων.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι η
ελληνική οικονομία έχει δυναμική ανάπτυξης που αναμένεται μάλιστα να ενισχυθεί
στο επόμενο έτος. Όμως, εάν η ελληνική οικονομία επιχειρήσει να εξέλθει από την
κρίση και από τα προγράμματα προσαρμογής χωρίς να υποστηριχθούν οι ουσιώδεις
δομικές αλλαγές που ακόμα εκκρεμούν, η ανάκαμψη θα είναι
βραχύβια και εύθραυστη. Στην καλύτερη περίπτωση, η οικονομία θα
βρεθεί στην ίδια τροχιά από πλευράς ανταγωνιστικότητας που υπήρχε πριν την
κρίση αλλά, πλέον, χωρίς πρόσβαση σε άνετη χρηματοδότηση.
Σύμφωνα
με τον γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ, μια πορεία προς υψηλότερους ρυθμούς
ανάπτυξης, προϋποθέτει πρόοδο σε δυο μέτωπα. Πρώτον, να μειωθεί η αβεβαιότητα
βραχυχρόνια, όπως αυτή σχετίζεται άμεσα με την ομαλή και έγκαιρη ολοκλήρωση της
τρίτης αξιολόγησης του προγράμματος. Δεύτερον, να υπάρχει πραγματική πρόοδος σε
συγκεκριμένη κατεύθυνση: τη διαφανή και αξιόπιστη λειτουργία των θεσμών,
συνθήκη και για μια πραγματικά
ανοικτή
οικονομία.
«Η διόρθωση σημαντικών αστοχιών που υπάρχουν
στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα, η αντιμετώπιση των προβλημάτων
από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η υποστήριξη τομών για τη βελτίωση της
αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση είναι οι επείγουσες
προτεραιότητες ώστε οι θετικοί ρυθμοί
ανάπτυξης να μην αποτελέσουν απλώς βραχύβιο διάλλειμα στην κρίση», κατέληξε
στην τοποθέτησή του ο κ. Βέττας.
Αναλυτικά
τα κύρια σημεία της τριμηνιαίας έκθεσης του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία που
παρουσιάστηκε σήμερα στα γραφεία του Ινστιτούτου έχουν ως εξής:
·
Το
διεθνές περιβάλλον διαγράφεται
ιδιαίτερα θετικό για το 2017 και 2018. Η παγκόσμια οικονομία και ειδικότερα η
Ευρωζώνη αναπτύσσονται με τον υψηλότερο ρυθμό από το 2011. Το παγκόσμιο εμπόριο
διευρύνεται σημαντικά, σε ένα νομισματικό πλαίσιο που παρέχει άφθονη ρευστότητα
σε ιστορικά χαμηλό κόστος, με αισιόδοξες χρηματαγορές χωρίς υψηλή
μεταβλητότητα, και με τους δείκτες καταναλωτικής και επιχειρηματικής
εμπιστοσύνης σε υψηλά επίπεδα δεκαετίας. Δεν εκλείπουν βέβαια εστίες
αβεβαιότητας που συνδέονται με γεωπολιτικές εντάσεις, επερχόμενες αλλαγές στο
νομισματικό περιβάλλον και κινδύνους στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
·
Πρόβλεψη για
ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το τρέχον
έτος, για πρώτη φορά όχι οριακής, μετά από 9 έτη, σε πραγματικούς όρους
ελαφρά κάτω του 1,5%. Σημαντικότερη συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ είναι αυτή των
εξαγωγών, αγαθών και υπηρεσιών, λόγω του ευνοϊκού διεθνούς περιβάλλοντος και
της βελτίωσης της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας. Για άλλο ένα έτος, αναιμική
είναι η συμβολή των επενδύσεων (κυρίως από μεταβολές στα αποθέματα, όχι σε
πάγια).
·
Επιτάχυνση ανάπτυξης στην Ελλάδα το 2018 στην περιοχή του
2,0%, ενδεχομένως ελαφρά μεγαλύτερη. Βασικός ωθητικός
παράγοντας αναμένεται να είναι νέα διεύρυνση των εξαγωγών (+7,0%). Έπονται σε
συμβολή στην αύξηση του ΑΕΠ οι επενδύσεις (+12-15%), από επιτάχυνση του
Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), σε εξωστρεφείς τομείς (μεταποιητικούς,
τουρισμό) και σε αποκρατικοποιήσεις. Ακολουθεί η κατανάλωση των νοικοκυριών,
λόγω κάμψης ανεργίας, λιγότερων νέων δημοσιονομικών μέτρων.
·
Σε
τροχιά επίτευξης των στόχων του τρίτου
Προγράμματος κινείται ο προϋπολογισμός του 2017, από συγκράτηση δαπανών.
Καταγράφεται υστέρηση στόχου εσόδων Τακτικού Προϋπολογισμού στην περίοδο
Ιανουαρίου-Αυγούστου, καθώς οι εισπράξεις φόρων υπολείπονται του στόχου, παρά
τα μέτρα του Ιουλίου 2016 - Ιανουαρίου 2017. Αντιστάθμιση λιγότερων εσόδων από
περιορισμό πρωτογενών δαπανών και υπό-εκτέλεση ΠΔΕ. Όσες εκ των πρώτων είναι
ανελαστικές θα πρέπει να καλυφθούν στο υπόλοιπο του έτους.
·
Επιδίωξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3.5% το 2018, με αλλαγές στην απόδοση των δημοσιονομικών
μέτρων στο Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού του 2018. Μικρότερη αύξηση εσόδων
από άμεσους φόρους (-€680 εκατ. έναντι στόχου ΜΠΔΣ 2018-2021), μεγαλύτερο
πλεόνασμα στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (+€1,35 δισεκ. έναντι ΜΠΔΣ).
Το υψηλότερο πλεόνασμα προγραμματίζεται να επιτευχθεί με περαιτέρω περιορισμό των
πληρωμών συντάξεων και λοιπών δαπανών κατά €833 εκατ , ενώ τα έσοδα προβλέπεται
θα προέλθουν από αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και ρυθμίσεις παλαιών οφειλών
κατά €490 εκατ.
·
Συνέχιση κάμψης ανεργίας στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, κυρίως λόγω αύξησης της απασχόλησης
σε εξωστρεφείς μεταποιητικούς κλάδους, στον Τουρισμό και το Λιανικό Εμπόριο,
καθώς η ιδιωτική κατανάλωση ανέρχεται σταθερά. Ηπιότερη θετική επίδραση του
δημόσιου τομέα. Στο 21,7% στο σύνολο του έτους, 1,8 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα
από πέρυσι. Περαιτέρω αποκλιμάκωση το 2018, από την ενίσχυση της απασχόλησης
στους περισσότερους από τους τομείς οι οποίοι συνέβαλαν φέτος στην πτώση της.
Αναμένεται συμβολή στη νέα πτώση και από τον Κατασκευαστικό τομέα (ΠΔΕ,
ιδιωτικοποιήσεις, νέες οικοδομές). Στην περιοχή του 20% η
ανεργία στο σύνολο του προσεχούς έτους.
·
Ο
ρυθμός μεταβολής τιμών είναι θετικός
φέτος, κοντά στο 1%, για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια αποπληθωρισμού. Ο
πληθωρισμός προέρχεται κυρίως από την επίδραση των έμμεσων φόρων και της
ανοδικής τάσης των διεθνών τιμών πετρελαίου. Η μεταβολή των τιμών χωρίς τα
ενεργειακά αγαθά και τους φόρους παραμένει κοντά στο μηδέν. Οι νέες αυξήσεις
έμμεσων φόρων το 2018 (ΦΠΑ στα νησιά Βορειοανατολικού Αιγαίου - Δωδεκανήσων)
και η επιβολή νέων (όπως στα ξενοδοχεία), η υψηλότερη από το β’ τρίμηνο τιμή
του πετρελαίου έναντι του 2017 και η ενίσχυση της καταναλωτικής ζήτησης, θα
διατηρήσουν τις τιμές σε ανοδική τροχιά, με ταχύτητα παραπλήσια με τη φετινή.
Ολόκληρη
η
Έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική
οικονομία το γ΄ τρίμηνο του 2017:
http://iobe.gr/docs/economy/ECO_Q3_17102017_REP_GR.pdf
Η παρουσίαση της έκθεσης:
http://iobe.gr/docs/economy/ECO_Q3_17102017_PRE_GR.pdf
Από την πλευρά, του, ο
Πρόεδρος του ΔΣ του ΙΟΒΕ, κ. Τάκης Αθανασόπουλος, σημείωσε: «Πράγματι η
οικονομία μας εμφανίζει στοιχεία βελτίωσης ωστόσο ο ρυθμός παραμένει
χαμηλότερος του αναγκαίου ώστε η χώρα, να αφήσει οριστικά πίσω της την κρίση.
Δεν εκμεταλλευόμαστε επαρκώς την θετική διεθνή οικονομική συγκυρία. Στο ΙΟΒΕ
έχουμε πολλές φορές επισημάνει την απόλυτη ανάγκη για μεγάλου εύρους θεσμικών
παρεμβάσεων με στόχο την αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, της ποιότητας της
δικαιοσύνης, της παιδείας, την προσέλκυση επενδύσεων και γενικότερα την
προσαρμογή της οικονομίας μας στις σύγχρονες διεθνείς απαιτήσεις ώστε να
καλυφθεί το χαμένο έδαφος των τελευταίων ετών και να ανακτηθούν οι απώλειες που
προσεγγίζουν το 25% της οικονομίας. Θα το επιτύχουμε αυτό όταν ο διάλογος
επικεντρωθεί στο αναγκαίο μεταρρυθμιστικό έργο. Μόνο με εποικοδομητικό διάλογο
και μεταρρυθμίσεις θα μπορέσουμε σύντομα να επανέλθουμε στα προ κρίσης
επίπεδα».