Πίεση για την όσο το δυνατόν ταχύτερη έναρξη
της συλλογής ανακυκλώσιμων σε τέσσερα χωριστά ρεύματα –χαρτί, γυαλί,
πλαστικό, αλουμίνιο– ασκεί μέσω σχεδίου νόμου το υπουργείο
Περιβάλλοντος. Το υπουργείο θέτει πλέον τη χωριστή συλλογή ως προϋπόθεση
για τη λειτουργία των συστημάτων ανακύκλωσης (όπως λ.χ. οι μπλε κάδοι),
δίνοντάς τους περιθώριο έξι μηνών για να προσαρμόσουν τον επιχειρησιακό
σχεδιασμό τους. Με το νομοθέτημα δίνεται για πρώτη φορά στους δήμους η
δυνατότητα να οργανώσουν με ίδια μέσα την εναλλακτική διαχείριση, χωρίς
πόρους αλλά και με λιγότερο αυστηρούς όρους από ό,τι τα συλλογικά
συστήματα. Το σχέδιο νόμου, που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, αφορά κατά
κύριο λόγο τη λειτουργία των συστημάτων ανακύκλωσης και την αναβάθμιση
του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), του υπαγόμενου στο ΥΠΕΝ,
φορέα που είναι υπεύθυνος για την εποπτεία της ανακύκλωσης στη χώρα μας.
Μεταξύ άλλων προβλέπει:
• Η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων συσκευασιών σε τέσσερα χωριστά
ρεύματα (δηλαδή με 4 κάδους) γίνεται υποχρεωτική για τα συστήματα
ανακύκλωσης και υποχρέωση για την αδειοδότησή τους. Στα λειτουργούντα
συστήματα δίνεται προθεσμία 6 μηνών να επικαιροποιήσουν τον σχεδιασμό
τους. Σήμερα στη χώρα μας λειτουργούν τέσσερα συστήματα για την
ανακύκλωση συσκευασιών: η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης
(ΕΕΑΑ), η Ανταποδοτική Ανακύκλωση (τα «σπιτάκια»), το σύστημα της ΑΒ
Βασιλόπουλος («σπιτάκια») και η ΚΕΠΕΔ (μόνο για συσκευασίες
ορυκτέλαιων).
• Επαναλαμβάνεται
η υποχρέωση χρέωσης της πλαστικής σακούλας (0,03 ευρώ από 1/1/18 και
0,07 ευρώ από 1/1/19), εξαιρουμένων των πολύ λεπτών σακουλών (όπως αυτές
που μπαίνουν φρούτα σε ένα σούπερ μάρκετ) και των βιοαποδομήσιμων. Οι
σακούλες θα πρέπει να έχουν ειδική σήμανση.
• Το υπουργείο διά του ΕΟΑΝ αυστηροποιεί το πλαίσιο λειτουργίας των
συλλογικών συστημάτων ανακύκλωσης. Για παράδειγμα, εκτός από την ετήσια
έκθεση πεπραγμένων, τα υποχρεώνει να καταθέτουν αναλυτικό
προγραμματισμό, καθώς και να χρησιμοποιούν κάθε χρόνο το 65% των εσόδων
τους, προκειμένου να μη δημιουργούνται αδρανή αποθεματικά. Ο ΕΟΑΝ αποκτά
το δικαίωμα να ελέγχει το διοικητικό του κόστος, το οποίο δεν
επιτρέπεται να ξεπερνάει το 10% των εσόδων ενός συστήματος (ώστε λ.χ. να
μη δίνονται υπέρογκοι μισθοί). Οι εταιρείες που παράγουν ή εισάγουν
προϊόντα και δεν έχουν συμβληθεί με κάποιο σύστημα για την ανακύκλωσή
τους απειλούνται με αυστηρά πρόστιμα.
• Οι δήμοι επιτρέπεται να δημιουργήσουν τα δικά τους εναλλακτικά
συστήματα διαχείρισης συσκευασιών. Οι όροι λειτουργίας τους πάντως δεν
είναι το ίδιο αυστηροί με εκείνους των συστημάτων ανακύκλωσης. Από την
άλλη πλευρά, τα συστήματα χρηματοδοτούνται μέσω εισφορών από τις
εταιρείες, έσοδο που οι δήμοι προφανώς δεν μπορούν να διεκδικήσουν.
• Αξιοσημείωτη είναι πάντως ρύθμιση που υποχρεώνει τους κατασκευαστές
και εισαγωγείς συσκευασιών να παραλαμβάνουν το δευτερογενές υλικό που
προέρχεται από την επεξεργασία αποβλήτων και να το χρησιμοποιούν για την
παραγωγή νέων προϊόντων. Η ρύθμιση έχει καλό σκοπό, αλλά... δεν
λαμβάνει υπόψη τις δυνατότητες των εταιρειών του κλάδου.