Πλέγμα παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής
φτώχειας δρομολογεί το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με στόχο «τη
στήριξη των ασθενέστερων πολιτών και την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών που έχουν
εντοπιστεί και επιβαρύνουν παράλογα την πλειοψηφία των νοικοκυριών».
Το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας έχει ιδιαίτερα σοβαρές
διαστάσεις στη χώρα μας, καθώς, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, πάνω από το 50% των εισοδηματικά ασθενέστερων νοικοκυριών δεν είναι
σε θέση να έχει πρόσβαση σε επαρκή θέρμανση. Στην ίδια έκθεση υπογραμμίζεται
ότι το ποσοστό των νοικοκυριών με οφειλές για λογαριασμούς ρεύματος έφτασε το
2015 το 42%, ποσοστό υπερτετραπλάσιο του μέσου όρου της Ε.Ε.
Οι σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις από το ΥΠΕΝ κινούνται σε
τέσσερις άξονες:
- αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των χρεώσεων για τις Υπηρεσίες
Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ)
- διπλασιασμός της έκπτωσης που προσφέρει το Κοινωνικό Οικιακό
Τιμολόγιο (ΚΟΤ) στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά
- προώθηση των επανασυνδέσεων ρεύματος για τα πλέον ευάλωτα
νοικοκυριά
- διευκόλυνση της πρόσβασης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στο
φυσικό αέριο
Αλλαγές στον τρόπο
υπολογισμού των ΥΚΩ
Σε ότι αφορά τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ΥΚΩ και σε
συνέχεια της σχετικής
τροπολογίας που
κατατέθηκε στη Βουλή, το ΥΠΕΝ τονίζει ότι η απόφαση της κυβέρνησης να διαθέσει €
360 εκατ. στην αποπληρωμή των οφειλών προς τη ΔΕΗ για τις ΥΚΩ που έχει
προσφέρει, απέτρεψε την αύξηση των σχετικών χρεώσεων στους λογαριασμούς των
καταναλωτών.
Παράλληλα, το ΥΠΕΝ έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες για την
οριστική αντιμετώπιση του θέματος, με τη σύνδεση στο ηπειρωτικό σύστημα, μέσω
υποβρυχίων καλωδίων, της Κρήτης και των μεγαλύτερων νησιών των Κυκλάδων, ενώ
προωθεί σύγχρονες, φιλικές προς το περιβάλλον, λύσεις για τα μικρότερα νησιά,
στο πλαίσιο και της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «καθαρή ενέργεια για όλα τα
νησιά».
Διπλασιασμός της έκπτωσης
στο ΚΟΤ
Αναφερόμενο στο διπλασιασμό της έκπτωσης στο ΚΟΤ, το ΥΠΕΝ επισημαίνει
ότι με το νέο σύστημα, οι πιο ευάλωτοι καταναλωτές θα έχουν πλέον έκπτωση στο ηλεκτρικό
ρεύμα περί το 70%, από 30%-35% που είχαν με το ισχύον σύστημα.
Συγκεκριμένα:
- Εισάγονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια αξίας
ακίνητης περιουσίας, ώστε να δικαιούνται την έκπτωση μόνον πολίτες με
πραγματική ανάγκη ενίσχυσης.
- Υπολογίζονται εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία δεν θα αφορούν
μόνον το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και όλα τα αφορολόγητα ή αυτοτελώς
φορολογούμενα εισοδήματα. Με αυτό τον τρόπο αποκλείονται περιπτώσεις, όπως
βίλες εκατοντάδων τετραγωνικών σε «ακριβές» περιοχές, οι ιδιοκτήτες των οποίων
διαθέτουν υπερπολυτελή αυτοκίνητα και εισόδημα από καταθέσεις εξωτερικού, αλλά
εμφανίζουν χαμηλό εισόδημα και είναι ενταγμένοι στο κοινωνικό τιμολόγιο.
Με βάση εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία δεν θα αφορούν μόνον
το φορολογητέο εισόδημα, αλλά και όλα τα αφορολόγητα ή αυτοτελώς φορολογούμενα
εισοδήματα, δημιουργούνται δύο βασικές κατηγορίες δικαιούχων.
Η
πρώτη, θα
περιλαμβάνει όσους πληρούν τα κριτήρια για τη χορήγηση του Κοινωνικού
Εισοδήματος Αλληλεγγύης, οι οποίοι θα δικαιούνται διπλάσια έκπτωση στα
τιμολόγιά τους από αυτή που λαμβάνουν σήμερα. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθούν
τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας.
Η
δεύτερη, θα
περιλάβει νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, με βάση τα όρια που ισχύουν και
σήμερα για τους δικαιούχους ΚΟΤ, με μικρές διαφοροποιήσεις στο πλαίσιο του
εξορθολογισμού του κόστους. Η κατηγορία αυτή θα δικαιούται την ίδια έκπτωση που
λαμβάνει και σήμερα.
- Καταργείται η απένταξη από το ΚΟΤ σε περιπτώσεις υπέρβασης
της μέγιστης κατανάλωσης έως και 10% ανά κατηγορία. Με το νέο πλαίσιο, οι
ευπαθείς ομάδες δεν θα απεντάσσονται, αλλά θα τιμολογούνται με τις
ανταγωνιστικές χρεώσεις των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, μόνο για την
υπερβάλλουσα κατανάλωση.
- Για να αντιμετωπιστεί η καταχρηστική ένταξη ευκατάστατων
οικογενειών στο ΚΟΤ (που γίνεται μέσω της αλλαγής του δικαιούχου του μετρητή),
θα προσμετρώνται πλέον τα εισοδήματα και η περιουσία όλων των ατόμων του
νοικοκυριού που φιλοξενούνται από τον κύριο δικαιούχο.
- Για τους πολύτεκνους που θα επωφελούνται από το ΚΟΤ θα
ισχύουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Με τη ρύθμιση αυτή
επιτυγχάνονται δύο πράγματα:
Πρώτον, καταργείται το τιμολόγιο πολυτέκνων της ΔΕΗ, στο
οποίο εντάσσονταν όλες οι οικογένειες με τέσσερα τέκνα και άνω, χωρίς κανένα
άλλο κριτήριο, με αποτέλεσμα να εκμεταλλεύονται τις εκπτώσεις του ΚΟΤ και
ιδιαίτερα εύποροι πολίτες.
Δεύτερον, τις εκπτώσεις αυτές μπορούν πλέον να διεκδικούν
πολίτες και από ιδιώτες προμηθευτές, στους οποίους δεν ίσχυε ως τώρα η
συγκεκριμένη κατηγορία ΚΟΤ.
Από το υφιστάμενο σύστημα για το ΚΟΤ θα εξακολουθήσουν να
ισχύουν οι παρακάτω ρυθμίσεις:
- Η κατανάλωση αφορά σε κάλυψη αναγκών της κύριας κατοικίας
του/της δικαιούχου.
- Η παροχή ρεύματος είναι στο όνομα του/της δικαιούχου ή
του/της συζύγου.
- Η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη ή ίση με 200 kWh ανά
τετράμηνο.
- Η συνολική τετραμηνιαία κατανάλωση δεν υπερβαίνει τα όρια
κατανάλωσης που ορίζονται για κάθε κατηγορία δικαιούχου.
Προώθηση των
επανασυνδέσεων ρεύματος για τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά
Επιπλέον, μέσω του πλέγματος παρεμβάσεων του ΥΠΕΝ, προωθείται
η επανασύνδεση οφειλετών με μηδενικό ή ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα, που
χρηματοδοτείται με κονδύλι ύψους € 10 εκατ. από τον κρατικό προϋπολογισμό του
2017.
Ο καθορισμός των δικαιούχων, τα κριτήρια, το ύψος, η
κατανομή του ποσού, καθώς και οι λοιπές λεπτομέρειες διάθεσης και ελέγχου της
ενίσχυσης, θα περιγραφούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση των συναρμόδιων υπουργών
Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών.
Αναμένεται να καλυφθούν πάνω από το 75 % των περιπτώσεων,
καθώς μέχρι σήμερα ο ΔΕΔΔΗΕ έχει προχωρήσει σε αποκοπές ρεύματος 1.092
δικαιούχων ΚΟΤ, με συνολικές οφειλές περί τα 13,3 εκατ. ευρώ. Άρα, τα αρχικά
κεφάλαια του ταμείου επαρκούν για να καλύψουν πάνω από το 75% του ποσού.
Οι δικαιούχοι θα μπορούν να αποκαταστήσουν τη σύνδεσή τους
και στη συνέχεια: είτε να ενταχθούν στο νέο ΚΟΤ, που προβλέπει 70%, για αυτές
τις κατηγορίες, είτε να αναζητήσουν τη συνδρομή της τοπικής αυτοδιοίκησης,
αξιοποιώντας τον νέο θεσμό, των Ενεργειακών Κοινοτήτων.
Διευκόλυνση της
πρόσβασης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στο φυσικό αέριο
Σε ότι αφορά την πρόσβαση στο φυσικό αέριο, το ΥΠΕΝ
καταρτίζει πρόγραμμα αντικατάστασης του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης
πετρελαίου, με σύστημα φυσικού αερίου, συνολικού ύψους € 5 εκατ.
Το πρόγραμμα αφορά σε περιοχές της Αττικής που παρουσιάζουν
χαμηλά ποσοστά διείσδυσης φυσικού αερίου, κάτω του 15% και σε κοινωνικές ομάδες
με ιδιαιτέρως χαμηλά εισοδήματα, συγκεκριμένα δικαιούχους του εισοδήματος
κοινωνικής αλληλεγγύης.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο
Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, ενώ επιπλέον
χρηματοδότηση παρέχει η Εταιρεία Διανομής Αερίου Αττικής (ΕΔΑ Αττικής).
Θα καλύψει εξ’ ολοκλήρου τις δαπάνες των έργων για την
προμήθεια και εγκατάσταση καυστήρα, λέβητα, σωληνογραμμή φυσικού αερίου, του συστήματος απαγωγής καυσαερίων,
υλικών/εξαρτημάτων/αυτοματισμών εγκατάστασης και σύνδεσης, τις εργασίες και τα
υλικά υδραυλικής σύνδεσης, τη μελέτη,
επίβλεψη, καθώς και την επιθεώρηση του υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης
πετρελαίου.
Το ύψος αυτής της δαπάνης κυμαίνεται από 4.500 έως 8.000
ευρώ για αυτονομίες και μονοκατοικίες και έως 22.000 ευρώ για κεντρικές
θερμάνσεις πολυκατοικιών. Επιπλέον, η ΕΔΑ Αττικής θα επιδοτήσει ένα μέρος του
συνολικού επιλέξιμου κόστους της εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου με ποσά
που κυμαίνονται από 360 έως 1.100 ευρώ για αυτονομίες και μονοκατοικίες και έως
και 3.000 ευρώ για κεντρικές θερμάνσεις πολυκατοικιών.
Η ΕΔΑ Αττικής, ορίζεται υπεύθυνη για την υλοποίηση, υποδοχή
και τον ελέγχου των αιτήσεων, καθώς και για την πιστοποίηση της κατασκευής της
εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου και την καταβολή της χρηματοδότησης.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην εταιρεία,
μετά τη δημοσίευση της Προκήρυξης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και έως την 31η
Μαΐου του 2018, που ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία για την κατάθεση των
αιτήσεων.