Απεβίωσε στις 7 Ιανουαρίου 2018, σε ηλικία 71 έτους, ο
Ιρλανδός
Peter
Sutherland, ο επονομαζόμενος και «πατέρας
της παγκοσμιοποίησης», για τον κομβικό ρόλο που έπαιξε στον λεγόμενο «Γύρο της Ουρουγουάης»,
ως Γενικός Διευθυντής της
GATT,
προκατόχου του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Ως επικεφαλής της
GATT,
o
Sutherland
κατάφερε, το 1994, να πείσει 123 χώρες να καταλήξουν σε νέους
κανόνες που οδήγησαν στην απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου στη γεωργία, την
υφαντουργία, τις υπηρεσίες και τα πνευματικά δικαιώματα, καθώς και στη σύσταση
ειδικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών. «Σε
όλη του τη ζωή, υπήρξε υπέρμαχος των ατομικών και οικονομικών ελευθεριών»,
τόνισε στον επικήδειό του για τον
Sutherland
ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Leo Varadkar, αποδίδοντας με ακρίβεια το στίγμα του
θανόντος.
Πριν την
GATT/ΠΟΕ
(όπου ανέλαβε καθήκοντα Γενικού Διευθυντή το 1993) ο, νομικός στο επάγγελμα,
Peter
Sutherland, διετέλεσε Γενικός Εισαγγελέας
της Ιρλανδίας και, στη συνέχεια, Επίτροπος της (τότε) ΕΟΚ για θέματα
Ανταγωνισμού. Το 1995 αποχώρησε από τον ΠΟΕ (όπως μόλις είχε μετονομαστεί η
GATT) και ασχολήθηκε με τον
τομέα των επιχειρήσεων, αξιοποιώντας και τις γνωριμίες του από την ως τότε
σταδιοδρομία του.
Έτσι, από το 1997 ως το 2009, διετέλεσε μη εκτελεστικός
πρόεδρος της πετρελαϊκής ΒΡ και, από το 1995 ως το 2015, μη εκτελεστικός
πρόεδρος της Goldman Sachs International,
θυγατρικής της Goldman Sachs στο Λονδίνο. Υπήρξε επίσης διευθυντής της
Ericcson
και
της αμερικανικής αεροπορικής εταιρείας
Delta
Air
Lines.
Ο
Sutherland
αποχώρησε από την ΒΡ το Δεκέμβριο του 2009, μόλις πέντε πριν
το θανατηφόρο δυστύχημα στην πλατφόρμα Deepwater Horizon, που στοίχισε τη ζωή
σε 11 άτομα, προκάλεσε τεράστια οικολογική καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού
και επιβάρυνε την εταιρεία με μεγάλες αποζημιώσεις. Ωστόσο, αν και ήταν αυτός που
εξώθησε σε παραίτηση τον Λόρδο
Browne,
διευθύνοντα σύμβουλο του πετρελαϊκού κολοσσού και ο οποίος θεωρήθηκε υπεύθυνος
για τις ελλείψεις ασφαλείας που παρουσιάστηκαν, στην προσπάθεια περιορισμού του
λειτουργικού κόστους, οδηγώντας σε σειρά πολύνεκρων και ρυπογόνων δυστυχημάτων,
ο
Peter
Sutherland κατηγορήθηκε συχνά ότι
δεν πίεσε όσο έπρεπε για να παρακάμψει τον
Browne. Η σχέση των δύο ανδρών, κατά την υπερδεκαετή τους συνύπαρξη
στην ηγεσία της ΒΡ, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, αν κρίνει κανείς από το ότι ο Λόρδος
Browne στα
απομνημονεύματά του αναφέρει μόνο μία φορά τον
Sutherland.
Επίσης, ο
Sutherland
συνόδευσε το 2007 τον τότε πρωθυπουργό Τόνυ Μπλαιρ στην
επίσκεψή του στη Λιβύη, όπου υπεγράφη μεγάλη συμφωνία φυσικού αερίου με τον
Καντάφι. Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τη δωρεά του υιού Καντάφι στο
LSE, πρόεδρος του οποίου ήταν
τότε ο
Peter
Sutherland, αυτός που αναγκάστηκε,
τελικά, να παραιτηθεί ήταν ο διευθύνων σύμβουλος του ιδρύματος,
Howard
Davies.
Πιστός στο όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ο
Peter
Sutherland, έβλεπε την ΕΟΚ και
μετέπειτα ΕΕ ως πρωτίστως ηθικό εγχείρημα, με στόχο τον έλεγχο του εθνικισμού: «Πάντα
πίστευα στην τιθάσευση του εθνικισμού. Έχω δει υπερβολικά πολύ από δαύτον στη
χώρα μου», δήλωσε το 2016.
Αλλά και ο Ζακ Ντελόρ, στην Επιτροπή του οποίου διετέλεσε
Επίτροπος Ανταγωνισμού ο Ιρλανδός νομικός, έλεγε για τον
Peter
Sutherland ότι «αντιπροσώπευε τις κεντρικές
αρχές του ευρωπαϊκού πνεύματος στην καθημερινή του εργασία και ήταν πεπεισμένος
ότι με τη συνεργασία, μπορούν να επιτευχθούν μεγάλα πράγματα».
Για τον
Sutherland,
η παγκοσμιοποίηση αποτελούσε μία διαδικασία ενίσχυσης των φτωχών. Ωστόσο, η
υπεράσπιση της παγκοσμιοποίησης από πλευράς του έγινε αντικείμενο σφοδρών
αντιδράσεων, ιδιαίτερα όταν το 2014, στη βρετανική Βουλή των Λόρδων, ο
Peter
Sutherland διακήρυξε ότι μέρος της αποστολής
της ΕΕ ήταν και η «υπονόμευση της ομογένειας» των εθνών-κρατών μέσω της υποδοχής
μεγαλύτερων αριθμών μεταναστών.
Τέλος, ο
Sutherland
ένοιωθε ιδιαίτερα υπερήφανος για το γνωστό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής
φοιτητών
Erasmus, τη
δημιουργία του οποίου εισηγήθηκε το 1986, όταν ανέλαβε, για μικρό χρονικό
διάστημα, το χαρτοφυλάκιο του Επιτρόπου Παιδείας στην τότε ΕΟΚ. Άλλωστε, και την
Ισπανίδα σύζυγό του,
Maruja,
με την οποία έκανε τρία παιδιά, τη γνώρισε όταν εκείνη ήταν φοιτήτρια σε πρόγραμμα
ανταλλαγής στο Δουβλίνο.