«Με την έξοδο των Ηνωμένων Πολιτειών από τη συμφωνία για τα πυρηνικά, οι προσδοκίες της ιρανικής κοινής γνώμης όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αυξηθεί και (...) η πολιτική υποστήριξη της ΕΕ στη συμφωνία για τα πυρηνικά δεν είναι αρκετή», δήλωσε ο Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ έπειτα από τη συνάντηση που είχε στην Τεχεράνη με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας, Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πραγματοποιήσει συγκεκριμένα επιπλέον βήματα και να αυξήσει τις επενδύσεις της στο Ιράν», πρόσθεσε ο Ζαρίφ. «Οι δεσμεύσεις της ΕΕ ότι θα εφαρμόσει την συμφωνία δεν είναι συμβατές με την ανακοίνωση ενδεχόμενης αποχώρησης (από το Ιράν) μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών».
Ο Κανιέτε είναι ο πρώτος δυτικός αξιωματούχος που γίνεται δεκτός στην ιρανική πρωτεύουσα μετά την ανακοίνωση στις αρχές Μαΐου της αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών από την ιστορική συμφωνία που υπογράφηκε το 2015 ανάμεσα στην Τεχεράνη και έξι μεγάλες δυνάμεις, με σκοπό τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος με αντάλλαγμα μια μερική άρση των διεθνών κυρώσεων.
Η Ουάσινγκτον θα επαναφέρει τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος του Ιράν και των ξένων επιχειρήσεων που συνδέονται με τη χώρα αυτή, αναγκάζοντας ορισμένες εταιρίες, κυρίως ευρωπαϊκές, να αποκηρύξουν τις επενδύσεις τους στο Ιράν.
Στην Τεχεράνη, ο Κανιέτε δήλωσε πως ο χρόνος πιέζει και επέμεινε στην ανάγκη να δοθούν σύντομα συγκεκριμένες απαντήσεις στο Ιράν, υπογραμμίζοντας επίσης πόσο σημαντικό είναι για τους Ευρωπαίους να συνεχίζουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο.
«Πρέπει να διατηρήσουμε αυτή τη συμφωνία άρα δεν έχουμε να διαπραγματευθούμε μια νέα συμφωνία», δήλωσε ο Αρίας Κανιέτε σε δυτικούς δημοσιογράφους έπειτα από δύο ημέρες συναντήσεων με Ιρανούς αξιωματούχους στην Τεχεράνη.
«Το μήνυμά μας είναι πολύ σαφές. Αυτή είναι μια πυρηνική συμφωνία που λειτουργεί».
Η ΕΕ δήλωσε αυτή την εβδομάδα πως επιδιώκει «πρακτικές λύσεις προκειμένου να επιτραπεί στο Ιράν να συνεχίσει τις πωλήσεις πετρελαίου και αερίου, να συνεχίσει τις τραπεζικές συναλλαγές του, να διατηρήσει τις αεροπορικές και θαλάσσιες συνδέσεις».
Ο μεγάλος γαλλικός όμιλος ενέργειας Engie (πρώην GDF Suez) ανακοίνωσε ωστόσο την Παρασκευή πως θα αποδεσμευθεί από τις μηχανολογικές δραστηριότητές του στο Ιράν έως το Νοέμβριο προκειμένου να αποφύγει τις κυρώσεις. Ο γαλλικός πετρελαϊκός όμιλος Total δήλωσε την Τετάρτη (16/5) πως δε θα φέρει σε πέρας το μεγάλο έργο φυσικού αερίου South Pars αν δε λάβει εξαίρεση από την Ουάσινγκτον.
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης ανακοινώσει την αποχώρησή τους από τη χώρα ενόψει των αμερικανικών κυρώσεων.
Ο εκπρόσωπος της ιρανικής διπλωματίας, από την πλευρά του, διέψευσε τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες το Ιράν δέχθηκε να διαπραγματευθεί με τους Ευρωπαίους άλλα σχέδια από τη συμφωνία για τα πυρηνικά, αναφερόμενος κυρίως στο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της Τεχεράνης και στον περιφερειακό ρόλο του Ιράν, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών.
Εξάλλου, ανώτατος σύμβουλος του Ανώτατου Ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ εξέφρασε σήμερα αμφιβολίες για το κατά πόσον μπορεί κανείς να εμπιστευθεί τις ευρωπαϊκές χώρες ότι θα διασώσουν τη συμφωνία.
«Οι αντιφάσεις στα λόγια των ευρωπαϊκών αρχών είναι ύποπτες. Ελπίζουμε πως οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι μας θα μπορέσουν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες εγγυήσεις στις διαπραγματεύσεις τους, καθώς δεν μπορεί κανείς να στηριχθεί σε εκείνους που αμφιταλαντεύονται και λένε αντιφατικά λόγια», δήλωσε ο Αλί Ακμπάρ Βελαγιατί σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
Παράλληλα, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ δήλωσε το Σάββατο πως η Γαλλία εξετάζει κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να αποζημιώσει τις ευρωπαϊκές εταιρίες που μπορεί να αντιμετωπίσουν τις κυρώσεις των ΗΠΑ επειδή συναλλάσσονται με το Ιράν.
Ο Λεμέρ παρέπεμψε σε κανόνες της ΕΕ που ανάγονται στο 1996 οι οποίοι όπως είπε θα μπορούσαν να επιτρέψουν στην ΕΕ να επέμβει προκειμένου να προστατεύσει ευρωπαϊκές εταιρίες απέναντι σε οποιασδήποτε κυρώσεις επιβάλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και πρόσθεσε πως η Γαλλία θέλει η ΕΕ να υιοθετήσει πιο αυστηρή στάση στον τομέα αυτόν.
Το 1996, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχείρησαν να επιβάλουν κυρώσεις σε ξένες εταιρίες που συναλλάσσονταν με την Κίνα, η ΕΕ ανάγκασε την Ουάσινγκτον να υποχωρήσει απειλώντας ότι θα επέβαλλε ανταποδοτικές κυρώσεις.
«Θα επιτρέψουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες να είναι ο οικονομικός χωροφύλακας του κόσμου; Η απάντηση είναι όχι», δήλωσε ο Λεμέρ στο C News TV και στον ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1.
«Η ενίσχυση εκείνου του κανονισμού του 1996… θα μας επιτρέψει να αναλάβουμε οι ίδιοι το κόστος τυχόν κυρώσεων που θα κατέβαλλαν οι εταιρίες, οι οποίες κατά συνέπεια θα μπορούσαν να καταβληθούν εκ μέρους τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση», πρόσθεσε ο Λεμέρ.
Ο Λεμέρ είπε πως οι ευρωπαϊκές εταιρίες που επιδιώκουν να επενδύσουν στο εξωτερικό, για παράδειγμα στο Ιράν, θα μπορούσαν να επιδιώξουν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την Ευρώπη, αντί μέσω αμερικανικών δολαρίων ή τραπεζών.