Ερ. Με δεδομένες τις Ευρωπαϊκές συμφωνίες για τη μείωση των ρύπων και την αύξηση των έργων στις ΑΠΕ, ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τις δυνατότητες της Ελλάδας για αντίστοιχα έργα;
Απ. Όντως αυτή τη στιγμή οι ΑΠΕ είναι στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος ειδικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχουν οι δεσμεύσεις της Ε.Ε. αλλά και των χωρών-μελών που την απαρτίζουν. Στο πλαίσιο αυτό και η χώρα μας έχει δεσμευτεί μέχρι το 2020. Δυστυχώς, όμως, φαίνεται ότι απέχουμε πολύ από τους στόχους μας. Ένας βασικός, τουλάχιστον για τη χώρα μας, λόγος είναι η καθυστέρηση λόγω των χρονοβόρων αδειοδοτικών διαδικασιών. Πρέπει όμως να εμείνουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Η χώρα είναι προικισμένη με ανεξάντλητη “πρώτη ύλη”-ήλιος, αέρας- που πρέπει να αποτελέσει την πρώτη μας επιλογή σε νέα έργα παραγωγής ενέργειας. Θα μπορούσαμε ακόμη και να εξάγουμε πράσινη ενέργεια σε τρίτες χώρες αν προχωρήσει η ανάπτυξη αυτών των έργων.
Ερ. Αυτό προϋποθέτει να υπάρχει μία ανάπτυξη των έργων των διασυνδέσεων κάτι που έχει ξεκινήσει τώρα, μετά από χρόνια βέβαια, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό.
Απ. Ακριβώς. Επειδή οι ΑΠΕ εν αντιθέσει με τις άλλες πηγές ενέργειας είναι διασκορπισμένες σε όλη την επικράτεια, απαιτούν καταρχάς δίκτυα. Βλέπουμε ότι πρόσφατα έχει ανακοινωθεί η κατασκευή δικτύων ώστε να μπορέσουν να συνδεθούν τα νησιά μας με την κεντρική Ελλάδα. Τα νησιά μας είναι προικισμένα σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα παραγωγής αιολικής ενέργειας. Επομένως, πρέπει οι διαδικασίες για τα δίκτυα να επιταχυνθούν, ξεκινώντας προφανώς από τα μεγάλα νησιά. Αυτό θα συμβάλει και στη μείωση του κόστους ενέργειας. Μία μεγάλη επιβάρυνση του καταναλωτή είναι οι λεγόμενες ΥΚΩ, που προκύπτουν από το πανάκριβο κόστος της παραγωγής στα νησιά-πέραν των ρύπων που δημιουργούν. Αυτή η πράσινη ενέργεια θα μπορέσει να μεταφερθεί και στην Κεντρική Ελλάδα και στη συνέχεια, εφόσον αναπτύξουμε και τις διασυνδέσεις με τις γειτονικές μας χώρες, θα μπορούσε και να εξαχθεί. Πιστεύω πάντως ότι τα οφέλη αυτά έχουν αρχίσει να γίνονται αντιληπτά πλέον γιατί βλέπουμε ότι καταστρώνεται ένας προγραμματισμός για καινούρια δίκτυα.
Ερ. Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα σε σχέση με την απασχόληση στις ΑΠΕ παγκοσμίως φαίνεται ότι υπάρχει μία τάση αύξησης σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό ΑΠΕ κατά 5%. Σύμφωνα με τις δικές σας εκτιμήσεις στην Ελλάδα μπορεί να υπάρξει μία ανάλογη τάση αύξησης της απασχόλησης;
Απ. Δεν μπορώ να πω αν η αύξηση της απασχόλησης που θα προκύψει από τις ΑΠΕ στη χώρα μας θα είναι της τάξης του 5%. Αυτό όμως που είναι σίγουρο κι έχει προκύψει από διάφορες μελέτες είναι ότι η απασχόληση στις ΑΠΕ είναι πολλαπλάσια από αυτήν στα ορυκτά καύσιμα. Από την έρευνα που έκαναν οι αμερικάνικες ομοσπονδίες των ΑΠΕ καταδείχτηκε ότι η απασχόληση στις ΑΠΕ είναι 10 φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι στα ορυκτά καύσιμα. Θεωρώ ότι ανάλογες συνθήκες ισχύουν και για τη χώρα μας. Υπάρχει μάλιστα και μια ακόμη θετική επίπτωση Η απασχόληση στις ΑΠΕ κατανέμεται σε όλη την επικράτεια και όχι μόνο, παραδείγματος χάριν, στην Μεγαλόπολη και στην Κοζάνη. Οι ΑΠΕ δημιουργούν θέσεις εργασίας ακόμη και στα πολύ μικρά νησιά. Επομένως, δεν καλύπτουν μόνο την ανάγκη να αυξηθεί η απασχόληση αλλά ευνοούν και τη διασπορά της. Κι αυτό είναι πολύ θετικό.
Ερ. Ποια είναι η δική σας άποψη αναφορικά με τις αντιδράσεις μερίδας των πολιτών για την κατασκευή έργων ΑΠΕ; Πιστεύετε ότι υπάρχει επαρκής ενημέρωση των πολιτών και η κατάλληλη στήριξη από την πλευρά της Πολιτείας;
Απ. Από την εμπειρία μας υπάρχουν δύο ειδών αντιδράσεις. Υπάρχει η αντίδραση του κόσμου που φοβάται. Φοβάται το καινούριο που δεν το έχει ξαναδεί- κι αυτό απαιτεί εξαντλητική και τεκμηριωμένη ενημέρωση. Υπάρχουν όμως κι αντιδράσεις, οι οποίες έχουν συγκεκριμένη στόχευση και το έχουμε ζήσει αρκετές φορές στα έργα μας. Ας αφήσουμε το δεύτερο στην άκρη. Στην πρώτη κατηγορία, όμως, σαφώς θα πρέπει να επιμένουμε στην ενημέρωση του κόσμου. Εμείς σαν εταιρεία αλλά και ο σύνδεσμος παραγωγών ΑΠΕ, έχουμε πάρει επανειλημμένα πρωτοβουλίες ενημέρωσης. Αλλά ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Ο υφιστάμενος νόμος και το χωροταξικό των ΑΠΕ έχουν καλύψει πολλά θέματα όσον αφορά τη χωροθέτηση των ΑΠΕ στη χώρα. Η βάση του χωροταξικού των ΑΠΕ είναι σίγουρα καλή και προφανώς η εμπειρία που υπάρχει σήμερα μπορεί εύκολα να οδηγήσει στη βελτίωση της νομοθεσίας. Στο θέμα της ενημέρωσης υπάρχει το εξής πρόβλημα. Επειδή είμαστε εταιρείες, ό,τι και να πούμε πολλές φορές η απάντηση είναι “εσύ το λες γιατί βγάζεις κέρδος από εκεί”. Είναι πιο αποτελεσματικό η ενημέρωση να γίνεται από φορείς που δεν έχουν συνδέσει την ύπαρξή τους με επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτοί μπορεί να είναι τα πανεπιστήμια, περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά σίγουρα πρέπει να είναι και το οργανωμένο κράτος. Εμείς μπορούμε να είμαστε αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια, αλλά δε φτάνει η δική μας παρουσία. Νομίζω ότι και το κράτος πρέπει να μπει μπροστά γιατί πολλές φορές αισθανόμαστε ότι αφήνει εμάς να βγάλουμε τα κάστανα από τη φωτιά.
Ερ. Υπάρχουν κάποιες επενδύσεις στην Ευρώπη σε σχέση με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Για παράδειγμα η Mercedes Benz επενδύει στην αποθήκευση ενέργειας με μεταχειρισμένες μπαταρίες. Εδώ στην Ελλάδα με βάση τη δική σας εμπειρία υπάρχουν επενδύσεις ή τουλάχιστον θα γίνουν στο μέλλον σε αυτόν το τομέα;
Απ. Οι ΑΠΕ επειδή εξαρτώνται από φυσικά φαινόμενα δεν μπορούν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες γιατί δεν είναι μονάδες βάσης. Ένας τρόπος για να αυξηθεί και η διείσδυση τους είναι η ενέργεια που παράγουν να αποθηκεύεται και να χρησιμοποιείται από το δίκτυο, όταν αυτό είναι απαραίτητο. Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι αποθήκευσης αλλά είναι δύο οι βασικές. Η μία είναι με μπαταρίες, όπως αυτή που αναφέρατε και η άλλη είναι με τη χρήση Αντλησιοταμίευσης. Η αντλησιοταμίευση είναι μία μέθοδος που ταιριάζει στην Ελλάδα. Βασίζεται στη χρήση ποσότητας νερού, το οποίο το ανεβάζεις σε ένα υψόμετρο και κατεβάζοντάς το μέσα από υδραυλικές μηχανές παράγεις ενέργεια όταν χρειάζεται το δίκτυο. Η Ελλάδα είναι πλούσια σε ποτάμια και λόγω της μορφολογίας του εδάφους μπορούν να γίνουν σε διάφορα σημεία οι απαιτούμενες δεξαμενές. Το άλλο θετικό για την Ελλάδα είναι ότι αυτή η μέθοδος έχει μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία- και το λέω σε σύγκριση με τις μπαταρίες, οι οποίες είναι εισαγόμενες. Βέβαια, η αντλησιοταμίευση και οι μπαταρίες δεν καλύπτουν τις ίδιες ανάγκες, αλλά όταν μιλάμε για μεγάλης κλίμακας αποθήκευση αυτή η μέθοδος είναι η λύση. Θα δούμε την αποθήκευση στο μέλλον να καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της δραστηριότητας παραγωγής και διακίνησης ηλεκτρικής ενέργειας. Βέβαια όταν επικρατήσουν και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, που μπαίνουν σιγά σιγά στη ζωή μας θα είναι κι αυτά ένας παράγοντάς ώθησης της αποθήκευσης ενέργειας.. Η αποθήκευση, προσφέρει κι άλλες υπηρεσίες όπως σταθεροποίηση, συχνότητας, τάσης κ.ά.. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δεν υπάρχει τρόπος να αποτιμηθούν αυτές οι υπηρεσίες. Πιστεύω ότι σύντομα οι Διαχειριστές των δικτύων Μεταφοράς και Διανομής σε συνεργασία με τη ΡΑΕ θα προχωρήσουν στην κατάρτιση της απαιτούμενης νομοθεσίας.
Ερ. Ποια είναι άποψή σας σχετικά με το εάν η χώρα μας πρόκειται να αποτελέσει ενεργειακό κόμβο ή περιφερειακό παίχτη στην Ευρώπη;
Απ. Το να γίνει η χώρα ενεργειακός κόμβος μπορεί να πει κανείς ότι έχει δύο στόχους. Ο ένας είναι οικονομικός με πολλαπλά οφέλη, όμως, πέραν αυτού υπάρχει και ο γεωπολιτικός. Αυτή η πτυχή για τη χώρα μας το τελευταίο διάστημα βλέπουμε ότι παίζει σημαντικό ρόλο. Άρα πιστεύω ότι, ναι, πρέπει να το θέσουμε ως στόχο. Στο πλαίσιο αυτό, αποκτούν εξαιρετικό ενδιαφέρον διάφορες ανακοινώσεις που αφορούν αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και αγωγούς μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πράγματι έχει ανακοινωθεί ο EuroAsia Interconnector που είναι η διασύνδεση του Ισραήλ μέσω Κύπρου και Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Πιστεύω, ότι είναι ένα σημαντικό έργο που πρέπει να το επιδιώξει η χώρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να καταστήσουμε εφικτή τη διασύνδεσή μας με τις όμορες χώρες και αγορές.
Ερ. Σύντομα ξεκινά το έργο επεξεργασίας στερεών αστικών αποβλήτων στην Ήπειρο. Ποιες περιοχές ακολουθούν και ποια τα οφέλη;
Απ. Το έργο διαχείρισης απορριμμάτων στην Ήπειρο θα έχει ολοκληρωθεί αμέσως μετά το καλοκαίρι οπότε θα ξεκινήσει και η δοκιμαστική λειτουργία του. Ελπίζουμε –από την ενημέρωση που έχουμε μέχρι στιγμής - ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες επίκειται και η υπογραφή της σύμβασης για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου. Η χώρα μας έχει ακριβώς τους ίδιους νόμους και κανόνες που έχουν όλες οι άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σε θέματα στερεών και αποβλήτων. Δυστυχώς, για διάφορους λόγους αυτή η δραστηριότητα έχει μείνει πίσω, και πληρώνουμε πρόστιμα λόγω της ανεξέλεγκτης διάθεσης τους. Άρα, πρέπει να επιταχυνθεί αυτή η διαδικασία, σε εθνικό επίπεδο, ειδικά σε περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη. Τέτοια έργα έχουν ήδη ανακοινωθεί για τη Θράκη και τη Ρόδο. Πιστεύω ότι πρέπει να προχωρήσουν γιατί πέραν της περιβαλλοντικής τους διάστασης υπάρχει και αυτή της απασχόλησης την οποία έχουμε μεγάλη ανάγκη. Είναι ένας ακόμη τομέας στον οποίο έχουμε δραστηριοποιηθεί σαν εταιρεία, τον πιστεύουμε και στόχευσή μας είναι να παίξουμε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή του.