Η συμφωνία που υπογράφηκε είναι η τρίτη από τις συνολικά, οκτώ νομοθετικές προτάσεις του πακέτου «Καθαρή Ενέργεια για Όλους τους Ευρωπαίους» (υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 30 Νοεμβρίου 2016), η οποία συμφωνήθηκε τώρα από τους όλους τους εμπλεκόμενους θεσμούς. Στις 14 Ιουνίου επετεύχθη πολιτική συμφωνία σχετικά με την αναθεωρημένη οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις 14 Μαΐου εγκρίθηκε η οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα για τα κτίρια. Συνεπώς, η πρόοδος για την υλοποίηση της Ενεργειακής Ένωσης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αποδίδει το σχέδιο που δρομολόγησε η Επιτροπή Γιουνκέρ.
Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο περιλαμβάνει το στόχο της ΕΕ για την ενεργειακή αποδοτικότητα για το 2030, ύψους 32,5%, με ρήτρα ανοδικής αναθεώρησης έως το 2023. Αυτός ο νέος στόχος καταδεικνύει τις υψηλές φιλοδοξίες της ΕΕ και επιδεικνύει τον αξιοσημείωτο ρυθμό αλλαγής που επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες καθώς και το μειωμένο κόστος χάρη στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας. Από κοινού με τον πρόσφατα συμφωνηθέντα στόχο της ΕΕ για τις ΑΠΕ για το 2030 η Ευρώπη θα είναι εξοπλισμένη προκειμένου να ολοκληρώσει τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και να επιτύχει, έτσι, τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Με την επίτευξη του στόχου του Προέδρου της Κομισιόν, Γιουνκέρ να υποστηριχθεί η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, με τη χθεσινή συμφωνία, η ΕΕ συμβάλλει στη δημιουργία ευκαιριών ανάπτυξης, απασχόλησης και επενδύσεων προς όφελος των ευρωπαίων καταναλωτών ενέργειας.
Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη Κλιματική και Ενεργειακή Δράση, Miguel Arias Cañete, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Ευρώπη είναι μακράν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ορυκτών καυσίμων στον κόσμο. Σήμερα τερματίζουμε αυτό το ζήτημα, το οποίο συνιστά μια σημαντική ώθηση για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης. Ο νέος στόχος του 32,5% θα ενισχύσει τη βιομηχανική μας ανταγωνιστικότητα, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, θα μειώσει τους λογαριασμούς ενέργειας, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας και θα βελτιώσει την ποιότητα του αέρα. Η διαδρομή που έχουμε να διανύσουμε προς την κατεύθυνση της πραγματικής ενεργειακής ασφάλειας και της προστασίας του κλίματος αρχίζει εδώ στο ευρωπαϊκό σπίτι μας, και η συμφωνία αυτή δείχνει την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να οικοδομήσει μια σύγχρονη οικονομία που θα εξαρτάται λιγότερο από την εισαγόμενη ενέργεια και θα βασίζεται στην παραγωγή καθαρής ενέργειας από την εγχώρια παραγωγή.»
Κύρια επιτεύγματα:
- Η συμφωνία καθορίζει ένα νέο στόχο ενεργειακής απόδοσης για την ΕΕ ύψους 32,5% έως το 2030, με ρήτρα ανοδικής αναθεώρησης έως το 2023
- Θα διευρύνει την ετήσια υποχρέωση εξοικονόμησης ενέργειας πέραν του 2020, κάτι που θα προσελκύσει τις ιδιωτικές επενδύσεις και θα υποστηρίξει την εμφάνιση νέων παραγόντων στην αγορά.
- Θα αποφέρει πραγματική εξοικονόμηση ενέργειας πέραν της χρονικής περιόδου 2021-2030 από τις νέες καινοτομίες στην ενεργειακή αποδοτικότητα, ή τα άλλα μέτρα που θα αναληφθούν κατά την επόμενη δεκαετία.
- Θα ενδυναμώσει τους κανόνες για την ατομική μέτρηση και τιμολόγηση της θερμικής ενέργειας, παρέχοντας σαφέστερα δικαιώματα στους καταναλωτές - ειδικά εκείνους που κατοικούν σε πολυκατοικίες με συλλογικά συστήματα θέρμανσης – προκειμένου να λαμβάνουν συχνότερα, πιο χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας και επιτρέποντάς τους να κατανοήσουν και να ελέγξουν καλύτερα τους λογαριασμούς θέρμανσης.
- Θα απαιτήσει από τα κράτη- μέλη να εφαρμόσουν διαφανείς και δημόσια διαθέσιμους εθνικούς κανόνες σχετικά με την κατανομή του κόστους θέρμανσης, ψύξης και κατανάλωσης ζεστού νερού, σε πολυκατοικίες και πολυχρηστικά κτήρια, με συλλογικά συστήματα για αυτές υπηρεσίες.
- Θα αντιμετωπίσει τους υφιστάμενους εμπορικούς, συμπεριφορικούς και ρυθμιστικούς φραγμούς προκειμένου να αυξήσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών της ΕΕ, να μειώσει τους λογαριασμούς κατανάλωσης των καταναλωτών και το κόστος υγείας για την κοινωνία, αντιμετωπίζοντας έτσι, την έλλειψη ενέργειας και αξιοποιώντας τις θετικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση.
Τα επόμενα βήματα
Μετά από αυτή την πολιτική συμφωνία, το κείμενο της οδηγίας θα πρέπει να εγκριθεί επισήμως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών. Μόλις αυτό εγκριθεί από τους εμπλεκόμενους θεσμούς, κατά τους προσεχείς μήνες, η επικαιροποιημένη οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή της. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενσωματώσουν τα νέα στοιχεία της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία, 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της.
Ιστορικό
Η αναθεώρηση της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εφαρμογής των προτεραιοτήτων της Επιτροπής Γιουνκέρ για την οικοδόμηση μιας «ανθεκτικής Ενεργειακής Ένωσης και μιας μελλοντικής πολιτικής για την κλιματική αλλαγή». Η Επιτροπή επιθυμεί όπως η ΕΕ ηγηθεί της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Για το λόγο αυτό, η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 40% μέχρι το 2030, ενώ θα εκσυγχρονίζει, ταυτόχρονα, την οικονομία της περιοχής, παρέχοντας θέσεις εργασίας και ανάπτυξη για όλους τους ευρωπαίους πολίτες. Με αυτόν τον τρόπο, η Επιτροπή καθοδηγείται από τρεις κύριους στόχους: θέτει ως προτεραιότητα την ενεργειακή απόδοση, μετατρέπεται σε ηγέτιδα δύναμη στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, παγκοσμίως, και παρέχει συμφέρουσες λύσεις στους καταναλωτές.
Χρησιμοποιώντας αποτελεσματικότερα την ενέργεια, οι Ευρωπαίοι μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους λογαριασμούς που πληρώνουν, να ζήσουν σε πιο άνετες και υγιείς κατοικίες, να μειώσουν την εξάρτησή τους από εξωτερικούς προμηθευτές πετρελαίου και φυσικού αερίου, να βελτιώσουν την ποιότητα του τοπικού αέρα και να βοηθήσουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Η ενεργειακή απόδοση πρέπει να αυξηθεί σε όλα τα στάδια της ενεργειακής αλυσίδας, από την παραγωγή έως την τελική κατανάλωση.
Ταυτόχρονα, τα οφέλη της ενεργειακής αποδοτικότητας πρέπει να αντισταθμίζουν τα συμπαρομαρτούντα κόστη, όπως επί παραδείγματι, εκείνα που προκύπτουν από την εκτέλεση έργων ανακαίνισης. Ως εκ τούτου, τα μέτρα της ΕΕ επικεντρώνονται σε τομείς όπου οι προοπτικές εξοικονόμησης είναι εξ ορισμού μεγαλύτερες, όπως π.χ. στα κτίρια. Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 20%, έως το 2020 (σε σύγκριση με την προβλεπόμενη χρήση της ενέργειας το ίδιο έτος). Στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή πρότεινε να επικαιροποιηθεί η οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα, και συμπεριέλαβε ένα νέο στόχο για την ενεργειακή αποδοτικότητα, για το 2030, καθώς και μέτρα για την αναθεώρηση της οδηγίας ώστε να διασφαλίσει ότι θα επιτευχθεί ο νέος στόχος.