Μάλιστα τον περασμένο Ιούλιο υπό την πίεση της Ε. Επιτροπής η Γερμανική κυβέρνηση απέτρεψε επένδυση της κινεζικής State Grid στον διαχειριστή υψηλής τάσης, στα 50 Hertz. Δεν είναι ασφαλώς μόνο η StateGrid, που εδώ και ένα χρόνο έχει αποκτήσει μειοψηφικό μερίδιο στον ΑΔΜΗΕ, αλλά πληθώρα άλλων κινεζικών κολοσσών με πλέον γνωστές την China Energy investment (CEI), την ThreeGorges (CTG) και την China General Nuclear Power (CGN) που τα τελευταία χρόνια έχουν εδραιώσει την παρουσία τους στην Ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.
Με την τελευταία να είναι βασικός μέτοχος (33.5%) στον νέο υπό κατασκευή πυρηνικό σταθμό της Μ. Βρετανίας, το Hinkley Point C ισχύος 7.0GW, ο οποίος θα καλύπτει το 7% της ηλεκτρικής ζήτησης της χώρας για τα επόμενα 60 χρόνια. Όμως, και στην ΝΑ Ευρώπη η Κίνα έχει σημειώσει αξιοθαύμαστη πρόοδο κατοχυρώνοντας την θέση της ως βασικός μέτοχος σε εταιρίες ηλεκτρισμού, όπως έκανε με την συμμετοχή της στον ΑΔΜΗΕ, όπου ελέγχει σήμερα το 24% της εταιρείας, αλλά και στη Ρουμανία, όπου εμφανίζεται ως βασικός μέτοχος, μαζί με την Nuclear electrica, στο νέο επενδυτικό σχήμα που έχει αναλάβει την αναβάθμιση και επέκταση του εν λειτουργία πυρηνικού σταθμού στη Cernavoda εγκατεστημένης ισχύος 1.5 GW.
Βάσει πληροφοριών που δημοσιεύτηκαν στην Καθημερινή στις 24/11, δηλαδή λίγες μόλις ημέρες πριν από την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορώνστο πλαίσιο του διαγωνισμού της ΔΕΗ για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων Μελίτης και Μεγαλόπολης, η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε. με επιστολή του επικεφαλής Κλάους Ντίτερ Μπόρχαρντ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), θέτει ζήτημα παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και επανεξέτασης της πιστοποίησης του διαχειριστή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας,του ΑΔΜΗΕ, που δόθηκε από την Επιτροπή εγκρίνοντας πέρυσι το καλοκαίρι τη συμμετοχή της κινεζικής StateGrid στον Διαχειριστή. Η παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, σύμφωνα με την Επιτροπή, προκύπτει από τη συμφωνία που υπέγραψε τον Ιούλιο του 2018 η China Energy Investment, «μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής ενέργειας στον κόσμο», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, με τον όμιλο Κοπελούζου στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η συμφωνία προβλέπει ότι η κινεζική εταιρεία θα αποκτήσει μερίδιο 75% των αιολικών πάρκων με συνολική παραγωγική δυναμικότητα 1.500 MW που λειτουργεί και αναπτύσσει επί του παρόντος ο όμιλος Κοπελούζου στην Ελλάδα.
Στην επιστολή του προς την ΡΑΕ, ο ευρωπαίος αξιωματούχος παρατηρεί ότι «δεδομένου του ποσοστού 24% της κινεζικής εταιρείας StateGrid International Development Ltd στον ΑΔΜΗΕ, η οποία τους παρέχει κοινό έλεγχο, η ΡΑΕ θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσον η προαναφερθείσα συναλλαγή (δηλαδή η εξαγορά από την CEI του 75% των μονάδων ΑΠΕ του Ομίλου Κοπελούζου) θα μπορούσε να επηρεάσει τη συμμόρφωση του ΑΔΜΗΕ με τις απαιτήσεις της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια σχετικά με τον διαχωρισμό δραστηριοτήτων μεταφοράς ενέργειας, παραγωγής και προμήθειας».Ο κ. Μπόρχαρντ διευκρινίζειπεραιτέρω: «Αυτό μπορεί να απαιτήσει την εκ νέου έναρξη της διαδικασίας πιστοποίησης του ΑΔΜΗΕ σύμφωνα με το άρθρο 10 της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια αφούαυτό το ζήτημα είναι σημαντικό για οποιαδήποτε εξαγορά από κρατικές εταιρείες της Κίνας σημαντικών περιουσιακών στοιχείων (Ευρωπαϊκών εταιρειών) στην παραγωγή και προμήθεια φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.»
Με άλλα λόγια, η Ε. Επιτροπή έρχεται να υπενθυμίσει τώρα στην ελληνική πλευρά ότι «η οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια απαγορεύει στο ίδιο πρόσωπο ή πρόσωπα να ασκούν άμεσα ή έμμεσα έλεγχο σε μια επιχείρηση που εκτελεί οποιαδήποτε από τις λειτουργίες παραγωγής ή προμήθειας και άμεσα ή έμμεσα άσκηση ελέγχου ή άσκηση οποιουδήποτε δικαιώματος επί διαχειριστή συστήματος μεταφοράς».
Έχει ενδιαφέρον ότι στις ενστάσεις της προς την ΡΑΕ, η Ε. Επιτροπή επικαλείται το γεγονός ότι έχει ήδη διευκρινίσει - μέσω αιτιολογημένης γνώμης – ορισμένες πτυχές της πρακτικής της σε αυτό το θέμα και παραπέμπει στην υπόθεση της ΕDF και της κινεζικής CGN για την από κοινού απόκτηση πλειοψηφικού ελέγχου των νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας στη Βρετανία (HPC, SZC και BRB). Κατά την εξέταση της υπόθεσης η Επιτροπή έκρινε ότι όλες οι κινεζικές εταιρείες που καταλήγουν να ελέγχονται από την επιτροπή εποπτείας και διαχείρισης κρατικών επιχειρήσεων της Κίνας, την γνωστή SASAC, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν μία οντότητα.
Όμως, όπως παρατηρούν ανώτερα στελέχη Ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών που βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα για να παρευρεθούν στο ετήσιο συνέδριο του ΙΕΝΕ, οι ενστάσεις της ΕΕ αν και νομότυπες στερούνται ρεαλισμού και είναι μάλλον υποκριτικές, καθότι ο κύβος για την είσοδο της Κίνας στην Ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας έχει ριφθεί εδώ και χρόνια με την σιωπηλή αποδοχή τεράστιων Κινεζικών επενδύσεων σε μεγάλες παραγωγικές μονάδες, όπως λ.χ. στα πυρηνικά και στα δίκτυα. «Θα πρέπει επιτέλους η Κομισιόν να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα των Κινεζικών επενδύσεων στην ενέργεια σε μία εποχή όπου δεν παρατηρείται συνωστισμός επενδυτών στην Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού, ενώ οι ανάγκες για επέκταση, ανανέωση και αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων και μονάδων παραγωγής στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι αναγκαίες όσο ποτέ άλλοτε.»
Όπως εξ’ άλλου σημειώνουμε σε σχετικό άρθρο μας στο Energia.gr την 1/8/2018 (βλέπε https://www.energia.gr/article/145518/ta-hlektrika-diktya-sto-epikentro-ton-shedion-ths-kinas-gia-pagkosmia-energeiakh-kyriarhia) η κινεζική πολιτική ηγεσία εδώ και χρόνια προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη του ηλεκτρικού συστήματος μεταφοράς και -μέσω αυτού- στην άσκηση πολιτικής και οικονομικής επιρροής στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται κινεζικές ηλεκτρικές εταιρείες, κάτι που έχει ενταθεί την τελευταία 5ετία μέσω του κολοσσιαίου αναπτυξιακού και επενδυτικού σχεδίου της Κίνας του “One Belt, One Road”.
Άκρως αποκαλυπτικά ως προς τις πραγματικές προθέσεις του Πεκίνου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας είναι τα στοιχεία που αφορούν στις κινεζικές επενδύσεις στις εταιρείες ηλεκτρικών δικτύων (περιλαμβάνεται και ο ΑΔΜΗΕ) σε Ευρώπη, Αφρική, Κεντρική Ασία και Νότιο Αμερική, όπου τα τελευταία 5 χρόνια έχουν φθάσει τα $102 δισ., ενώ εάν σε αυτό το νούμερο προστεθούν και σχετικά δάνεια, τότε το σύνολο διαμορφώνεται στα $ 123 δισ. Σύμφωνα δε με δημοσίευμα των F FinancialTimes (China's plant conquer the world, June 8,2018), οι συνολικές επενδύσεις της Κίνας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (δηλ. σταθμοί παραγωγής, μονάδες ΑΠΕ, δίκτυα και εμπορία) στο εξωτερικό την πενταετία 2013-2018 έφθασαν τα $ 452 δισ., 92% αυξημένα σε σχέση με το επίπεδο που ήσαν το 2013. Άρα βλέπουμε ότι την τελευταία πενταετία η Κίνα έχει εντείνει τις προσπάθειές της για διείσδυση στις διεθνείς αγορές με πολύ θετικά για αυτήν αποτελέσματα.
Μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι κυβερνήσεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών να εκφράζουν πλέον ανοικτά τις ανησυχίες τους και να αντιδρούν στην επιχειρούμενη κινεζική διείσδυση στα ηλεκτρικά δίκτυα της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά είναι ηλίου φαεινότερο ότι με την άφρονα πολιτική τους περί πλήρους εξάλειψης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, της επίτευξης μηδενικών ρύπων με ταυτόχρονο περιορισμό της πυρηνικής ενέργειας, δημιούργησαν τις συνθήκες που επέτρεψαν την κινεζική εμπλοκή. Η σημερινή κινεζική ηγεσία εξάλλου έχει εδώ και χρόνια ήδη, από το 2013, εξωτερικεύσει τις προθέσεις της μέσω της εκπόνησης και υλοποίησης του υπερ-σχεδίου της για "Μια Ζώνη, Ένα Δρόμο" (One Belt, One Road) με στόχο την εξαγωγή του πλεονάζοντος βιομηχανικού και παραγωγικού δυναμικού της Κίνας στον υπόλοιπο κόσμο. Και η ηλεκτρική ενέργεια ασφαλώς δεν αποτελεί εξαίρεση.