Αλέξη Τσίπρα, στα Σκόπια και στην εμβάθυνση των διμερών σχέσεων, με έμφαση στην ενέργεια. Σε ερώτηση της Sanja Ristovska για το τί απαντά σε όλους όσοι αντέδρασαν στην Συμφωνία των Πρεσπών, και από τις δυο πλευρές των συνόρων, ο κ. Σταθάκης είπε πως οι λαοί της Βαλκανικής λειτούργησαν επί αιώνες σε ένα κοινό οικονομικό πλαίσιο, το οποίο κάποια στιγμή διερράγη, για πολιτικούς, γεωπολιτικούς και άλλους λόγους. Μετά το 1990 ξεκίνησε μια διαδικασία ανασύνθεσης των σχέσεων στην ευρύτερη περιοχή, μέσω της ένταξης σε διεθνείς οργανισμούς.
"Η Βόρεια Μακεδονία ήταν από τα κράτη που έμειναν πίσω σε αυτή τη διαδικασία, κυρίως εξαιτίας των διαφορών με την Ελλάδα. Ακριβώς εδώ εντοπίζεται το απόλυτο και καθολικό όφελος από την Συμφωνία των Πρεσπών: αποκαθίσταται ένας ιστορικός φυσικός χώρος, που για αιώνες αποτελούσε το πεδίο επενδυτικών, εμπορικών και πολιτιστικών συναλλαγών, ανοίγοντας τεράστιες δυνατότητες και για τους δύο λαούς", τόνισε ο ίδιος.
Στην ερωτηση για το ποιές είναι οι προοπτικές που ανοίγει η Συμφωνία για τις δύο χώρες, γενικά, άλλα και όσον αφορά στο χαρτοφυλάκιο σας, τον τομέα της ενεργείας, ο Έλληνας υπουργός υπογράμμισε πως υπό το νέο πρίσμα, οι οικονομικές σχέσεις, που είναι και σήμερα υπαρκτές, αποκτούν εκ των πραγμάτων μια πολύ διαφορετική δυναμική. Αυτό προφανώς αφορά και στον τομέα της ενέργειας, όπου υπάρχουν αρκετά πεδία που προσφέρονται για αμοιβαία επωφελή συνεργασία μεταξύ δύο γειτονικών χωρών.
"Μάλιστα, ας μην ξεχνάμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει το Target-model, μέσω του οποίου επιδιώκει να δημιουργήσει μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, η οποία θα υπερβαίνει τα όρια της ΕΕ. Άρα η Βόρεια Μακεδονία μπορεί να προχωρήσει άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση, καθιστώντας την ενεργειακή ένωση έναν από τους πρώτους σταθμούς στην πορεία ένταξης στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα", είπε ο κ. Σταθάκης.
Απαντώντας, σε ερώτηση για το αν προβλέπεται να υπογραφούν συμφωνίες κατά την επίσκεψη της ελληνικής αντιπροσωεπείας στην Βόρεια Μακεδονία και το ποιά θα είναι τα θέματα στην ατζέντα των συζητήσεων, ο υπουργός είπε πως μετά την επίλυση των ζητημάτων που ταλαιπώρησαν τις δύο χώρες επί δεκαετίες, η επίσκεψη στη Βόρεια Μακεδονία έρχεται να σηματοδοτήσει την επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων. Στο πλαίσιο αυτό σαφώς και υπάρχουν μια σειρά από συνεργασίες στις οποίες μπορούμε να προχωρήσουμε και συμφωνίες για να υπογράψουμε.
"Άλλωστε αυτή την προσέγγιση προωθεί σταθερά η ελληνική κυβέρνηση συνολικά στις σχέσεις με τα βαλκανικά κράτη. Υπενθυμίζω ότι στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας πραγματοποιήθηκε η τετραμερής σύνοδος στο Βουκουρέστι, με τη συμμετοχή των ηγετών Ελλάδας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Σερβίας, όπου επίσης συμφωνήθηκε η εμβάθυνση της συνεργασίας σε μια σειρά από τομείς", πρόσθεσε ο ίδιος και διευκρίνησε πως στον κλάδο της ενέργειας η επανεκκίνηση των σχέσεων μπορεί να ξεκινήσει με την αποκατάσταση της ομαλής διασύνδεσης των δικτύων των δύο χωρών – κάτι που ενδέχεται να απαιτεί και την ανάπτυξη κοινών υποδομών.
"Αναφέρομαι συγκεκριμένα σε τρία ζητήματα: Πρώτον, στη σύνδεση του δικτύου φυσικού αερίου στις δύο χώρες. Υπάρχει ήδη το μνημόνιο κατανόησης μεταξύ ΔΕΣΦΑ και MER, που προέκυψε από τα Μέτρα Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης. Θέλουμε να προχωρήσουμε σε όλες τις απαραίτητες κινήσεις ώστε τα δύο δίκτυα να ενωθούν και σταδιακά να ενταχθεί και η Βόρεια Μακεδονία στο ευρύτερο δίκτυο που αναπτύσσουμε, με τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας, την προοπτική επέκτασης προς τη Σερβία και τη Ρουμανία και βέβαια τη διασύνδεση όλων αυτών με τον αγωγό TAP, που βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης.
Δεύτερον, στο θέμα του διασυνοριακού πετρελαιαγωγού, που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τα Σκόπια και στην κυριότητα του συμμετέχει το κράτος της Β.Μακεδονίας με ένα ποσοστό. Πρόκειται για μία μεγάλη επένδυση σε διασυνδετήρια υποδομή που παραμένει αδρανής. Θεωρώ ότι στο ευρύτερο πλαίσιο της οικονομικής συνεργασίας η επανενεργοποίηση της υφιστάμενης υποδομής θα αποτέλεσει ένα καλό παράδειγμα για το πώς η άριστη συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές μπορεί να αποφέρει αμοιβαία επωφελή οικονομικά αποτελέσματα και τρίτον, στην αναβάθμιση, την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της διασύνδεσης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας. Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις, μαζί με την υιοθέτηση κοινού θεσμικού πλαισίου, αποτελούν τις προϋποθέσεις για το Target-model. Θέλω να τονίσω ότι η ιδέα της τριπλής διασύνδεσης δεν εξαντλείται μόνο στο πλαίσιο της καλής οικονομικής συνεργασίας. Η ελληνική κυβέρνηση μέσα από αυτήν την τριπλή διασύνδεση βλέπει τη Βόρεια Μακεδονία ως βασικό εταίρο στην προσπάθεια μετασχηματισμού της Νότιας Βαλκανικής σε βασικό ενεργειακό διαμετακομιστικό κόμβο", είπε ο κ. Σταθάκης.
Στην ερώτηση για το ποιό είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει στον λαό της γειτονικής χώρας, λίγο πριν από την επίσκεψή του, ο Έλληνας υπουργός είπε πως έχουμε μπροστά μας μια εξαιρετική ευκαιρία, καθώς μετά από πολλές δεκαετίες, ξαναλειτουργεί η τρίτη πύλη της Ευρώπης προς τη Μεσόγειο – αυτή των Βαλκανίων. Η ελληνική πλευρά υποστηρίζει με θέρμη την ευρωπαϊκή προοπτική των βαλκανικών κρατών. Σε μια περίοδο που η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης αναδεικνύει όλο και πιο έντονα τη χρησιμότητα της συνεργασίας των κρατών, η βαλκανική χερσόνησος ανακτά την ενότητά της ως χώρος οικονομικών και πολιτισμικών ανταλλαγών. Μια περιοχή που έχει βασανιστεί από διαιρέσεις και εθνικισμούς, μπορεί τώρα να δώσει το παράδειγμα στην ευρύτερη ευρωπαϊκή οικογένεια για την αξία και τα οφέλη της συνεργασίας.
Επίσης, στη συνέντευξη που παραχώρησε την Κυριακή στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Kontra Channel και στη δημοσιογράφο Αναστασία Γιάμαλη, ο κ. Σταθάκης είπε, αναφερόμενος στις έρευνες υδρογονανθράκων:
"Κλείνει ο ένας κύκλος συμβάσεων. Έχουν υπογραφεί εφτά συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Δυο θα υπογραφούν στις 9 Απριλίου. Μόλις ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική μελέτη για την τελευταία μεγάλη σύμβαση στη Νότια και Νοτιοδυτική Κρήτη, με τις εταιρείες, Exxon Mobil, Total, ΕΛΠΕ, ώστε να περάσει από το Ελεγκτικό Συμβούλιο και να πάρει το δρόμο προς τη Βουλή. Σε 2-4 χρόνια θα έχουμε μια ασφαλή εικόνα για την έκταση και το μέγεθος των κοιτασμάτων. Στην Κύπρο χρειάστηκαν 8 χρόνια για να ολοκληρωθεί η έρευνα.
Συνολικά, πάντως, μετά τις ανακαλύψεις σε Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ, διαφαίνεται ότι ο χώρος της Αν. Μεσογείων εισέρχεται δυναμικά στο πεδίο των υδρογονανθράκων. Διαμορφώνεται μια μεγάλη συμμαχία στην Αν. Μεσόγειο, όπως έδειξε το Gas Forum που έγινε στο Κάιρο με τη συμμετοχή της Ιταλίας, της Ελλάδα, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής, καθώς και της Ιορδανίας.
Υπάρχει μια ευρεία συνέργια χωρών στην περιοχή που θέλει το διάλογο και την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων προς όφελος όλων. Σε σχέση με την Τουρκία, καλύτερη άμυνα είναι η τήρηση των κανόνων του διεθνούς δικαίου που είναι αποτελεσματική μέχρι στιγμής".
Όσον αφορά στα προβλήματα της ΔΕΗ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας τόνισε πως η Επιχείρηση είναι σε μεταβατικό στάδιο και έχει καταφέρει πολλά. Έχει καταφέρει να αποκλιμακώσει τον υπερδανεισμό της. Επιπλέον, αλλάζει συνολικά η αγορά ενέργειας και μαζί ο ρόλος της ΔΕΗ, προσαρμόζεται εκ των πραγμάτων κι αυτή η διαδικασία έχει συγκεκριμένα βήματα. Χρηματοπιστωτικά η ΔΕΗ έχει βελτιώσει τη θέση της, δεν έχει πίεση σε αυτό στο σκέλος.
"Όταν ολοκληρωθεί η αποεπένδυση των λιγνιτικών μονάδων που είναι σε εξέλιξη, με προοπτική έως το τέλος του μήνα να έχουν κατατεθεί οι νέες δεσμευτικές προσφορές, θα ανοίξει η περισσότερο αγορά για να ισορροπήσει", υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης.
Τέλος, αναφορικά με τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, τόνισε πως η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, δεν έχει αυξηθεί εδώ και 5 χρόνια. Μάλιστα, το 2017 και το 2018 υπήρχαν μειώσεις στην τιμή του ρεύματος εξαιτίας του ανταγωνισμού με τις νέες εταιρείες προμήθειας και των σημαντικών εκπτώσεων στους συνεπείς καταναλωτές από τη ΔΕΗ. Επιπλέον ο περιορισμός των χρεώσεων ΥΚΩ θα φέρει περαιτέρω μείωση, παράλληλα με την προσπάθεια βελτίωσης συνολικά της αγοράς ενέργειας, ενώ μιλώντας για τα αυθαίρετα, είπε πως ξεκινά ένας νέος κύκλος κατεδαφίσεων με τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού. Αλλάξαμε ολόκληρο το νομοθετικό πλαίσιο. Ήταν ένα προστατευμένο σύστημα για την αυθαίρετη δόμηση. Το νέο πλαίσιο είναι αυστηρότερο και προσφέρει κίνητρα για την αυτοκατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων και κατασκευών. Σε κάθε περίπτωση έχουν επιτάχυνση διαδικασιών.