όταν οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν- είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την απότομη αύξηση της τιμής του αργού στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Σιγκαπούρη. Έτσι, μέσα σε διάστημα λιγότερο της μιας ώρας από την ανακοίνωση δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, η τιμή του Brent, του παγκόσμιου benchmark, στο ICE του Λονδίνου ανατιμήθηκε κατά $2,6 το βαρέλι, για να φθάσει σχεδόν τα $74,50 το βαρέλι και να κλείσει τελικά στα $74,36 το βαρέλι.
Πορεία της τιμής του Brent στο ICE του Λονδίνου κατά την τελευταία εβδομάδα
Η απότομη αυτή ημερήσια αύξηση της τιμής του αργού έρχεται ως επακόλουθο μιας ανοδικής πορείας από τις αρχές του έτους που είδε την τιμή του Brent, αλλά και του αμερικανικού WTI, να αυξάνονται κατά 34% μέσα σε λιγότερο από 4 μήνες και με προοπτική για περαιτέρω αυξήσεις μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Όπως μας πληροφορούν παράγοντες της διεθνούς πετρελαιαγοράς, επικρατεί έντονη ανησυχία και προβληματισμός τόσο από πλευράς προμηθευτών, όσο και αγοραστών (βλέπε διυλιστήρια) ως προς τη διαμόρφωση των νέων συνθηκών παραγωγής και εμπορίας αργού. Και αυτό γιατί η απόφαση της αμερικανικής κυβερνήσεως να επιβάλει πλήρη αποκλεισμό των εξαγωγών αργού από το Ιράν, εάν υλοποιηθεί κατά γράμμα, θα έχει ως αποτέλεσμα να στερήσει την παγκόσμιο πετρελαϊκή αγορά από σημαντικές ποσότητες αργού. Και αυτό σε μια αγορά που τελευταία εμφανίζεται ορατά ελλειμματική ως αποτέλεσμα μιας σειράς ακούσιων και εκούσιων περικοπών στην παραγωγή από διάφορες χώρες τους τελευταίους μήνες. Με την παραγωγή του OPEC να ευρίσκεται στα -2,6 εκατ. βαρέλια/ ημέρα σε σύγκριση με το 2017 και με τις χώρες εκτός του καρτέλ (δηλ. ΗΠΑ, Καναδάς, Βόρειος Θάλασσα) να αδυνατούν να αντισταθμίσουν τις απώλειες.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις των OPEC+ Partners του περασμένου Δεκεμβρίου, η Σαουδική Αραβία, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3 μηνών, έχει μειώσει την παραγωγή της κατά 440.000 βαρέλια ανά ημέρα, τα ΗΑΕ κατά 200.000 βαρέλια, ενώ Ρωσία και Καζακστάν κατά 300.000 βαρέλια ημερησίως.
Πορεία της τιμής του Brent στο ICE του Λονδίνου κατά το τελευταίο εξάμηνο
Παράλληλα, την ίδια περίοδο και για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με τις αποφάσεις του καρτέλ και των εταίρων του, είδαμε την παραγωγή της Βενεζουέλας να κατακρημνίζεται, ενώ ταυτόχρονα Νιγηρία και Λιβύη αντιμετωπίζουν αυξανόμενα προβλήματα στην παραγωγή λόγω τεχνικών προβλημάτων η πρώτη και εχθροπραξιών η δεύτερη. Ευρισκόμεθα, λοιπόν, ενώπιον μιας πρωτοφανούς κατάστασης που ενώ η παγκόσμια ζήτηση εξακολουθεί να παραμένει ισχυρή στα 99,5 εκατ. βαρέλια/ ημέρα -παρά την εκτιμώμενη μείωση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης- η προσφορά αργού υποχωρεί σχεδόν καθημερινά με αποτέλεσμα να εξασκούνται σημαντικές ανοδικές πιέσεις στις διεθνείς τιμές.
Ως αποτέλεσμα εφαρμογής του νέου γύρου κυρώσεων κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, η παραγωγή πετρελαίου έχει μειωθεί κατά 1,0 εκατ. βαρέλια/ ημέρα μέσα σε λιγότερο από 12 μήνες, έχοντας σήμερα διαμορφωθεί στα 2,5 εκατ. βαρέλια/ ημέρα, ενώ οι εξαγωγές κυμαίνονται μεταξύ 1,3 και 1,5 εκατ. βαρελιών την ημέρα. Αν και ουδείς στη διεθνή αγορά πιστεύει ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα οι ιρανικές εξαγωγές αργού θα μηδενιστούν, με Κίνα και Τουρκία να έχουν ήδη διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να συμμορφωθούν, εν τούτοις κοινή είναι η εκτίμηση ότι θα υπάρξει υπολογίσιμη μείωση, στερώντας έτσι την αγορά από ποσότητες αργού που μπορεί να φθάσουν ακόμα και τα 500.000 βαρέλια/ ημέρα. Αυτό το στοιχείο θα πρέπει να συνυπολογιστεί με το γεγονός ότι η παγκόσμια αγορά πετρελαίου αντιμετωπίζει σήμερα ένα έλλειμμα προμήθειας που ανεξάρτητοι αναλυτές το εκτιμούν στα 400.000 βαρέλια την ημέρα.
Παρά τις δηλώσεις του Μάικ Πομπέο ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει τις διαβεβαιώσεις της Σαουδικής Αραβιας και των ΗΑΕ ότι η διεθνής αγορά δε θα αντιμετωπίσει προβλήματα τροφοδοσίας εξαιτίας της αναμενόμενης κάμψης των ιρανικών εξαγωγών αργού, ουδείς στην αγορά φαίνεται να έχει πεισθεί από το νέο αφήγημα του Λευκού Οίκου. Η δε ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, που είχε στηρίξει τον Τραμπ κατά το διάστημα των mid term elections του περασμένου Νοεμβρίου, μέσω αύξησης της παραγωγής της και άρα μείωση των τιμών (περίοδος Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2018), δεν ξεχνά την προδοσία του Αμερικανού προέδρου, όταν, παρά τις όποιες υποσχέσεις περί του αντιθέτου, αυτός ενέκρινε εξαιρέσεις σε 8 χώρες από τις κυρώσεις, με αποτέλεσμα την τότε πλημμυρίδα αργού στη διεθνή αγορά και την κατάρρευση των τιμών από τα $86 το βαρέλι στα τέλη Σεπτεμβρίου στα $48 το βαρέλι στα τέλη Δεκεμβρίου 2018.
Για αυτό σήμερα η αξιοπιστία του Αμερικανού προέδρου φαίνεται ότι έχει τρωθεί ανεπιστρεπτί, η δε Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Κόλπο απλά προσποιούνται ότι θα παράσχουν στις ΗΠΑ τη στήριξη που ζητούν, μέσω αυξημένης παραγωγής, ενώ στην πράξη θα περιμένουν να δουν πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες και ανάλογα θα πράξουν. Σε κάθε περίπτωση, όπως έκαναν γνωστό κύκλοι προσκείμενοι στην ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, το βασίλειο δεν πρόκειται να στηρίξει τον Τραμπ εκ νέου χωρίς σοβαρά ανταλλάγματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι η αγορά δεν πείθεται πλέον από τις πομπώδεις εξαγγελίες Τραμπ περί δήθεν εξασφαλισμένης επάρκειας στην πετρελαϊκή τροφοδοσία της παγκόσμιας αγοράς, για αυτό και το αργό θα εξακολουθήσει να ανατιμάται, τουλάχιστον για τις επόμενες εβδομάδες.