Σημειώνεται ότι η διαμόρφωση Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα αποτελεί υποχρέωση όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) και αποσκοπεί στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που έχει θέση η Ένωση, ώστε να συνεισφέρει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Το Προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα για την περίοδο 2021-2030, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο περιλαμβάνει πολιτικές και μέτρα που αφορούν διάφορους τομείς, προς επίτευξη των ακόλουθων, μεταξύ άλλων, στόχων:
(α) Μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου της EE κατά 40% μέχρι το 2030 σε σχέση με το 2005. Ο στόχος που καθορίστηκε για την Κύπρο είναι 24% μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα επίπεδα του 2005 (εξαιρούνται οι εκπομπές από την ηλεκτροπαραγωγή, το τσιμεντοποιείο και τα κεραμεία/τουβλοποιεία). Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πρόσφατη απογραφή των εκπομπών της Κύπρου, ο τομέας των μεταφορών συνεισφέρει 49%, της ενέργειας (εκτός ηλεκτροπαραγωγής) 17%, των αποβλήτων 14%, της γεωργίας 12% και της βιομηχανίας 8%.
(β) Διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας συνολικά κατά 32% στην EE μέχρι το 2030. Δεν έχουν αποφασιστεί μέχρι στιγμής δεσμευτικοί στόχοι σε εθνικό επίπεδο.
(γ) Μείωση ενεργειακής κατανάλωσης κατά 32,5% σε επίπεδο EE μέχρι το 2030. Η εκτιμωμένη εθνική συνεισφορά της Κύπρου προσδιορίζεται σε μείωση της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας κατά 9,5%, σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κύπρο το 2007.
Από πλευράς του κ. Καδή, σημειώνεται ότι, πέραν των πιο πάνω, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε όπως για την διαμόρφωση του τελικού Εθνικού Σχεδίου, εξεταστεί μεταξύ άλλων και σενάριο με το οποίο να επιτυγχάνονται ταυτόχρονα όλοι οι εθνικοί στόχοι με το χαμηλότερο δημοσιονομικό κόστος.
1. Ετοιμασία και Υποβολή του Σχεδίου
Το Εθνικό Σχέδιο της Κύπρου για την Ενέργεια και το Κλίμα υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 24 Ιανουαρίου 2019, μετά από εκτενείς διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημερώθηκε από το Νοέμβριο 2018 ότι το Εθνικό Σχέδιο θα υποβάλλετο μέσα στον Ιανουάριο 2019. Το προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου της Κύπρου για την Ενέργεια και το Κλίμα, όπως και τα προσχέδια των αντίστοιχων Εθνικών Σχεδίων των άλλων Κρατών Μελών, παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις 29 και 30 Ιανουαρίου 2019 ενώπιον τεχνικής Ομάδας Εργασίας. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν διαβουλεύσεις με όλους του εμπλεκόμενους φορείς, ώστε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019 να υποβληθεί το τελικό Εθνικό Σχέδιο.
2. Υφιστάμενες πολιτικές και μέτρα για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Πολλές πολιτικές και μέτρα που επηρεάζουν τους προαναφερθέντες στόχους προέρχονται από το επίπεδο της EE, όπως η οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων, τα πρότυπα επιδόσεων για τις εκπομπές των νέων οχημάτων, ο κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου, η οδηγία για την υγειονομική ταφή και η κοινή γεωργική πολιτική. Συνοπτικά οι πολιτικές και μέτρα που ήδη εφαρμόζονται και συνεισφέρουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.
| Τομέας |
Δράση |
| Ενέργεια |
- Διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
- Ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση
|
| Βιομηχανία |
|
| Γεωργία |
- Προώθηση της αναερόβιας χώνευσης για την επεξεργασία ζωικών αποβλήτων
|
| Απόβλητα |
- Μείωση των αποβλήτων σε χώρους διάθεσης στερεών αποβλήτων από τη διαλογή σε επίπεδο παραγωγής
- Μείωση των οργανικών αποβλήτων στους υγειονομικούς χώρους ταφής απορριμμάτων
- Αύξηση της ποσότητας οργανικών αποβλήτων που έχουν υποστεί επεξεργασία με λιπασματοποίηση
- Προώθηση της αναερόβιας χώνευσης για την επεξεργασία του οργανικού κλάσματος των αστικών στερεών αποβλήτων
- Ανάκτηση βιοαερίου από παλαιούς χώρους απόρριψης απορριμμάτων
|
3. Πρωτοβουλία για ανάληψη από την Κυπριακή Δημοκρατία ρόλου συντονιστή των γειτονικών χωρών όσον αφορά στο θέμα της κλιματικής αλλαγής
Αναφορικά με το θέμα της πρωτοβουλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας, ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες κύριες δράσεις του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ):
(α) Παρουσίαση της πρωτοβουλίας από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στον Ευρωπαίο Επίτροπο για το κλίμα και την ενέργεια (Δεκ. 2018).
(β) Έγινε στις 28 Μαρτίου 2019 παρουσίαση της πρωτοβουλίας στους πρέσβεις των χωρών.
(γ) Ετοιμασία σχεδίου δράσης σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για καθορισμό των επόμενων ενεργειών.
Επιπρόσθετα με τα πιο πάνω, το Τμήμα Περιβάλλοντος του ΥΓΑΑΠ υπέβαλε στις 14 Μαρτίου 2019, στο πλαίσιο του μηχανισμού χρηματοδότησης του Προγράμματος LIFE 2018 “Ολοκληρωμένα Έργα” για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, Πρόταση με τίτλο “Ανάπτυξη Περιφερειακών Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής και Παρατηρητήριο Προσαρμογής”.
Οι στόχοι της Πρότασης περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, δημιουργία ομάδων ερευνητών, τελικών χρηστών και φορέων λήψης αποφάσεων που δραστηριοποιούνται σε παγκόσμιες/περιφερειακές πρωτοβουλίες σχετικές με τις κλιματικές αλλαγές και δημιουργία δικτύου με στόχο τη δημιουργία επιχειρηματικών ευκαιριών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, η εργασία του Έργου θα επικουρείται από μια ειδική Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή, αποτελούμενη από κορυφαίους εθνικούς, περιφερειακούς και διεθνείς εμπειρογνώμονες για την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων εμπειρογνωμόνων από την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ελλάδα.