Η αλλαγή αναμένεται ότι θα αυξήσει το κόστος των θαλάσσιων μεταφορών και αλλά και της κρουαζιέρας, ενώ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στα διυλιστήρια. Την ερχόμενη εβδομάδα, χιλιάδες πλοία ανά τον κόσμο θα υποχρεωθούν να χρησιμοποιήσουν τα νέα καύσιμα που θα περιέχουν θείο το πολύ μέχρι 0,5% από 3,5% που είναι το όριο σήμερα.
Όσοι δεν συμμορφωθούν με τους νέους κανονισμούς θα τιμωρηθούν με την επιβολή υψηλών χρηματικών προστίμων και ποινών φυλάκισης! Οι διεθνείς λιμενικές αρχές έχουν ήδη αποκτήσει drones που θα ελέγχουν από αέρος τα καυσαέρια των πλοίων. Επί δεκαετίες, η ναυτιλία χρησιμοποιούσε καύσιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο, τα οποία συνδέονται με πλήθος αναπνευστικών ασθενειών, αλλά και με την όξινη βροχή. Ο λόγος που χρησιμοποιείτο καύσιμο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο, ήταν επειδή τα διυλιστήρια δυσκολεύονταν να το περιορίσουν κατά τη μετατροπή του αργού πετρελαίου σε καύσιμο. «Οι νέοι κανόνες ΙΜΟ 2020 αποτελούν την πιο θεμελιώδη και έντονη αλλαγή στις προδιαγραφές προϊόντος που έχει υπάρξει στην πετρελαιοβιομηχανία, με επίπτωση στη ναυτιλία και στα διυλιστήρια», αναφέρει σε δηλώσεις του στο πρακτορείο Bloomberg, ο Τόρμπγιορν Τόρνκβιστ, Διευθύνων Σύμβουλος της Gunvor Group, από τις μεγαλύτερες εταιρείες εμπορίας πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο.
Μία από τις πρώτες επιπτώσεις της αλλαγής στα καύσιμα θα είναι η αύξηση του κόστους των θαλάσσιων μεταφορών. Σύμφωνα με εκτίμηση της εταιρείας IHS Markit, το κόστος αποστολής ενός κοντέινερ είκοσι ποδών από την Λατινική Αμερική στην Ευρώπη, αναμένεται να αυξηθεί κατά 26 δολάρια. Χονδρικά, το κόστος ενός εμπορευματοκιβωτίου με μπανάνες, θα αυξηθεί κατά πέντε σεντ. Το κόστος για μια κρουαζιέρα διάρκειας μιας εβδομάδας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 130 δολάρια ανά καμπίνα. «Αν αναλογιστείτε ότι το 90% του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται μέσω θαλάσσης, τότε πρόκειται για πολύ σημαντική αλλαγή», προσθέτει ο Ρόμπερτ Χβάιντ Μακλέοντ, διευθύνων σύμβουλος του διαχειριστικού βραχίονα της Frontline Ltd, μιας από τις ιδιοκτήτριες εταιρείες σούπερ τάνκερ.
Το κόστος των καυσίμων αποτελεί το σημαντικότερο έξοδο των ναυτιλιακών εταιρειών και οι νέοι τύποι καυσίμου, που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν από την πρώτη ημέρα του νέου χρόνου, είναι ακριβότεροι κατά αρκετές εκατοντάδες δολάρια ανά τόνο σε σύγκριση με τα καύσιμα με αυξημένη περιεκτικότητα θείου. «Νομίζω ότι η επίπτωση στο παγκόσμιο εμπόριο θα είναι μεγαλύτερος χρόνος παράδοσης και αυξημένο κόστος», εξηγεί η Σαντάν Καπτάνογλου, πρόεδρος της BIMCO, της μεγαλύτερης ναυτιλιακής ένωσης στον κόσμο. «Σε ακραίες καταστάσεις θα μπορούσε να προξενηθεί ακόμη και χάος, όπου η έλλειψη καυσίμων θα προκαλούσε καθυστέρηση στην παράδοση προϊόντων και μη συμμόρφωση των πλοίων, με αποτέλεσμα την επιβολή προστίμων και την άσκηση αγωγών», προσθέτει η κ. Καπτάνογλου. Ο πανικός που είχε παρατηρηθεί αρχικά, καθώς πλησίαζε η κρίσιμη ημερομηνία, έχει υποχωρήσει, ωστόσο πρέπει να γίνει ακόμη δουλειά και δεν μπορεί να αποκλειστεί η έλλειψη των κατάλληλων καυσίμων σε ορισμένα λιμάνια του κόσμου, τουλάχιστον στην αρχή.
Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει αναδείξει εδώ και καιρό το κρίσιμο ζήτημα της ασφάλειας των νέων καυσίμων που θα χρησιμοποιούνται, καθώς δεν υπάρχει παγκόσμιο πρότυπο για τα νέα καύσιμα με χαμηλότερη περιεκτικότητα θείου. Ο νέος τύπος καυσίμου απλώς θα πρέπει να έχει περιεκτικότητα θείου και άλλων σημαντικών στοιχείων που να μην υπερβαίνουν τα νέα όρια. Γεγονός που σημαίνει πως τα διυλιστήρια θα μπορούν να παράγουν συμβατά καύσιμα με διαφορετικούς τρόπους. Ωστόσο με τη σειρά του αυτό σημαίνει πως οι μηχανικοί των πλοίων θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα ώστε να μην αναμειγνύουν μη συμβατά μεταξύ τους καύσιμα.
Ηδη έχουν σημειωθεί προβλήματα στη βορειοδυτική Ευρώπη, όπου σε πολλές περιπτώσεις αποδείχτηκε ότι οι νέοι τύποι καυσίμου περιέχουν ιζήματα σε μεγάλο βαθμό. Στην περίπτωση που χρησιμοποιηθούν τέτοια καύσιμα σε πλοία, τότε είναι πιθανό να προκαλέσουν το βούλωμα των φίλτρων καυσίμου και να οδηγήσουν σε μηχανικά προβλήματα. Και για μια ναυτιλιακή εταιρεία δεν υπάρχει κάτι χειρότερο από ένα πλοίο με πρόβλημα στη μηχανή να παρασύρεται ακυβέρνητο στη θάλασσα.
Υπάρχει όμως ακόμη και το ζήτημα της μη συμμόρφωσης στουθς νέους κανόνες του ΙΜΟ, καθώς υπολογίζεται ότι στην αρχή, το 10% με 15% του παγκόσμιου στόλου δεν θα τους τηρήσει. Ορισμένες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν επενδύσει εκατομμύρια για την εγκατάσταση αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στα φουγάρα των πλοίων, που επιτρέπει τη χρήση καυσίμων με υψηλότερο θείο. Αλλες πληρώνουν ακριβότερο καύσιμο με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο. Για όλες αυτές τις εταιρείες, η μη συμμόρφωση συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό.
Εν τω μεταξύ, η Ισλανδία δείχνει το δρόμο για τη νέα εποχή καυσίμων στην ναυτιλία, καθώς, οι λιμενικές αρχές της χώρας ανακοίνωσαν ότι θα απαγορεύουν την καύση βαρέος πετρελαίου από τα πλοία, επειδή εκπέμπει πολλούς ρύπους στην ατμόσφαιρα. Στα αμέσως επόμενα χρόνια, η κυβέρνηση της Ισλανδίας έχει ορίσει ότι τα πλοία που θα πλέουν στα χωρικά ύδατά της θα χρησιμοποιούν ελαφρύτερους τύπους πετρελαίου, έως ότου ανακαλυφθούν νέες μορφές ενέργειας για την κίνησή τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ισλανδία έθεσε ένα από τα πιο αυστηρά κανονιστικά πλαίσια, παγκοσμίως, για τη χρήση ναυτιλιακών καυσίμων απο πλοία που κινούνται στα χωρικά ύδατά της. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν για το 2017, η περιεκτικότητα σε θείο για τα καύσιμα που διατέθηκαν στην χώρα κυμαινόταν μεταξύ 0,64%-1,94%, με τον μέσο παγκόσμιο όρο να διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2,59%!