του Χρηματιστηρίου Αθηνών να έχει συγκεντρώσει αθροιστικά κέρδη της τάξεως του 49%. Ιδιαίτερα θεαματική ήταν το 2019 η απόδοση των μετοχών των ελληνικών τραπεζών, με τις δύο εκ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών να έχουν συγκεντρώσει τριψήφιο ποσοστό κερδών.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με σχετική ανάλυση του αμερικανικού δικτύου CNBC, η μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς ενισχύθηκε κατά 250% το 2019, της Εθνικής Τράπεζας κατά 171%, της Alpha Bank κατά 71% και της Eurobank κατά 67%. Επίσης, θετική εξέλιξη το 2019 ήταν η άρση των περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων και το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έθεσε σε ισχύ τον μηχανισμό κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής», ο οποίος επιτρέπει στις ελληνικές τράπεζες να τιτλοποιήσουν τα «κόκκινα» δάνεια.
Επίσης, αξιοσημείωτος ήταν ο τζίρος τη χρονιά που μας πέρασε, καθότι αυξήθηκε κατά 70%, ξεπερνώντας τα €8.5 δισ., παρόλο που τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου δεν έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Οι αποδόσεις σε όλες τις μορφές ομολόγων (π.χ. 5ετούς και 7ετούς) υποχώρησαν, με αποτέλεσμα το κόστος δανεισμού για το Δημόσιο να περιοριστεί κατά περίπου 3 ποσοστιαίες μονάδες. Οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, προκειμένου ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) να προσφύγει το τρέχον έτος στις αγορές για να δανειστεί από €4 ως €8 δισ.
Σύμφωνα με τη νέα πρόεδρο της ΕΚΤ κα. Κριστίν Λαγκάρντ, η Ελλάδα αναμένεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης όταν ικανοποιήσει τα σχετικά κριτήρια, τα οποία είναι η αξιολόγηση σε επενδυτική βαθμίδα από έναν τουλάχιστον οίκο (η ΕΚΤ εκτιμά ότι απαιτείται ενάμισης χρόνος) και ο χαρακτηρισμός του χρέους ως βιώσιμου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Άλλη σημαντική εξέλιξη μέσα στο 2019 ήταν ότι το ελληνικό δημόσιο άντλησε από τις αγορές €9 δισ., ολοκληρώνοντας επιτυχώς τέσσερις εκδόσεις ομολόγων (δύο φορές 10ετή και από μία φορά 7ετές και 5ετές), παρά τον περιορισμό που έχει επιβληθεί στις ελληνικές τράπεζες για το ανώτατο όριο που μπορούν να επενδύουν σε εγχώρια κρατικά ομόλογα. Σύμφωνα με αναλυτές, η ισχυρή ζήτηση για τα ομόλογα αυτά είχε ως αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να δεχθεί προσφορές ύψους €49 δισ., συμβάλλοντας στην άνοδο των τιμών με ταυτόχρονη υποχώρηση των αποδόσεων. Επομένως, στο κλείσιμο του 2019, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε στο 1.40% από 4.20%, που κυμαίνονταν στις αρχές του έτους. Αντιστοίχως, η απόδοση του 5ετούς μειώθηκε στο 0.5% από 3.12% και του 7ετούς στο 0.97% από 3.86%.
Θετική απόδοση των μετοχών των ελληνικών ενεργειακών εταιρειών το 2019
Αναμφίβολα, η περίπτωση της ΔΕΗ ήταν ένα από τα σημαντικότερα και πιο ενδιαφέροντα turnaround stories του ελληνικού ενεργειακού τομέα το 2019. Στις αρχές Μαΐου, η εγχώρια ενεργειακή αγορά θορυβήθηκε από τα αρνητικά αποτελέσματα και την έκθεση του ορκωτού λογιστή για τον ισολογισμό του 2018 της ΔΕΗ, με την εκτίμηση ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα η επιχείρηση θα οδηγούνταν σε κατάρρευση σε 12-18 μήνες. Στη συνέχεια, οι μεταρρυθμίσεις που ανακοινώθηκαν και εφαρμόστηκαν, σε συνδυασμό με το νέο στρατηγικό σχέδιο της ΔΕΗ, αναμένεται να προσεγγίσουν τον στόχο για κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ύψους €1 δισ. το 2024, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών της αγοράς.
Σήμερα, η ΔΕΗ διαθέτει κεφαλαιοποίηση που πλησιάζει το €1 δισ., το τελευταίο 6μηνο η μετοχή της εκτινάχθηκε πάνω από 120%, ενώ σε επίπεδο έτους, κατέγραψε άνοδο της τάξεως του 219%. Το 2019, η ΔΕΗ αναμένεται να κλείσει με ζημιές, σαφώς μικρότερες από τα επίπεδα των €900 εκατ. του 2018, ωστόσο το 2020 ο στόχος που έχει τεθεί είναι να επιτευχθεί λειτουργική κερδοφορία €650-700 εκατ. και το 2024 να έχει αυξηθεί σε €1 δισ.
Το 2019, οι μετοχές της ΔΕΗ (219%), του ΑΔΜΗΕ (50%), της Τέρνα Ενεργειακής (44%), του Ομίλου Μυτιληναίος (34%), των ΕΛΠΕ (19%) και της Cenergy (7%) κινήθηκαν ανοδικά σε ετήσια βάση. Στον αντίποδα, η μετοχή της Motor Oil (-2%) κινήθηκε καθοδικά σε επίπεδο έτους.
Προοπτικές για το 2020
Το 2019, το Ελληνικό Χρηματιστήριο έδειξε το δρόμο για τη μεγάλη στροφή της χώρας, καθώς σημειώθηκε αύξηση 49.47% στο Γενικό Δείκτη, 101.3% στο τραπεζικό δείκτη, €16 δισ. στην κεφαλαιοποίηση, 20% στη μέση συναλλακτική δραστηριότητα και έξοδος αρκετών εισηγμένων στις αγορές.
Σύμφωνα με εγχώριους αναλυτές, η επενδυτική διάθεση το 2020 θα διαμορφωθεί και θα εξαρτηθεί από τους εξής βασικούς παράγοντες: (α) προοπτική επιτάχυνσης της οικονομικής μεγέθυνσης λόγω αυξημένων επενδύσεων, (β) προοπτική εξυγίανσης των τραπεζών από τα «κόκκινα» δάνεια και της πιθανολογούμενης αυξημένης πιστωτικής επέκτασης, (γ) προσδοκία αναβαθμίσεων του αξιόχρεου, (δ) επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αλλά και της συνέχισης της εφαρμογής μέτρων πιο φιλικών προς το επιχειρείν.
Οι επιδόσεις σε όλα τα ανωτέρω μέτωπα θα κρίνουν και την πορεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου το τρέχον έτος, σε συνάρτηση και με τις διεθνείς εξελίξεις. Τόσο οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, όσο και μια πιθανή ανακοπή της διεθνούς και πολυετούς bull market, δηλ. μιας αγοράς αυξανόμενων τιμών, αναμένεται να επηρεάσουν την ευάλωτη ελληνική αγορά. Το ζήτημα είναι κατά πόσο μπορεί να περάσει ανώδυνα τις πιθανές αναταράξεις, που ούτως ή άλλως συμβαίνουν κατά καιρούς.