Η οιονεί επιδίωξη για την ανάδειξη της χώρας μας σε βασικό περιφερειακό κόμβο "πουλάει" πολιτικά γιατί υποτίθεται ότι με αυτό τον τρόπο η Ελλάδα αναβαθμίζεται γεωπολιτικά, αφού καθίσταται βασικός ενεργειακός παίκτης και άρα μπορεί να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στα ενεργειακά πράγματα της Ευρώπης και όχι μόνο. Βέβαια, όπως αρκετές φορές έχουμε παρατηρήσει μέσα από την στήλη, η χώρα μας θα παραμείνει φτωχός συγγενής στο ενεργειακό γεωπολιτικό παιχνίδι αφού λόγω γεωγραφικής θέσης τα πρωτεία του "ενεργειακού κόμβου" τα κατέχει επαξίως η Τουρκία μέσω της οποίας διέρχονται πραγματικοί αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου που εφοδιάζουν την Ευρωπαϊκή αλλά και τη διεθνή αγορά.( βλέπε αγωγούς BTC, Blue Stream, Turk Stream, TANAP, Kirkuk-Ceyhan) Επιπλέον, μέσω των Δαρδανελίων διέρχεται καθημερινά το 3,0% της παγκόσμιας προμήθειας αργού πετρελαίου προερχόμενο από Ρωσία και Καζακστάν.
Η ιστορία του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς -Αλεξανδρούπολη είναι λίαν διδακτική καθότι λόγω σωρείας ατυχών πολιτικών χειρισμών από πλευράς Ελλάδος αλλά και της γενικότερης αρνητικής συγκυρίας της εποχής ( αλλαγή κυβέρνησης στην Βουλγαρία, σκλήρυνση στάσης των ΗΠΑ- για τα οποία και είχε εγκαίρως προειδοποιήσει ο πρόεδρος Πούτιν κατά την επίσκεψη του στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2007 για την υπογραφή της εν λόγω τριμερούς συμφωνίας) η κατασκευή του έργου δεν πραγματοποιήθηκε και αυτός παρέμεινε ως άσκηση επί χάρτου. Όπως επίσης κινδυνεύει να μείνει στα χαρτιά ο αγωγός East-Med για τον οποίο τόσο πολιτικό κεφάλαιο έχει επενδύσει η σημερινή κυβέρνηση, πραγματοποιώντας εντυπωσιακές τελετές και "τα τοιαύτα ", ενώ παράλληλα κινείται περιφερειακά πρωταγωνιστώντας, μαζί με την Αίγυπτο, στο East Med Gas Forum.
Όμως ο East Med, σε αντίθεση με τον Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, και παρά το γεγονός ότι από τεχνικής και οικονομικής άποψης είναι απείρως πιο απαιτητικός (1900 χλμ. μήκος με μεγάλο μέρος υποθαλάσσιο, € 8,0 δισ. κόστος) φαίνεται ότι έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να υλοποιηθεί για τον απλούστατο λόγο ότι θα έχει την δυνατότητα να μεταφέρει αέριο από εγχώρια κοιτάσματα. Ο σημερινός σχεδιασμός του εν λόγω αγωγού προβλέπει την τροφοδοσία του από κοιτάσματα σε Ισραήλ και Κύπρο, τα οποία έχουν μεν ανακαλυφθεί αλλά δεν έχουν ακόμα αξιοποιηθεί ( Λεβιάθαν 2, Γλαύκος, Καλυψώ κ.α.) Η εκτίμηση είναι ότι μέχρι το 2025/27, οπότε προβλέπεται η κατασκευή του εν λόγω αγωγού, θα υπάρχει επαρκές αέριο στην περιοχή που θα μπορούσε να μεταφερθεί στις ευρωπαϊκές αγορές, οι οποίες λόγω μείωσης της εγχώριας ( ευρωπαϊκής παραγωγής) θα χρειάζονται επιπλέον αέριο. Ελλάδα και Κύπρος (μέλη της ΕΕ) και Ισραήλ θα είναι σε θέση να προμηθεύσουν ένα μικρό μεν αλλά όχι ευκαταφρόνητο μέρος του απαιτούμενου αερίου.
Υπό αυτή την έννοια θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη μεταφοράς φυσικού αερίου από κοιτάσματα που έχουν εντοπισθεί νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης και όπου προβλέπονται γεωτρήσεις κατά το επόμενο διάστημα από τις διεθνείς εταιρείες που έχουν υπογράψει παραχωρήσεις με το Ελληνικό Δημόσιο. Η δυνατότητα μεταφοράς εγχώριου αερίου μέσω του συγκεκριμένου αγωγού ενισχύει κατά πολύ τις πιθανότητες να κατασκευασθεί ο αγωγός ο οποίος διαφορετικά κινδυνεύει και αυτός να μείνει στα χαρτιά και άνευ ενεργειακού προϊόντος. Με την κυβέρνηση να έχει δεσμευτεί πολιτικά στο 105%, σε περιφερειακό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, για την υλοποίηση του East Med θα πρέπει τώρα να επιδείξει την ίδια δέσμευση και ζήλο για την προώθηση των ερευνών, και τελικά παραγωγής από εγχώρια κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Μόνο έτσι ο αγωγός αυτός δεν θα κινδυνεύσει να μείνει χωρίς αέριο όταν έρθει η στιγμή να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση (FID) .
Η συζήτηση που τώρα έχει ξεκινήσει σε κυβερνητικό επίπεδο, υπό την αφόρητη πίεση του περιβαλλοντικού λόμπι, περί δήθεν παγιδευμένων κοιτασμάτων (stranded asssets) στην Ελλάδα, τα οποία λόγω της προώθησης των ΑΠΕ και της προβλεπόμενης αλλαγής του παγκόσμιου ενεργειακού μίγματος λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, δεν θα έχουν αξία σε λίγα χρόνια, και άρα δεν πρέπει επ' ουδενί να αξιοποιηθούν, είναι πιστεύουμε τελείως άκαιρη και αποπροσανατολιστική. Επιπλέον η εν λόγω συζήτηση είναι ιδιαίτερα βλαπτική για τα εθνικά συμφέροντα και άρα πρέπει να σταματήσει πάραυτα.
Εάν πράγματι επιθυμούμε να κατασκευαστεί ο East Med, και η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί το έργο για πολιτικές η άλλες σκοπιμότητες ( πράγμα που απευχόμεθα), τότε θα πρέπει με κάθε τρόπο να υποστηριχθεί η προσπάθεια ανακάλυψης και αξιοποίησης των εντοπισθέντων εγχώριων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και να επικοινωνηθεί το συντομότερο στις εταιρείες που έχουν αναλάβει τις έρευνες η ανάγκη για επίσπευση των εργασιών τους. Κανονικά ο ΥΠΕΝ θα έπρεπε εδώ και καιρό να είχε ζητήσει να συναντήσει τους εκπροσώπους των εταιρειών σε κλειστή ενημερωτική συνάντηση. Μήπως είναι καιρός να το πράξει;