Ο ενεργειακός μετασχηματισμός σε όλες σχεδόν τις χώρες βρίσκεται σε εξέλιξη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όχι όμως με την ίδια ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Στην ΕΕ έχουν εκπονηθεί τα Εθνικά Σχέδια με φιλόδοξους στόχους για το 2030, ενώ με το Green Deal η ηγεσία έθεσε ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους. Η πανδημία της νόσου COVID-19 που ενέσκηψε κινητοποίησε όλες τις δυνάμεις των χωρών στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των ανθρώπων. Είναι ένας αγώνας δύσκολος και με διάρκεια χωρίς ακόμη ορατό χρονικό ορίζοντα,

 

με μεγάλες επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνία, με μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ και πλήθος ανέργων. Οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι διατίθενται σε απαιτητικές υποδομές υγείας και στην έρευνα με κινητοποίηση της παγκόσμιας ερευνητικής κοινότητας για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς πανδημίας γιατί προέχει ο άνθρωπος.

Η πανδημία επέφερε την παγκόσμια οικονομική και κοινωνική κρίση που οδήγησε μεταξύ άλλων στην κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου και στην μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας με αρνητικές τιμές. Ο ενεργειακός τομέας υφίσταται τις συνέπειες με μειωμένη ζήτηση και προβλήματα ρευστότητας, με πιθανό περιορισμό της έρευνας και των επενδύσεων τουλάχιστον καθόλο το 2020 και εν μέρει το 2021.

Σε αυτήν την δύσκολη περίοδο, παράλληλα με τον πόλεμο εναντίον του ιoύ SARS-CoV-2 για την προστασία και υγεία του ανθρώπου, είναι ανάγκη να διατηρηθεί ισχυρή η βούληση και η εθνική πολιτική στον ενεργειακό μετασχηματισμό, καθώς η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη. Είναι ευκαιρία να κατευθυνθούν εδώ οι επενδύσεις με ανάλογη προσαρμογή των δράσεων και των προτεραιοτήτων, δημιουργώντας και νέες θέσεις εργασίας.

Το πρόγραμμα για την βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας πρέπει να συνεχισθεί απρόσκοπτα χωρίς να επηρεάζεται από το φθηνό πετρέλαιο, καθώς και εντατικοποίηση της έρευνας σε νέες τεχνολογίες για τον ενεργειακό μετασχηματισμό με μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και στην παραγωγή και χρήση πράσινου υδρογόνου.

Η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ και ο μετασχηματισμός του ηλεκτρικού συστήματος αποτελούν διαρκή στόχο, που πρέπει να οδηγήσει σε ένα καθαρό και ανταγωνιστικό ηλεκτρικό σύστημα με προσιτές τιμές. Η Ελλάς έχει την ακριβότερη ηλεκτρική ενέργεια της αγοράς στην Ευρώπη μαζί και τις ακριβότερες ΑΠΕ και εάν αυτό συνεχισθεί για τους στόχους του 2030 (ΑΠΕ >61%) η απόκλιση θα αυξάνεται με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνία και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Έτσι, η περίοδος αυτή προσφέρεται για έρευνα και μελέτη ώστε να αφήσουμε το “business as usual” και την νοοτροπία του χθες και να πάμε στο μέλλον με τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και με νέο θεσμικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ κατά το παράδειγμα άλλων χωρών, με μεγάλες αιολικές και φωτοβολταϊκές μονάδες, με διαγωνισμούς και ΡΡΑ, όπου θα κατευθυνθούν οι επενδύσεις αξιοποιώντας το πλούσιο δυναμικό της χώρας για προσιτές τιμές.

Η μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας πιθανόν να έχει επιπτώσεις στα έσοδα των διαχειριστών δικτύων, αλλά αυτό δεν πρέπει να επηρεάσει τις αναγκαίες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες που πρέπει απαραιτήτως να εισέλθουν στα δίκτυα στην πορεία του μετασχηματισμού με την μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. 

Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στον μετασχηματισμό των νησιωτικών συστημάτων με μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ για την κάλυψη του συνόλου των ενεργειακών αναγκών από τον ηλεκτρισμό, ανεξαρτήτως του προγράμματος των διασυνδέσεων. Το φθηνό πετρέλαιο σήμερα δεν πρέπει να μεταθέσει τους στόχους για δραστικό περιορισμό των εκπομπών, με μεγάλα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη.

Οι  επιχειρηματικές δραστηριότητες και οι επενδύσεις, χωρίς αναστολές σε περίοδο πανδημίας και μετέπειτα, πρέπει να κατευθυνθούν σε δράσεις για τον ενεργειακό μετασχηματισμό με νέες τεχνολογίες και μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ με προσιτές τιμές.

Η αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας από την Ελλάδα έχει αυξήσει την αξιοπιστία της χώρας δρώντας θετικά στην εμπιστοσύνη των επενδυτών και δημιουργεί προσδοκίες για ξένες επενδύσεις, ειδικότερα στον ενεργειακό μετασχηματισμό σε ένα ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον, μεγιστοποιώντας τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη.

Λίγα λόγια για τον Ιωάννη Χατζηβασιλειάδη

Ο Ιωάννης Χατζηβασιλειάδης, Διπλωματούχος Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, συνέβαλε στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και καινοτόμων τεχνολογιών και έτυχε τιμητικών διακρίσεων. Ανέπτυξε το Αιολικό Πάρκο και τον Φωτοβολταϊκό Σταθμό Κύθνου και επί σειρά ετών συνεργάσθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αξιολόγηση και διαχείριση ερευνητικών προγραμμάτων και ως τεχνικός σύμβουλος σε μεγάλα ερευνητικά έργα.