Καταρχήν να διευκρινίσουμε ότι η δημοσίευση του θαλάσσιου χωροταξιακού χάρτη δεν συνιστά αυτόματα και ανακήρυξη ΑΟΖ. Πολύ περισσότερο που η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση με την οδηγία του 2014 επισήμανε ότι «η παρούσα οδηγία δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών – μελών επί των θαλασσίων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS. 

Ειδικότερα, η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν θίγει τη χάραξη και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών από τα κράτη – μέλη, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της UNCLOS».

Όμως, σε ό,τι έχει να κάνει με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο χάρτης αυτός, που αποτελεί πλέον επίσημο ευρωπαϊκό έγγραφο, είναι ταυτόχρονα και ένα ισχυρό διπλωματικό χαρτί για την Ελλάδα στις διαβουλεύσεις και που τυχόν άρνηση της Αγκύρας να το αποδεχτεί, ακόμη και να επιχειρήσει να το αμφισβητήσει επί του πεδίου προκαλώντας ελληνοτουρκική κρίση, θα έχει αντιμέτωπη όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον με βάση την εξέλιξη αυτή, η Ελλάδα καθορίζει τις θαλάσσιες περιοχές όπου το κράτος – μέλος ασκεί κυριαρχία ή κυριαρχικά δικαιώματα, όπως είναι η αλιεία, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, οι γεωτρήσεις, οι ζώνες προστασίας της βιοποικιλότητας, οι περιορισμοί σε περιοχές πολιτιστικών μνημείων ή αρχαίων ναυαγίων, οι ζώνες διεξαγωγής στρατιωτικών ασκήσεων, οι θαλάσσιες διαδρομές κυκλοφορίας, οι ζώνες διέλευσης ενεργειακών αγωγών, οι ζώνες προσαιγιάλωσης καλωδίων, οι ζώνες υδατοκαλλιεργειών. Εθιμικό δίκαιο λοιπόν αποτελεί ανακήρυξη ΑΟΖ ώστε και αν με βάση τη διεθνής σύμβαση χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του αντικείμενου κράτους.

Το ερώτημα αυτό τίθεται; Ανοίγει ο δρόμος για την ανακήρυξη της ΑΟΖ και σε δεύτερο χρόνο σε σχετικές διαβουλεύσεις με την Τουρκία;
Κατά την κύρωση της σύμβασης για το Δίκαιο της θάλασσας το 1995 από την ελληνική βουλή είχε υπάρξει η σχετική πρόβλεψη για τη θέσπιση των θαλάσσιων ζωνών. Τα προβλήματα που υπάρχουν με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας έχουν ωθήσει κάποιους κύκλους να ισχυριστούν ότι από την στιγμή που δεν είναι δυνατή η οριοθέτηση ΑΟΖ περιτεύει η κύρηξή της αφαιρώντας έτσι το δικαίωμα της Ελλάδας ως προς την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων που της παρέχει το διεθνές δίκαιο. Όμως υπάρει ο περίφημος νόμος Μανιάτη, 4001/2011 που ορίζει ότι «ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικο όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκελιστικής οικονομικής ζώνης ,όταν αυτή κυρηχθεί, είναι η μέση γραμμή.

Και ερχόμαστε τώρα στα 12 ναυτικά μίλια με κεκτημένο πια τον χάρτη.

Η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων ενοχλεί σφόδρα την Τουρκία. Η βασική τουρκική θέση είναι πολιτική και όχι νομική διότι σε μια τέτοια περίπτωση το Αιγαίο θα μετετρεπόταν σε ελληνική λίμνη. Όμως η θέση της είναι εξαιρετικά αδύναμη.
Με τη δημοσίευση του χάρτη και την αποδοχή από την Ευρωπαική Ενωση ενισχύεται το ελληνικό επιχείρημα αφού με την αύξηση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 νμ οι περισσότερες από τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο θα τερματιστούν ή θα καταστούν ανευ σημασίας. Δίνεται η ευκαιρία τώρα το σοβαρότατο πρόβλημα του διαφορετικού εύρου του εναέριου χώρου ( 10 μίλια) ενώ σχέσει προς το εύρος των χωρικών υδάτων (6 μίλια) θα πάψει να υφίσταται. Ο εναέριος χώρος θα ταυτιστεί με τα χωρικά ύδατα με έκταση στα 12νμ. Επίσης η θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου υπό ελληνική κυριαρχία θα ανέλθει από το 43% στο 72%. Η τουρκική περιοχή θα αυξηθεί στο 8,7. Επίσης οι λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» κυριαρχίας στο Αιγαίο θα χάσουν την πρακτική σημασία του ενώ το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των ανατολικών νησιών του Αιγαίου θα παραμείνει ως ζήτημα μόνο για την Αγκυρα.

Στο θέμα του casus belli είναι ασφαλώς κάτι πολύ σοβαρό και δύσκολα να προβλεφθεί πως θα κινηθεί ο Ταγίπ Ερντογάν .
Παρ’ όλα αυτά, η εξέλιξη αυτή, τη δημοσίευση του θαλάσσιου χωροταξιακού χάρτη, είναι μια πρώτη τάξεως ευκαιρία να την αξιοποιήσουμε για τα εθνικά μας συμφέροντα. Αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση.

 

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr