Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού πέτυχε τον χώρο της ενέργειας σε μια μεταβατική περίοδο που τη χαρακτήριζε εντονότατη δραστηριότητα κατά την οποία, οι πολιτικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ είχαν, ήδη, αρχίσει να γίνονται ευδιάκριτες και να δίνουν το στίγμα για την συνέχεια που θα επακολουθήσει. Το νέο ΕΣΕΚ είχε ολοκληρωθεί, χαράσσοντας την κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν οι πολιτικές μας, αναφορικά με το μελλοντικό ενεργειακό μείγμα της χώρας, την ταχεία μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή, την γενναία διείσδυση των ΑΠΕ, την ηλεκτροκίνηση, την προώθηση των προγραμμάτων ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης και πολλές ακόμη αλληλένδετες πολιτικές. Ταυτόχρονα, η μετάβαση στο νέο τρόπο διάρθρωσης της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του target model βρισκόταν στο τελικό στάδιο.
Το αιφνίδιο ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, αφαίρεσε από το κάδρο όλες τις ουσιώδεις πρωτοβουλίες που είχαν αναληφθεί, χωρίς, σε καμία περίπτωση όμως, τα νέα δεδομένα να στέκονται ικανά να αλλάξουν τις προτεραιότητες. Το ΥΠΕΝ εκλήθη, εκ των πραγμάτων, να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στον ενεργειακό χώρο και είναι πεποίθησή μου ότι τα κατάφερε εξαιρετικά, παρεμβαίνοντας άμεσα και ουσιαστικά, με στοχευμένα μέτρα ανακούφισης των πληττόμενων ενεργειακών επιχειρήσεων.
Ειδικότερα το ΥΠΕΝ, δρώντας ταχύτατα μέσω Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, έλαβε μέτρα για την διευκόλυνση των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας σε θέματα συμβάσεων και εξόφλησης λογαριασμών με απομακρυσμένους τρόπους, την εξόφληση σε δόσεις των ρυθμιζόμενων χρεώσεων προς τους διαχειριστές, προκειμένου να μετριαστεί ο αντίκτυπος της μείωσης της εισπραξιμότητας, καθώς και μέτρα για την στήριξη των επενδυτών σταθμών ΑΠΕ, μέσω της παράτασης των προθεσμιών που είχαν να αναπτύξουν τα έργα τους ώστε να μην επιβαρυνθούν σημαντικά από τις ανειλημμένες οικονομικές υποχρεώσεις τους. Παράλληλα αναλήφθησαν και πρωτοβουλίες που προέκυψαν λόγω της άμεσης επαφής μας με την αγορά, όπως η συμπερίληψη του δικτύου καταστημάτων που διατηρούν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας στους επιδοτούμενους τομείς οικονομικής δραστηριότητας.
Καθώς όμως βρισκόμαστε ήδη στην περίοδο όπου καλούμαστε να επανέλθουμε, σταδιακά, στους προ πανδημίας ρυθμούς λειτουργίας, είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουμε να εξασκούμε την άμεση εποπτεία της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση όμως, κρατώντας τα θετικά της εμπειρίας που αποκομίσαμε από την πανδημία, στο προσκήνιο έρχονται για άλλη μια φορά τα μεγάλα projects που έχουμε αναλάβει να προωθήσουμε. Οι πρωτοβουλίες που καθιστούν ρεαλιστικούς τους στόχους του νέου ΕΣΕΚ υλοποιούνται ήδη, καθώς προ ημερών ψηφίστηκε στην Βουλή το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που αναμένουμε να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην αδειοδότηση και υλοποίηση νέων έργων ΑΠΕ, ενώ έχει εκκινήσει, ήδη, η αναμόρφωση της υπόλοιπης αδειοδοτικής διαδικασίας και η διερεύνηση μίας πολιτικής ανάπτυξης των δικτύων που θα υπηρετήσουν τους στόχους του ΕΣΕΚ. Ταυτόχρονα, η απολιγνιτοποίηση βαίνει σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Πολιτείας και ο στόχος της πλήρους διακοπής της λειτουργίας των εν ενεργεία λιγνιτικών σταθμών, έως τα τέλη του 2023, παραμένει αταλάντευτος. Σύντομα, δε, θα παρουσιάσουμε το πρώτο νομοσχέδιο για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης που θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης αγοράς ΗΟ και ποδηλάτων.
Κατά τη μετάβαση της χονδρεμπορικής αγοράς στη νέα οργάνωσή της, στο πλαίσιο του target model, διαφαίνεται η προοπτική μιας πολύ μικρής καθυστέρησης, απόρροια εν μέρει και της πανδημίας. Όμως, σε κάθε περίπτωση, εντός του γ’ τριμήνου του 2020 θα έχει επιτευχθεί και αυτός ο εξαιρετικά σημαντικός στόχος, γεννώντας σημαντικές συνέργειες και προσδίδοντας δυναμική στην αγορά ηλεκτρισμού, που για χρόνια παραμένει εν υπνώσει και ανεκμετάλλευτη, εν πολλοίς εξαιτίας του απαρχαιωμένου μοντέλου λειτουργίας και της έλλειψης σύγκλισης με το αντίστοιχο πανευρωπαϊκό. Ιδίως σε ό,τι αφορά αυτή τη μεταρρύθμιση, είμαι βαθιά πεπεισμένη ότι θα αποτελέσει το εφαλτήριο για σημαντικές ανακατατάξεις στην εγχώρια αγορά, θα προσδώσει ώθηση στους συμμετέχοντες να προσαρμοστούν στις εξελίξεις, αλλάζοντας σταδιακά την αντίληψη και τον συνολικό τρόπο λειτουργίας έναντι του τελικού καταναλωτή.
Επιπλέον, τα μέτρα για την αύξηση της διείσδυσης της παραγωγής ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, σε συνδυασμό με τον ενεργό ρόλο των παραγωγών ΑΠΕ, μέσω της συμμετοχής τους στη νέα χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, θα αποφέρει μείωση του ενεργειακού κόστους της χώρας προσεχώς.
Αντιλαμβάνεστε επομένως, ότι μετά την «καταιγίδα» του κορονωϊού όλοι μας στο ΥΠΕΝ παραμένουμε αμετακίνητοι στην πορεία που έχουμε χαράξει τους τελευταίους μήνες με μέτρα και πολιτικές για την πλήρη αναμόρφωση του ενεργειακού τομέα της χώρας, την τόνωση της ανάπτυξης, την ενίσχυση του ανταγωνισμού και την προστασία του τελικού καταναλωτή.
Η αισιοδοξία που διακατέχει όλους μας στο ΥΠΕΝ για την επόμενη ημέρα της πανδημίας, δεν σημαίνει ότι παραγνωρίζουμε τις σοβαρές επιπτώσεις που αφήνει πίσω της σε όλους σχεδόν τους τομείς της δημόσιας και οικονομικής ζωής. Η οικονομική καχεξία και η σημαντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, συμπεριλαμβάνονται στα «συμπτώματα», της κρίσης. Ιδίως, για τον ενεργειακό τομέα η μείωση της ζήτησης προβληματίζει, καθώς οι χώρες θα επικεντρώνονται σε βραχυπρόθεσμες διορθώσεις για την αναζωογόνηση των οικονομιών, κάτι που ενδεχομένως θα καθυστερήσει την πορεία προς την Ενεργειακή Μετάβαση. Στο ΥΠΕΝ είμαστε όμως αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε η ενέργεια να μείνει στη σκιά των εξελίξεων και με στοχευμένες δράσεις να εξυπηρετήσουμε το διττό στόχο της ανάκαμψης της οικονομίας σε συνδυσμό με την προώθηση όλων των καίριων ενεργειακών projects που θα συμβάλλουν στη δημιουργία νέων εξειδικευμένων θέσεων εργασίας και αειφόρων ενεργειακών υποδομών προς όφελος της πατρίδας.
*Λίγα λόγια για την Γενική Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών κ. Αλεξάνδρα Σδούκου
Η Αλεξάνδρα Σδούκου είναι δικηγόρος και κατέχει μόνιμη θέση στη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ Α.Ε.) του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Από το 2004 εργάζεται ως νομικός σύμβουλος στη δημόσια διοίκηση σε διάφορες θέσεις των Υπουργείων Οικονομίας, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ενώ έχει απασχοληθεί και στον ιδιωτικό τομέα.
Έχει εξειδικευθεί στο σχεδιασμό, εφαρμογή και παρακολούθηση ενεργειακών πολιτικών ως Σύμβουλος όλων των Υπουργών Ενέργειας από το 2007 έως το 2015. Από το 2012 έως 2015 διετέλεσε Διευθύντρια του γραφείου Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής. Από τον Οκτώβριο του 2017 εργάστηκε ως Σύμβουλος Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας.
Κατέχει πτυχίο Νομικής, Μεταπτυχιακό στο Ευρωπαϊκό Εμπορικό Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στις Διεθνείς & Οικονομικές Σπουδές από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς και Δίπλωμα Επιμόρφωσης Στελεχών για Ηγεσία, Καινοτομία και Διαπραγματεύσεις του Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.