Τις τελευταίες ημέρες η ΔΕΗ και η διοίκησή της βάλλονται πανταχόθεν. Από τα αριστερά λόγω της νέας επιβάρυνσης που θα επιφέρουν στον οικογενειακό προϋπολογισμό τα αυξημένα τιμολόγια. Από την βιομηχανία για το επιπλέον κόστος στην παραγωγική διαδικασία. Από τους συνδικαλιστές για δήθεν κρυφό σχέδιο της διοίκησης για εκχώρηση του μάνατζμεντ σε ξένα συμφέροντα. Από τους καταναλωτές γενικά για την κακή ποιότητα του ηλεκτρικού ρεύματος, ιδίως του καλοκαιρινούς μήνες με τα blackouts σε όλη σχεδόν την χώρα.
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία δύο χρόνια συσσωρευμένα από το παρελθόν προβλήματα, τόσο σε τεχνικό όσο και σε διοικητικό επίπεδο, έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται δημιουργώντας μία κακή εικόνα για την λειτουργία της Επιχείρησης αλλά επηρεάζοντας αρνητικά και την κερδοφορία της και την πορεία της μετοχής της. Η νέα διοίκηση υπό τον Τάκη Αθανασόπουλο, ο οποίος δεν έχει ακόμη κλείσει χρόνο στο τιμόνι της ΔΕΗ, προσπαθεί να εισάγει πρωτίστως μια διαφορετική νοοτροπία, τόσο σε ανώτερο διοικητικό επίπεδο, όσο και στην παραγωγή προσδοκώντας ότι με μία συστηματική προσέγγιση και αντιμετώπιση των δυσκολιών στην ρίζα τους θα μπορέσει ν’ αλλάξει την ρότα στην πορεία της μεγαλύτερης Επιχείρησης (από πλευράς απασχολούμενου προσωπικού) της χώρας.
Η απόφαση της Κυβέρνησης ν’ αυξήσει σημαντικά τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, (7,5 + 7,5%) αφ’ ενός μεν προσφέρει μία ανάσα στα οικονομικά της ΔΕΗ και αφ’ ετέρου εξοικειώνει τον καταναλωτή με το γεγονός ότι η ενέργεια κοστίζει, και ότι απ’ εδώ και στο εξής θα κοστίζει ακόμη περισσότερο, αντανακλώντας τις υψηλές διεθνείς τιμές ενεργειακών πρώτων υλών αλλά και την παγκόσμια φιλοπεριβαλλοντική στροφή (π.χ. μείωση ρύπων θερμοκηπίου, προστασία άγριας πανίδας και χλωρίδας κλπ.). Ότι η Ελλάδα σήμερα εξακολουθεί να απολαμβάνει τις χαμηλότερες τιμές βενζίνης και ηλεκτρικού στην Ευρώπη βοηθάει μεν την οικονομική ανάπτυξη (3,6% αύξηση του ΑΕΠ το 2007) αλλά αυτή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε κρυφές επιδοτήσεις ενεργειακών προϊόντων, πράγμα που δημιουργεί στρεβλώσεις στην λειτουργία της αγοράς. Αλλά και αντικειμενικά εάν εξετάσουμε το θέμα οι χαμηλές ενεργειακές τιμές δεν δικαιολογούνται από το γεγονός ότι το 70% της πρωτογενούς παραγωγής ενέργειας εξαρτάται από εισαγωγές (δηλαδή πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακας, ηλεκτρισμός).
Υπό αυτήν την έννοια η αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ δεν εξυπηρετεί μόνο την ίδια αλλά αναμένεται να έχει μακροπρόθεσμα θετικές επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο. Το μήνυμα είναι σαφές. Η εποχή του φθηνού ηλεκτρικού τελείωσε και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Απεναντίας εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην μείωση της σπατάλης και στην καλλιέργεια κλίματος εξοικονόμησης και πιο αποδοτικής χρήσης ενέργειας. Ακριβώς για αυτόν τον σκοπό η ΔΕΗ έχει θέσει σε εφαρμογή ένα τεράστιο, για τα Ελληνικά δεδομένα, σχέδιο αντικατάστασης παλαιωμένων και χαμηλής απόδοσης ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που λειτουργεί, με στόχο μέσα σε μία 5ετία να έχει αντικαταστήσει τουλάχιστον το 1/3 της εγκατεστημένης ισχύος με σύγχρονες μονάδες συνδυασμένου κύκλου αλλά και λιγνιτικές, νέας τεχνολογίας με καθαρή καύση άνθρακα (λιγνίτη στην προκειμένη περίπτωση). Πέρα από ένα αρχικό πρόγραμμα αντικατάστασης 1.600 MW το οποίο και έχει καλυφθεί νομοθετικά (Ν. 3175/2003) η διοίκηση της ΔΕΗ έχει πάρει έγκριση από το ΥΠΑΝ για αντικατάσταση ακόμη 1.600 MW, ενώ το κλίμα είναι θετικό για ένα συνεχές και κυλιόμενο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού. Η αρχή του προγράμματος αυτού έγινε νωρίτερα φέτος με την ανάθεση κατασκευής της νέας μονάδας Φυσικού Αερίου ισχύος 340 MW στο Αλιβέρι η οποία θα είναι έτοιμη στα τέλη του 2009. Καθώς οι νέες μονάδες θα εντάσσονται στο δίκτυο θα αποσύρονται σταδιακά οι αντίστοιχες παλαιάς τεχνολογίας.
Πέρα από το ανωτέρω πρόγραμμα εκσυγχρονισμού η διοίκηση της ΔΕΗ επιθυμεί ν’ αξιοποιήσει περαιτέρω την τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία της Επιχείρησης και να συμμετάσχει στην νέα απελευθερωμένη αγορά που αναμένεται να λειτουργήσει μετά το 2010. Επειδή στην ίδια, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, δεν επιτρέπεται να κατασκευάσει νέες μονάδες (δηλαδή πέρα των 11.000 MW που διαθέτει σήμερα στο διασυνδεδεμένο σύστημα) ώστε να υπάρξει χώρος για την δημιουργία νέων μονάδων από Ανεξάρτητους Παραγωγούς, προτείνει την δημιουργία ενός νέου εταιρικού σχήματος με την γνωστή Γερμανική εταιρεία ηλεκτρισμού RWE (51% RWE, 49% ΔΕΗ). Η νέα αυτή εταιρεία θα έχει την τεχνική και οικονομική δυνατότητα, και την απαραίτητη νομική κάλυψη, να κατασκευάσει νέες σύγχρονες μονάδες. Η κίνηση αυτή της ΔΕΗ αποσκοπεί στην εκμετάλλευση των νέων συνθηκών λειτουργίας της αγοράς που θα προκύψουν και υπαγορεύεται από υγιή επιχειρηματικά κριτήρια που στόχο έχουν την διασφάλιση λειτουργίας και κερδοφορίας της Επιχείρησης. Βέβαια τα στελέχη της ΔΕΗ δεν κρύβουν το γεγονός ότι η πρωτοβουλία αυτή θα ευνοηθεί τα μέγιστα απ’ την σημερινή δεσπόζουσα θέση της Επιχείρησης στην αγορά.
Τέλος, σε ότι αφορά την RWE θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι από τις ελάχιστες εταιρείες στον κόσμο που έχουν αναπτύξει τεχνολογίες καθαρής καύσης άνθρακα κατάλληλες για τον Ελληνικό λιγνίτη. Και αυτό διότι ορισμένες περιοχές στην Γερμανία παράγουν λιγνίτη με παρόμοια χαρακτηριστικά όπως αυτά που συναντώνται στα Ελληνικά λιγνιτωρυχεία. Άρα κάθε συζήτηση για την ανάγκη διεθνούς διαγωνισμού για την επιλογή στρατηγικού εταίρου, που θα συμβάλλει με νέες τεχνολογίες, στην περαιτέρω εκμετάλλευση των λιγνιτικών πεδίων της ΔΕΗ είναι ανεδαφική.
Παράλληλα η Διοίκηση της Επιχείρησης επιδιώκει την αξιοποίηση της σημαντικής ακίνητης περιούσιας της ΔΕΗ αλλά και την ενεργοποίηση μέχρι σήμερα κρυφών και ανενεργών υπεραξιών, όπως λ.χ. το option για την 35% συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΠΑ. Επίσης προσπαθεί, έστω με μία συμβιβαστική λύση, να εισπράξει περισσότερο από 1,5 δις. ευρώ που της χρωστάει το Δημόσιο από τις Υπηρεσίες Δημοσίου Συμφέροντος (Public Service Obligations). Είναι λογικό ότι τέτοιες «τολμηρές» κινήσεις να ενοχλούν κάποιους στην Κυβέρνηση αλλά και στην αγορά, η οποία είχε συνηθίσει τόσα χρόνια μια κρατικοδίαιτη και χωρίς αντανακλαστικά ΔΕΚΟ. Το γεγονός ότι η ΔΕΗ μεταμορφώνεται σταδιακά από ΔΕΚΟ σε ΕΚΟ, και δη εισηγμένης αποτελεί μία πραγματική πρόκληση.