Από το 2009 τα 149 από τα 152 παράκτια κράτη του κόσμου έχουν θεσπίσει αυτό το όριο.
Εξαιρούνται Ιορδανία και Βοσνία, που εμποδίζονται για γεωγραφικούς λόγους, και η Ελλάδα. Επομένως τα 12 ν.μ. είναι εθιμικός κανόνας με υποχρεωτική εφαρμογή εφ’ όλων των κρατών ασχέτως εάν δέχονται τη ΣΔΘ.
Το καθεστώς κλειστών ή ημίκλειστων θαλασσών: Το Αιγαίο αποτελεί κλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα όπως περιγράφεται στο άρθρο 122 της ΣΔΘ. Στο άρθρο 123 προβλέπεται ότι τα παράκτια κράτη στις κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες θα έπρεπε (should) να συνεργάζονται μεταξύ τους. Η συνεργασία περιορίζεται αποκλειστικώς σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, αλιείας και επιστημονικής έρευνας. Δεν εκτείνεται γενικώς στην άσκηση άλλων δικαιωμάτων, όπως η αύξηση των χωρικών υδάτων.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Τρίτης Συνδιασκέψεως για το Δίκαιο της Θάλασσας (1973-1982) η Τουρκία προσπάθησε να εισαγάγει στο άρθρο 15, που αφορά στην οριοθέτηση των χωρικών υδάτων μεταξύ κρατών, εξαιρέσεις συνδεόμενες με τις ειδικές συνθήκες που επικρατούν στις κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες. Απέτυχε.
Εκτός από το Αιγαίο, υπάρχουν πολλές περιοχές του πλανήτη που αποτελούν κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες (π.χ. Βαλτική, Ερυθρά Θάλασσα, Περσικός Κόλπος). Ουδείς διανοήθηκε να ισχυρισθεί ότι το Ιράν ή το Ομάν (τα δύο παράκτια κράτη στα στενά του Ορμούζ στον Περσικό Κόλπο) δεν μπορούσαν να αυξήσουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 ν.μ..
Η ελληνική λίμνη και ο διάπλους τουρκικών πλοίων: Η Τουρκία διατείνεται ότι σε περίπτωση αυξήσεως των χωρικών υδάτων σε 12 ν.μ. τα πλοία και αεροσκάφη της θα πρέπει να λαμβάνουν άδεια για να διαπλεύσουν ελληνικά χωρικά ύδατα. Η απάντηση είναι ότι εντός των χωρικών υδάτων υπάρχει παραδοσιακά το δικαίωμα αβλαβούς διελεύσεως. Τα διαπλέοντα πλοία, περιλαμβανομένων και των πολεμικών, δεν είναι υποχρεωμένα να ζητούν άδεια ή να ειδοποιούν το παράκτιο κράτος. Υπόκεινται όμως σε ορισμένους περιορισμούς, με βασικότερο το δικαίωμα του παράκτιου κράτους να αναστέλλει προσωρινά εντός καθορισμένων περιοχών της χωρικής θάλασσας τη διέλευση ξένων πλοίων.
Η ΣΔΘ παράλληλα με τον κανόνα των χωρικών υδάτων 12 ν.μ., δημιούργησε το νέο καθεστώς των «στενών διεθνούς ναυσιπλοΐας», στα οποία ασκείται ο λεγόμενος «πλους διελεύσεως» ή «διέλευση τράνζιτ» (transit passage). Τα στενά διεθνούς ναυσιπλοΐας ανήκουν στην αιγιαλίτιδα ζώνη ενός κράτους και συνδέουν περιοχές της ανοιχτής θάλασσας ή ΑΟΖ. Σε αυτά τα στενά η «διέλευση τράνζιτ» ασκείται χωρίς κανένα κώλυμα εκ μέρους του παράκτιου κράτους. Ακόμη και τα υποβρύχια μπορούν να διαπλέουν τα διεθνή στενά βυθισμένα. Αυτονόητο ότι δεν απαιτείται η παροχή προηγούμενης άδειας από το παράκτιο κράτος, ή έστω ειδοποίηση. Επομένως, όταν αυξηθούν τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο, οι Τούρκοι θα χρησιμοποιούν το νέο θεσμό της «διελεύσεως τράνζιτ».
(Από ΤΑ ΝΕΑ)