Ενεργειακές Αγορές και Κορωνοϊός

Από την αρχή της σημερινής πανδημίας του κορωνοϊού παρατηρούμε μία σταθερή και άμεση διασύνδεση των ενεργειακών αγορών με την πρόοδο της πανδημίας. Με το που άρχισαν να εφαρμόζονται τα διάφορα μέτρα με στόχο την ανάσχεση της πανδημίας, οι επιπτώσεις στην ενεργειακή ζήτηση υπήρξαν ακαριαίες. Κοινός παρονομαστής για όλες τις μορφές ενέργειας - βενζίνες, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός - υπήρξε η πτώση της ζήτησης. Αλλού περισσότερο, όπως συνέβη για τα πετρελαϊκά προϊόντα, και αλλού λιγότερο όπως είναι η περίπτωση του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου. Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και άκρως επίκαιρη μελέτη,

energia.gr
Δευ, 23 Νοεμβρίου 2020 - 11:57

το ΙΕΝΕ καταγράφει με λεπτομέρεια το πως επηρεάσθηκε ο κάθε κλάδος στην ελληνική ενεργειακή αγορά και ποιες είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία (βλέπε εδώ).

Σήμερα, η πανδημία συνεχίζεται με το δεύτερο κύμα πλέον σφοδρό του πρώτου. Εκατομμύρια τα κρούσματα σε όλο τον κόσμο, κατά χιλιάδες οι νέοι θάνατοι και σε lockdown ο μισός πλανήτης, μήπως και αποφευχθεί ο Αρμαγεδδών. Παρά τα χαρμόσυνα νέα για την έλευση του θαυματουργού εμβολίου, η αβεβαιότητα των πολιτών και των αγορών συνεχίζεται με την κατανάλωση να έχει βυθιστεί για τα καλά, ενώ ένα τεράστιο πρόγραμμα χρηματοοικονομικής ενίσχυσης των κρατικών προϋπολογισμών στις χώρες του ΟΟΣΑ, το μεγαλύτερο  από την εποχή του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, βρίσκεται σε εξέλιξη. Πράγμα απαραίτητο για να ενισχυθούν τα εισοδήματα των πληττόμενων εργαζομένων, που είδαν τις θέσεις τους να χάνονται εν ριπή οφθαλμού και οι ίδιοι να κινδυνεύουν να μείνουν στον δρόμο.

Στον χώρο της ενέργειας, η αβεβαιότητα είναι έκδηλη τόσο σε επίπεδο κατανάλωσης αλλά και ως προς την διαχείριση συνολικά του ενεργειακού  συστήματος που στην περίπτωση της Ελλάδας (ως να μην έφθανε ο κορωνοϊός) ευρίσκεται σε φάση απολιγνιτοποίησης. Χωρίς, όμως, να υπάρχει ένα ξεκάθαρο πρόγραμμα που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το τεράστιο κενό που δημιουργείται από την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας και την ανάγκη για νέα εγκατεστημένη παραγωγική ισχύ. Η οποία φαίνεται ότι θα προέλθει σχεδόν αποκλειστικά από μονάδες φυσικού αερίου με παράλληλη αύξηση εισαγωγών ηλεκτρισμού, που, όμως, παράγεται από «βρώμικες» λιγνιτικές μονάδες και πυρηνικά στις γειτονικές χώρες - αυτό άραγε δεν ενοχλεί τους ιθύνοντες; 

Και ας μην μιλήσουμε καλύτερα για την διαρκή επιδείνωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, αφού αυξάνονται, αντί να μειώνονται, οι εισαγωγές. Με το έλλειμμα ενεργειακής ασφάλειας να επιδεινώνεται ημέρα με την ημέρα, αφού και οι 3 αγωγοί φυσικού αερίου απ´ όπου  προμηθευόμαστε το 60% του φυσικού μας αερίου διέρχονται μέσω Τουρκίας. Ενώ ούτε σκέψη, ούτε λόγος για την εκμετάλλευση των εγχώριων αποθεμάτων υδρογονανθράκων που αποδεδειγμένα διαθέτουμε, με την κυβέρνηση  να σφυρίζει  αδιάφορα και να ομιλεί για stranded assets και ξεπερασμένων μορφών ενέργειας. Υπονοώντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι σε 5 χρόνια θα έχει ως δια μαγείας εξαφανιστεί το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και όλοι θα κινούμεθα με ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πατίνια, ποδήλατα και ποιος γνωρίζει με τι άλλο. Για αυτό και σπεύδει να κλείσει συμφωνίες μαμούθ με εισαγωγείς ηλεκτρικών οχημάτων (βλέπε Wolkswagen) και να δαιμονοποιήσει μέχρι εσχάτων τα ορυκτά καύσιμα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο και εδώ έχουμε αβεβαιότητα, άλλου είδους όμως, αφού ο προβληματισμός είναι το πώς εν μέσω μειωμένης ζήτησης και καχεκτικών αγορών θα μπορέσει να προχωρήσει η "Ενεργειακή Μετάβαση", που, όμως, απαιτεί σχετικά υψηλές τιμές για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ώστε να μπορούν να δικαιολογηθούν οι ΑΠΕ που ως γνωστό επιδοτούνται αγρίως για να παράγουν. Μπορεί να έχει μειωθεί το κόστος κατασκευής τους, αλλά η παραγωγή τους παραμένει μια ακριβή υπόθεση που εάν δεν οργανωθεί σωστά (δηλ. προτεραιότητα στο σύστημα και υψηλά FITs), η εξίσωση δεν βγαίνει. Εδώ, όμως, χαλάει η συνταγή, αφού λόγω πανδημίας και μειωμένης ζήτησης, οι ενεργειακές τιμές  φαίνεται ότι θα κινηθούν σε χαμηλά επίπεδα κατά τα επόμενα χρόνια, βάζοντας φρένο στο φλερτ με τις επιδοτούμενες ΑΠΕ.

Η εξέλιξη των διεθνών τιμών αργού, που αποτελούν ένα καλό βαρόμετρο της οικονομικής ευρωστίας και επιχειρηματικότητας, λένε μια άλλη ιστορία (βλέπε εδώ). Το Lower for Longer έχει επιστρέψει ενισχύοντας την αβεβαιότητα. Μπορεί οι περισσότεροι από εμάς να συμφωνούμε ότι  μακροπρόθεσμα το ενεργειακό μίγμα θα πρέπει να αλλάξει ώστε να μειωθούν ή ακόμα και να εξαφανιστούν τα "αμαρτωλά" ορυκτά καύσιμα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει δημιουργηθεί ένας αξιόπιστος οικονομικός μηχανισμός που να επιτρέπει την πραγμάτωση των ονείρων ορισμένων από εμάς που ονειρεύονται έναν λευκό και αμόλυντο κόσμο του αύριο. Υπάρχουν, βέβαια, οι αγορές που ξέρουν πως να αποτιμούν το κόστος κάθε μορφής ενέργειας και πώς να προειδοποιούν για τους κινδύνους και τα ρίσκα, αλλά είπαμε αυτές δεν μπορούμε να τις εμπιστευθούμε γιατί λένε ότι αποβλέπουν αποκλειστικά στο κέρδος και τίποτε άλλο. Μπορείτε να προτείνετε κάτι άλλο;