Είναι χαρακτηριστικό της εικόνας που έχει διαμορφωθεί από την έναρξη λειτουργίας της νέας αγοράς ηλεκτρισμού, το γεγονός ότι το συνολικό κόστος στην εξισορρόπησης έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί, σε σύγκριση με το επίπεδό του που ίσχυε με το παλαιό καθεστώς λειτουργίας της αγοράς και ανήλθε στα σχεδόν 48 εκατ. ευρώ τις πρώτες τρεις εβδομάδες και εάν συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς, μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 800 εκατ. ευρώ, σε ετήσια βάση!
Το πρόβλημα έγκειται κατά βάση στο ύψος των προσφορών που υποβάλλουν οι θερμικοί παραγωγοί, από τις οποίες αποκομίζουν υπερκέρδη που δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό κόστος, ενώ από την πλευρά τους οι παραγωγοί αντιτείνουν πως οι υψηλές τιμές στην αγορά εξισορρόπησης οφείλονται στο γεγονός ότι υπάρχει ισχυρή ζήτηση ισχύος, αλά ότι και επαρκής προσφορά, επειδή παρατηρείται έλλειμμα ευέλικτων μονάδων, λόγω αδυναμίας εκτέλεσης των απαραίτητων επενδύσεων στο παρελθόν.
Θορυβημένη από το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργήσει η εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος, αλλά και σε μια απόπειρα να αντιμετωπίσει το ζήτημα πριν ξεφύγει εκτός ορίων, κάτι που θα είχε άμεσες επιπτώσεις στα τιμολόγια λιανικής, κατά παρέγκλιση των πολιτικών που ακολουθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ρυθμιστική Αρή Ενέργειας (ΡΑΕ) αποφάσισε να παρέμβει.
Έτσι, μετά τις επαφές που είχε, προ ημερών, η διοίκησή της, εκ παραλλήλου με εκείνες που είχε η γ.γ. Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, με στελέχη των θερμικών παραγωγών, ο Πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας, σε διαδικτυακή συζήτηση με τους εκπροσώπους του Τύπου, αποκάλυψε ότι η Αρχή είναι έτοιμη να προβεί σε μια συνολική επανεξέταση των εργαλείων λειτουργίας του target model, ούτως ώστε να συμβάλει στην αποκλιμάκωση των πολύ υψηλών τιμών στην αγορά εξισορρόπησης.
Το τελευταίο που θα ήθελε από την πλευρά του το ΥΠΕΝ, είναι να δει μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας να συνδέεται με άνοδο της χονδρεμπορικής στο ρεύμα ή με χρεοκοπίες προμηθευτών. Πολύ περισσότερο όταν η άνοδος αυτή τροφοδοτεί πιέσεις στα τιμολόγια λιανικής, τόσο για τα νοικοκυριά και τους επαγγελματίες, όσο και για τις βιομηχανίες, αλλά και που θα μπορούσε να επιφέρει ακόμη και τη χρεωκοπία ορισμένων μη καθετοποιημένων προμηθευτών.
Ο κ. Δαγούμας, κατέστησε σαφές ότι οι παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν, αλλά και οι επίλυση του προβλήματος καθαυτού, θα απαιτήσουν χρόνο, επειδή, όπως εξήγησε, θα πρέπει, κατ΄αρχάς, να συνάδουν με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, πράγμα που σημαίνει πως θα πρέπει να υπάρξει εξονυχιστική μελέτη των στοιχείων που έχουν προκύψει, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν η κατάσταση στην εξισορρόπηση είναι αποτέλεσμα στρεβλώεων ή και χειραγώγησης της αγοράς.
Ενδεικτική του επιτακτικού του πράγματος είναι και η πληροφορία που διέρρευσε, ότι η ΡΑΕ εξετάζει, εκτός από τη δυνατότητα μεταβολής των ορίων υποβολής προσφορών, την αλλαγή, καθαυτή, του αλγορίθμου που χρησιμοποιεί ο ΑΔΜΗΕ για την ανακατανομή των μονάδων στην αγορά εξισορρόπησης.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να θυμίσουμε, όμως, πως μια ανάλογη παρέμβαση θα πρέπει να θεωρείται, πρακτικώς αδύνατη.
Κύκλοι του ΑΔΜΗΕ τους οποίους προσέγγισε το energia.gr υποστηρίζουν πως ο αλγόριθμος επίλυσης της αγοράς, που εφαρμόζεται από το ενεργειακό χρηματιστήριο δεν είναι η αιτία πίσω από την εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος, όπως διαρρέουν παράγοντες της αγοράς, και πως η πραγματική αιτία για το διαρθρωτικό αυτό πρόβλημα οφείλεται στην ανεπάρκεια των προσφορών που υποβάλλουν οι προμηθευτές οι οποίοι πωλούν ακριβά την εφεδρεία. Με λίγα λόγια, οι ίδιοι κύκλοι του Ανεξάρτητου Διαχειριστή, αφήνουν να εννοηθεί σαφώς, πως η αγορά έχει οδηγηθεί σε αυτό το σημείο, επειδή ορισμένοι επιζητούν να αντλήσουν υπερκέρδη!
«Δεν είναι ζήτημα τεχνικό, η ραγδαία άνοδος των τιμών χονδρεμπορικής. Ο αλγόριθμος του ενεργειακού χρηματιστηρίου, υλοποιεί ένα κώδικα που έχει εγκρίνει ο Ρυθμιστής που δύσκολα μπορεί να υποστεί μεταβολές επειδή πρόκειται, καθαρά, για ένα ευρωπαϊκό μοντέλο που δεν επιδέχεται παρεμβάσεων», είπαν χαρακτηριστικά., απαντώντας εμμέσως στα όσα άφησε να εννοηθεί ο Πρόεδρος της ΡΑΕ, για την πιθανότητα ανάληψης διορθωτικών κινήσεων προς αυτή την κατεύθυνση, «εφόσον αυτό χρειαστεί και σε συνεργασία με τον Διαχειριστή που είναι αρμόδιος για την αγορά εξισορρόπησης.»
Ο κ. Δαγούμας είπε ακόμη πως είναι δύσκολο να επιβληθεί πλαφόν στις προσφορές, ή στο ύψος των τιμών, όπως διέρρευσαν κύκλοι της αγοράς την προηγούμενη εβδομάδα, επειδή «στους ευρωπαίους, σε αντίθεση με το αμερικανικό μοντέλο, δεν αρέσουν οι παρεμβάσεις και τα όρια. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο δεν ευνοεί τέτοιες κινήσεις, σε αντίθεση με το αμερικανικό», τόνισε.
Μάλιστα, όπως πρόσθεσε, δεν υπάρχουν γενικοί διεθνείς κανόνες για την τεκμηρίωση τυχόν καταχρηστικών συμπεριφορών και επομένως, ο έλεγχος εναπόκειται στα ποσοτικά δεδομένα που θα προκύψουν από την ανάλυση της στρατηγικής που ακολουθεί κάθε συμμετέχων στην αγορά του Target Model.
«Χρειάζεται μια διαδικασία για να καταλήξουμε αν μια συμπεριφορά αποτελεί στρέβλωση της αγοράς. Παρακολουθούμε τη συμπεριφορά και τη συστηματικότητα. Αν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, μπορεί να τεκμηριωθεί η επιβολή προστίμου ή ρυθμιστικές παρεμβάσεις, όπως οι κατάλληλες προσαρμογές του αλγόριθμου του ΑΔΜΗΕ. Εφαρμόζουμε το ενωσιακό πλαίσιο και εξετάζουμε όλες τις δυνατότητες», ανέφερε ο κ. Δαγούμας, ο οποίος αποκάλυψε ότι έχει επαφές με τον ACER, όπως και ρυθμιστές άλλων ευρωπαϊκών κρατών, για το θέμα.
Ωστόσο, δεν παρέλειψε να καταδείξει και ορισμένους ακόμη παράγοντες που μπορεί να έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση αυτών των υψηλών τιμών στην εξισορρόπηση. «Δεν υπάρχει η απαιτούμενη ευελιξία, δηλαδή εφεδρείες αυτό το διάστημα. Μονάδες, όπως της εταιρίας Ήρων είναι σε συντήρηση αλλά και η Elpedison τρέχει κάποιο πρόγραμμα αναβάθμισης. Επίσης, το πρόβλημα που υπάρχει με το κορεσμένο δίκτυο μεταφοράς της Πελοποννήσου προκαλεί πιέσεις στη συγκεκριμένη αγορά», υπογράμμισε.
Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι δεν έχουμε φθάσει, ακόμη, σε φάση που να παρατηρήσουμε αυξήσεις στα τιμολόγια της Χαμηλής Τάσης, αν και, πρόσθεσε, πως από τη στιγμή που τα τιμολόγια περιλαμβάνουν ρήτρες που συνδέονται με τη χονδρεμπορική τιμή, τότε, αυτές οι ρήτρες έχουν ήδη ενεργοποιηθεί.
Καταλήγοντας για το θέμα, ο κ. Δαγούμας διευκρίνισε ότι, σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να εξαχθούν βάσιμα συμπεράσματα για την τρέχουσα διαμόρφωση των τιμών.
Ακόμη, ο Πρόεδρος της ΡΑΕ ανακοίνωσε ότι στις 9 Δεκεμβρίου θα είναι έτοιμο το εργαλείο σύγκρισης τιμών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, το οποίο θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση energycost.gr. Μέσα από τη συγκεκριμένη πλατφόρμα, οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν τις τιμές ανάμεσα σε 275 διαφορετικά τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και άλλα 112 φυσικού αερίου, που είναι διαθέσιμα, σήμερα, στην αγορά.
Επίσης, αναφερόμενος στο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, γνωστοποίησε πως με βάση μελέτη που είχε αναθέσει η ΡΑΕ, δεν απαιτείται η αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ, μετά τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση. Τέλος, όπως είπε, ο ίδιος, από την 1η Δεκεμβρίου, που εγκαινιάστηκε η λειτουργία του νέου πληροφοριακού συστήμτος της ΡΑΕ, έως και την Πέμπτη, 3 Δεκεμβρίου, είχαν υποβληθεί περισσότερες από 400 αιτήσεις για νέα έργα ΑΠΕ, γεγονός που, όπως τόνισε, καταδεικνύει το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τον κλάδο.