για τη Θεσσαλία και την ερχόμενη Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου θα ανοίξει στις Περιφέρειες Κρήτης, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί στη Βόρεια Ελλάδα από το νέο έτος: στις 11 Ιανουαρίου 2021 στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, στις 13 Ιανουαρίου 2021 στη Δυτική Μακεδονία και στις 15 Ιανουαρίου στην Κεντρική Μακεδονία. Όσον αφορά στις αιτήσεις για υπαγωγή πολυκατοικιών στο πρόγραμμα εξοικονόμησης, οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές από 18 Ιανουαρίου.
Συνολικά στο νέο πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα μπορέσουν να ενταχθούν 60.000 κατοικίες. Το ποσό των επιδοτήσεων ανέρχεται στα 900 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο κύκλος εργασιών που θα δημιουργηθεί υπολογίζεται στα 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων εκτιμάται ότι θα μειώσει την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου κατά περισσότερους από 200.000 τόνους, ενώ θα εξοικονομηθούν περισσότερες από 900.000 Mwh ενέργειας.
Πέραν όμως του συγκεκριμένου προγράμματος, ο στόχος είναι η αναβάθμιση 170.000 κατοικιών σε βάθος τριετίας, με συνολικό προϋπολογισμό 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό είναι και το κονδύλι που έχει αιτηθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στόχος είναι η αναβάθμιση 600.000 κατοικιών, που ισοδυναμούν με το 15% του συνόλου των κτιρίων της χώρας, έως το 2030.
Δεν είναι τυχαίο ότι εχθές, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης επεσήμανε για άλλη μια φορά ότι η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι ένα αντίστοιχο πρόγραμμα θα προκηρύσσεται κάθε χρόνο όλα τα επόμενα χρόνια και ανακοίνωσε ότι το επόμενο πρόγραμμα θα έχει προϋπολογισμό τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ και θα προκηρυχθεί οπωσδήποτε εντός του α’ εξαμήνου του 2021.
Είναι αξιοσημείωτο ότι στην Αττική υποβλήθηκαν 17.673 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν οι 8.702, δεσμεύοντας το ποσό που είχε προϋπολογιστεί για την Περιφέρεια (144,8 εκατ. ευρώ). Η μέση επιχορήγηση ανά εγκριθείσα αίτηση είναι της τάξης των 16.600 ευρώ.
Στην Περιφέρεια Ηπείρου, υποβλήθηκαν 5.378 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 2.761, δεσμεύοντας 61,8 εκατ. ευρώ. Η μέση επιχορήγηση διαμορφώθηκε στα 22.344 ευρώ.
Για την περιφέρεια Ιονίων Νήσων υποβλήθηκαν 1.057 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν οι 430, δεσμεύοντας τα 9,1 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού. Η μέση επιχορήγηση διαμορφώθηκε στα 21.216 ευρώ.
Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, υποβλήθηκαν 4.209 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 1.382, δεσμεύοντας 29,4 εκατ. ευρώ. Η μέση επιχορήγηση διαμορφώνεται γύρω στα 21.250 ευρώ. Αντιστοίχως, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, υποβλήθηκαν 4.729 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν οι 2.002, δεσμεύοντας τα 44,8 εκατ. ευρώ του προϋπολογισμού. Η μέση επιχορήγηση διαμορφώνεται στα 22.400 ευρώ
Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία, φαίνεται ότι καλύπτεται περίπου το 50% εκείνων που εκδηλώνουν ενδιαφέρον.
Το «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» προβλέπει διεύρυνση των επιλέξιμων παρεμβάσεων και βελτίωση των κινήτρων σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα με το βασικό ποσοστό επιχορήγησης να ανέρχεται έως το 65% και ανάλογα με το εισόδημα κάθε δικαιούχου θα μπορεί να φτάσει έως το 95%. Σε αυτό το ποσοστό εντάσσεται κίνητρο για επιπλέον επιδότηση 10% για τους ιδιοκτήτες ακινήτων ενεργειακών κλάσεων Η και Ζ οι οποίοι θα καταφέρουν να αναβαθμίσουν την ενεργειακή τάξη του ακινήτου τους τουλάχιστον στο Β’, ξεχωριστή προσαύξηση 10% λόγω της πανδημίας (για όσες κατοικίες υπαχθούν στο πρόγραμμα τα έτη 2020 και 2021) και επιπλέον 10% για Δήμους σε λιγνιτικές περιοχές.
Πέρα από τις συνήθεις παρεμβάσεις που επιδοτούνταν στα προηγούμενα προγράμματα (π.χ. κουφώματα, θερμομονώσεις κλπ) πλέον επιδοτούνται και έργα ενεργειακής αυτονομίας. Αφορούν στην εγκατάσταση συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (π.χ. εγκατάσταση φωτοβολταϊκών) για την κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης του κτιρίου, αλλά μόνον εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+. Ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου φωτοβολταϊκού σταθμού επιδοτούνται και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες). Ακόμη καλύπτεται η εγκατάσταση υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων καθώς και παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (SmartHome).
Ένα κτίριο ή διαμέρισμα για να κριθεί επιλέξιμο στο νέο Εξοικονομώ - Αυτονομώ, πρέπει να είναι νόμιμο ή να έχει τακτοποιηθεί με ένας από τους νόμους αυθαιρέτων, να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία , και να κατατάσσεται σε ενεργειακή κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Τα έργα της ενεργειακής αναβάθμισης (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα 12 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής. Η επιλεξιμότητα υποβαλλόμενων δαπανών για την ολοκλήρωσή τους λήγει την 16.06.2023. Η επιλεξιμότητα των δαπανών του προγράμματος λήγει την 31.12.2023.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, λόγω του περιορισμού των μετακινήσεων, το απαιτούμενο από τις Πολεοδομίες (ΥΔΟΜ) πιστοποιητικό για να υποβληθεί η αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα (βεβαίωση νομίμως εκδοθείσας οικονομικής άδειας ή βεβαίωση τακτοποίησης αυθαιρέτου) δεν θα είναι υποχρεωτικό στην παρούσα φάση και θα μπορεί να αντικατασταθεί από μια υπεύθυνη δήλωση. Η κατάθεση του πιστοποιητικού καθίσταται υποχρεωτική σε επόμενο βήμα της διαδικασίας, ως προϋπόθεση υπαγωγής.
Παράδειγμα ενεργειακής εξοικονόμησης
Για ένα διαμέρισμα 90 τετραγωνικών μέτρων στην Αττική, κατασκευής 1978 και ενεργειακής κατηγορίας Η, οι εκλύσεις ρύπων ανά έτος υπολογίζονται σε 126 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο (m 2). Το συγκεκριμένο διαμέρισμα κατανάλωνε 490 kWh ανά τετραγωνικό μέτρο πρωτογενούς ενέργειας και εκτιμήθηκε ότι δαπανούσε κάθε χρόνο 3.000 ευρώ για θέρμανση, ψύξη και χρήση ζεστού νερού.
Μετά τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης που έγιναν –συνολικού κόστους εργασιών 17.800 ευρώ, εκ των οποίων τα 8.000 ευρώ ήταν επιχορήγηση και τα υπόλοιπα καλύφθηκαν μέσω άτοκου δανείου -, το σπίτι αναβαθμίστηκε κατά 4 ενεργειακές κλάσεις και κατατάχθηκε στην κατηγορία Γ. Η ετήσια κατανάλωση ενέργειας περιορίστηκε στα 200 kWh/m2 και η έκλυση ρύπων περιορίστηκε κατά 62% στα 48kg CO2 ανά m 2. Όσο για το λειτουργικό κόστος έπεσε στα 1.300 ευρώ, μια μείωση 1.700 ευρώ.