Η έναρξη των εμβολιασμών για τη δημιουργία ανοσίας στον SARS-CoV-2 σηματοδοτεί μια αρχή για την επαναφορά στην κανονικότητα. Το 2021 μπαίνει, σε λίγες μέρες, με μεγάλες προσδοκίες για τη σταδιακή ανάκαμψη της ζωής στον πλανήτη αλλά και της οικονομίας. Η θυελλώδης χρονιά της πανδημίας ανάδειξε την ανθεκτικότητα του ενεργειακού τομέα

αν και οι προκλήσεις που αντιμετώπισε ήταν πολλές όπως και οι απώλειες, με το …άδειασμα του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, την εκτόξευση της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος, τις αυξήσεις τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας, τις καθυστερήσεις των επενδυτικών σχεδίων κλπ. Και είναι αυτές που για την ώρα, δίνουν τον παλμό και για τη νέα χρονιά καθώς η παρενέργειες της COVID-19 δεν θα εξαφανιστούν «ως δια μαγείας». 

Ο νέος κορωνοϊός SARS-CoV-2 και η υγειονομική κρίση που επέφερε, ανέδειξαν με τον πιο δραματικό τρόπο, αυτό γα το οποίο η επιστημονική κοινότητα προειδοποιούσε εδώ και δεκαετίες. Η παραμικρή αλλαγή στις ισορροπίες της σχέσης του ανθρώπου και της φύσης μπορεί να αποφέρει ολέθριες συνέπειες. Η συμφωνία του Παρισιού και οι στόχοι της για τη συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου κρίνεται πλέον πιο επιτακτική από ποτέ. Και η πορεία της μετάβασης σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία πρέπει να ακολουθήσει την πιο σύντομη διαδρομή.

Στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η συγκεκριμένη πορεία έχει καθοριστεί: απολιγνιτοποίηση, αύξηση του ποσοστού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αποθήκευση ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας, ηλεκτρικές διασυνδέσεις και φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο.  

Ο πρόσφατος κύκλος αιτήσεων του Δεκεμβρίου που άνοιξε η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) για έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού κατέδειξε ότι τα έργα ΑΠΕ παραμένουν ελκυστικά για τους Έλληνες αλλά και τους ξένους επενδυτές.  Υποβλήθηκαν 1.864 νέες αιτήσεις για έργα συνολικής ισχύος 45,5 GW, εκ των οποίων τα περισσότερα ήταν για φωτοβολταϊκά  (1.286 αιτήσεις για 36,3 GW) και  αιολικά (423 αιτήσεις για 8.7 GW).

 Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει δεσμευτεί ότι εντός του 2021 θα  ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας που αφορά στις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας. Αναμένεται ακόμη ότι θα προχωρήσει στη θέσπιση του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου για την αποθήκευση ενέργειας, τους υβριδικούς σταθμούς, το υδρογόνο, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και τη γεωθερμία. Για τα υπεράκτια αιολικά, το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς, ετοιμάζει σχετική ρύθμιση η οποία αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση το πρώτο δίμηνο του έτους.  Επίσης, αναμένεται ότι θα τεθεί σε ισχύ το νέο πλαίσιο για τους διαγωνισμούς έργων ΑΠΕ που θα ισχύσει έως το  2024.  

Παράλληλα, με κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται ότι θα προωθηθεί η ταχύτερη διείσδυση φορτιστών για τη στήριξη της ηλεκτροκίνησης, αλλά και την υλοποίηση προγραμμάτων τύπου «Εξοικονομώ» τα οποία θα συνεχιστούν για όλη τη νέα δεκαετία που μόλις ξεκινά όχι μόνο για κατοικίες αλλά επίσης για δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις.

Επίσης, με το βλέμμα στην ενεργειακή μετάβαση, εντός του 2021 αναμένεται ότι θα μπουν σε προτεραιότητα οι παρεμβάσεις στην ανάπτυξη και ενίσχυση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (τόσο του ΑΔΜΗΕ όσο και του ΔΕΔΔΗΕ) ώστε αφενός να διευκολυνθεί η διείσδυση των ΑΠΕ και να απεξαρτηθούν τα νησιά από τις ρυπογόνες πετρελαϊκές μονάδες και αφετέρου για να μπορέσουν πάνω τους να «κουμπώσουν» οι έξυπνοι μετρητές. 

Το 2021 θα είναι η χρονιά που αναμένεται ότι θα «στρώσει» και ο βηματισμός της νέας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με τη λειτουργία του Target Model και εκτιμάται ότι θα λυθούν τα προβλήματα που έχουν οδηγήσει στα ύψη την τιμή της χονδρεμπορικής του ρεύματος.

Όσον αφορά στο σχέδιο ταχείας απολιγνιτοποίησης του ενεργειακού μείγματος και της Δίκαιης Αναπτυξιακή Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης, εντός του 2021 θα κλείσουν οι λιγνιτικές μονάδες Καρδιά 3 και 4 και Μεγαλόπολη 3. Όσο για το περίφημο masterplan, το ΥΠΕΝ έχει αιτηθεί κονδύλι από το Ταμείο Ανάκαμψης για την αποκατάσταση, σε πρώτη φάση, των εδαφών στα λιγνιτικά πεδία της ΔΕΗ. Οσο για τις πολυαναμενόμενες επενδύσεις, οι οποίες έχουν ανακοινωθεί, αναμένεται η  ολοκλήρωση, με τις …ευλογίες της Κομισιόν, της δέσμης των φορολογικών και οικονομικών κινήτρων.

 Εντός του νέου έτους εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί και οι πέντε ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις για την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ, της ΔΕΠΑ Υποδομών και της ΔΕΠΑ Εμπορίας, της ΛΑΡΚΟ και την παραχώρηση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου της Νοτίου Καβάλας.