Το βιβλίο της Αικατερίνης Ηλιάδου, Επίκουρου Καθηγήτριας της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, που μόλις εκδόθηκε από την ‘Νομική Βιβλιοθήκη’, αποτελεί χωρίς αμφιβολία το πλέον ολοκληρωμένο, συνεκτικό και άριστα τεκμηριωμένο σύγγραμμα στην Ελληνική γλώσσα για το Δίκαιο της Ενέργειας. Μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχουν γραφτεί και εκδοθεί πληθώρα μελετών και μονογραφιών που αναφέρονται σε νομικά θέματα που άπτονται του Ενεργειακού Δικαίου, όμως το Βιβλίο της Αικ. Ηλιάδου είναι το μόνο που επιχειρεί, και το πετυχαίνει, να παρουσιάσει μία ολοκληρωμένη εικόνα για το Δίκαιο της Ενέργειας καλύπτοντας το θέμα από όλες τις πλευρές

Μέσα από τα έξι (6) βασικά κεφάλαια του συγγράμματος αναλύονται βασικές έννοιες και θέσεις ξεκινώντας από «Το Δίκαιο της Ενέργειας ως αυτόνομος επιστημονικός κλάδος» (Κεφ. Α), ενώ στην συνέχεια περιγράφεται το "Αντικείμενο του Δικαίου της Ενέργειας" (Κεφ. Β). Στο Κεφάλαιο  Γ, που αποτελεί και τον βασικό κορμό του έργου, γίνεται μια λεπτομερής παράθεση και περιγραφή των διαφόρων συνιστωσών (υποδομές, δίκτυα, αγορές κλπ) απ’ όπου πηγάζει το Δίκαιο της Ενέργειας. Για αυτό και το κεφάλαιο αυτό πολύ συνοπτικά τιτλοφορείται «Πηγές Δικαίου Ενέργειας».

Το «Δίκαιο της Ενέργειας στην έννομη τάξη» (Κεφ. Δ) και οι «Διαστάσεις δημόσιου συμφέροντος και ο ρόλος του κράτους» (Κεφ. Ε) έρχονται να αναδείξουν την ιδιαίτερα καθοριστική για την λειτουργία της οικονομίας και της ενέργειας αγοράς σημασία της ενεργειακής νομοθεσίας. Το σύγγραμμα ολοκληρώνεται με το Κεφάλαιο ΣΤ που καλύπτει  «Το Εσωτερικό Σύστημα» και αναφέρεται στην οργάνωση της εσωτερικής ενεργειακής αγοράς, την σημασία της για την οικονομία, το περιβάλλον και την ασφάλεια εφοδιασμού.

«Με σκοπό τη θεμελίωση γενικών αρχών για το σύγχρονο Δίκαιο της Ενέργειας», παρατηρεί η συγγραφέας στο εισαγωγικό της σημείωμα, «η μελέτη αναδεικνύει το ρόλο του κράτους στον τομέα της ενέργειας και στην οικονομία εν γένει. Στόχος της μελέτης εν προκειμένω είναι να αναδειχθεί η αλλαγή παραδείγματος που λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του στόχου αποφυγής της κλιματικής αλλαγής. Η αποτελεσματική επιδίωξη του στόχου αυτού συνεπάγεται έμφαση στο ρόλο του κράτους ως "enabler", μοχλευτή της ανάπτυξης και αρωγό της τεχνολογικής μεταβολής, παράλληλα με τον παραδοσιακό ρόλο του ως εγγυητή της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, της μέριμνας για ευάλωτους καταναλωτές ενέργειας, της προστασίας του περιβάλλοντος από ενεργειακές δραστηριότητες και γενικά τον ρόλο του ‘ρυθμιστή’ των ενεργειακών αγορών για τη διόρθωση αρνητικών εξωτερικών συνεπειών σε βάρος του κοινωνικού  συνόλου και του περιβάλλοντος. Η μελέτη προβάλλει τη θέση ότι στο σύγχρονο πλαίσιο ενεργειακής πολιτικής το κράτος ως δημιουργός προϋποθέσεων για την αξιοποίηση δυνητικά θετικών εξωτερικοτήτων προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, μπορεί να συνδυάζει συνεργατικά και όχι ανταγωνιστικά τους παραδοσιακούς πυλώνες (αρχές) της οικονομικότητας, της ασφάλειας εφοδιασμού και της προστασίας του περιβάλλοντος. Για το σκοπό αυτό η ανάλυση βασίζεται στο συνδυασμό στοχευμένων δημοσίων αγαθών και αντίστοιχων παρεμβατικών ρόλων του κράτους στην οικονομία και στην ενέργεια, ως θεμέλιο για την ανάλυση και κατανόηση του σύγχρονου Δικαίου της Ενέργειας».

Εξ’ άλλου, όπως τονίζει ο Καθηγητής Σπυρίδων Φλογαϊτης στον πρόλογό του, «Το δίκαιο της ενέργειας έγινε ένας νέος κλάδος της νομικής επιστήμης, αποτελούμενος από πηγές του δικαίου ανάμεικτους, και μάλιστα με κυρίαρχη την παρουσία του Ευρωπαϊκού και μάλιστα του διεθνούς δικαίου… Ο κλάδος του δικαίου της ενέργειας είναι χαρακτηριστικός για την κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας του Κράτους αλλά και αυτής της ίδιας της έννοιάς του».

Τέλος, το πόνημα Αικατερίνη Ηλιάδου αποτελεί λαμπρό παράδειγμα μιας ολιστικής προσέγγισης σε ένα κατ’ εξοχήν δύσκολο αντικείμενο που είναι το Ενεργειακό Δίκαιο, αφού η εφαρμογή του προϋποθέτει όχι μόνο άριστη νομική κατάρτιση, αλλά πολύ καλή γνώση του ενεργειακού τομέα και προπαντός επαγγελματική εξοικείωση με τον ενεργειακό χώρο.

Για αυτό το σύγγραμμα της Αικατερίνης Ηλιάδου για το «Δίκαιο της Ενέργειας» θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο στους νεοεισερχόμενους, και όχι μόνο, στον ενεργειακό τομέα νομικούς που έλκονται από την πολυμορφία του χώρου της Ενέργειας και τις σχετικές με αυτόν νομικές προκλήσεις.

Κωστής Σταμπολής

 

ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Σύγχρονες Προκλήσεις και Ρόλος του Κράτους

Συγγραφέας:  Αικατερίνη Ηλιάδου

Πρόλογος: Σπυρίδων Φλογαΐτης
Εκδότης: Νομική Βιβλιοθήκη

ISBN: 978-960-654-250-3
Σχήμα: 17x24
Σελίδες: 328
Έκδοση: 2021