Η πρόκληση για το κλίμα είναι κατά βάση ενεργειακή πρόκληση. Η ενέργεια που τροφοδοτεί την καθημερινή μας ζωή παράγει τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων εκπομπών. Το να καταστήσουμε όλη αυτή την ενέργεια ουδέτερη ως προς τον άνθρακα έως το 2050 είναι μια Ηράκλεια δέσμευση για τις οικονομίες και 

τις κοινωνίες μας που ξεπερνά κατά πολύ τον καθορισμό μακροπρόθεσμων στόχων.

Τον τελευταίο χρόνο, πολλές από τις μεγαλύτερες οικονομίες και εταιρείες του πλανήτη ανακοίνωσαν ότι στοχεύουν να μειώσουν τις εκπομπές τους στο μηδέν έως τα μέσα αυτού του αιώνα ή λίγο αργότερα. Και αν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ακολουθήσει τις δεσμεύσεις του, οι χώρες που τώρα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια θα υποχρεωθούν να δηλώσουν στόχους για μηδενικές εκπομπές.

Οι αυξανόμενες κλιματικές φιλοδοξίες προσθέτουν στην σημαντική δυναμική που αναπτύσσεται πίσω από την καθαρή ενέργεια. Παράλληλα, οι επενδυτές θα πρέπει να προσέξουν διασφαλίζοντας ότι τα χαρτοφυλάκια τους είναι φιλικά προς το κλίμα. Το θέμα αυτό αφορά πλέον την διαχείριση κινδύνων.

Σήμερα, είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ για την ικανότητα του κόσμου να επιτύχει τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού - περιορίζοντας την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας αυτόν τον αιώνα σε πολύ κάτω από τους 2C. Ακόμα και ο πιο φιλόδοξος στόχος του 1.5C φαίνεται λιγότερο απομακρυσμένος από ό, τι πριν από ένα χρόνο.

Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμοι στόχοι από μόνοι τους δεν θα μειώσουν τις εκπομπές με αρκετά ταχείς ρυθμούς, ώστε αυτές να φτάσουν στο μηδέν έως τα μέσα του αιώνα. Για αυτό δεν απαιτείται τίποτα λιγότερο από έναν συνολικό μετασχηματισμό της ενεργειακής μας υποδομής - μια παγκόσμια προσπάθεια πρωτοφανούς ταχύτητας και κλίμακας. Κάτι τέτοιο απαιτεί αποφασιστική δράση την επόμενη δεκαετία. Δηλαδή, έως το 2030, θα χρειασθεί να αυξηθεί σημαντικά το μερίδιο των ηλεκτρικών αυτοκινήτων με τις ετήσιες πωλήσεις από 3% σε πάνω από 50% αύξηση της παραγωγής υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα από 450.000 τόνους σε 40 εκατομμύρια τόνους και ενίσχυση των επενδύσεων σε καθαρό ηλεκτρικό ρεύμα από 380 δισεκατομμύρια δολάρια σε 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια.

Για να οδηγηθεί η Ενεργειακή Μετάβαση από τους στόχους στην δράση, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) πρόκειται να δημοσιεύσει τον Μάιο τον πρώτο ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για ολόκληρο τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα με στόχο του μηδενικούς ρύπους έως το 2050. Αυτός θα περιλαμβάνει λεπτομερή ανάλυση του τι πρέπει να συμβεί σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, ώστε να ανακάμψει από την κρίση Covid-19 και να θέσει τις εκπομπές σε μια συντεταγμένη πορεία για μέγιστη άνοδο θερμοκρασίας στους 1,5C. Ένας τέτοιος οδικός χάρτης προς το καθαρό μηδέν είναι ζωτικής σημασίας να συμφωνηθεί πριν από τη διάσκεψη COP26 για την Κλιματική Αλλαγή τον Νοέμβριο, όταν οι διάφορες χώρες θα παρουσιάσουν τα τελευταία τους προγράμματα για μείωση των εκπομπών.

Ακόμα θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι συλλογικές μας φιλοδοξίες μπορούν να μετατραπούν σε σκληρή πραγματικότητα, επειδή οι υποσχέσεις, όσο καλοπροαίρετες και ένα είναι, μπορούν να παραβιαστούν. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Κάτω Χώρες έχουν δημιουργήσει εγχώρια νομικά πλαίσια για να υποχρεώσουν τις σημερινές κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την εκπλήρωση των υποσχέσεων τους για το αύριο. Αλλά οι εθνικές προσεγγίσεις δεν είναι αρκετές για να επιτύχουν την αλλαγή που χρειαζόμαστε - πρέπει να σκεφτούμε σε παγκόσμια κλίμακα.

Αυτό σημαίνει καλύτερους μηχανισμούς για τον συντονισμό της υποστήριξης για τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, ώστε να έχουν γρήγορη πρόσβαση στην τεχνογνωσία, στη χρηματοδότηση και στις τεχνολογίες για την παροχή καθαρής και αξιόπιστης ενέργειας για όλους τους πολίτες τους.

Σημαίνει, επίσης, εντονότερες παγκόσμιες προσπάθειες για την προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, μία συνεργασία που δεσμεύεται να ηγηθεί ο IEA. Σχεδόν οι μισές περικοπές εκπομπών που απαιτούνται για να μας οδηγήσουν σε μια πορεία προς το μηδέν έως το 2050 ίσως χρειαστεί να προέλθουν από τεχνολογίες που δεν είναι ακόμη στην αγορά.

Σημαίνει επίσης την υιοθέτηση μιας παγκόσμιας προσέγγισης στις προκλήσεις της ενεργειακής ασφάλειας που φέρνουν αυτές οι νέες τεχνολογίες, όπως η εξασφάλιση επαρκούς προμήθειας κρίσιμων ορυκτών - όπως χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και μετάλλων σπάνιων γαιών - και ενσωμάτωση μεγαλύτερων ποσοτήτων αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Και αυτό σημαίνει αξιόπιστα, ανεξάρτητα συστήματα για την παρακολούθηση της προόδου και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των χωρών ώστε να καταλάβουν ότι δεν είναι οι μόνες που λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να τηρήσουν τις κλιματικές τους υποσχέσεις.

Το διεθνές μας σύστημα είναι αυτό που επιλέγουμε εμείς να διαμορφώσουμε. Για αυτό πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι κλιματικοί στόχοι μας δεν θα παραμείνουν απλώς επιταγές χωρίς αντίκρισμα.

 

*Ο Dr. Fatih Birol είναι Εκτελεστικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ).