θα διατίθενται σε τριμηνιαία ή ετήσια πακέτα, θα ανέλθουν στο 50% της λιγνιτικής παραγωγής του 2019, κατά το τρέχον έτος, ενώ το 2022 και το 2023 θα διαμορφωθούν σε ποσοστό 40% βάση του 2019, αντιστοίχως.
Επίσης, δικαίωμα αγοράς αυτών των προϊόντων θα διαθέτουν όλοι όσοι κατέχουν άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργεια, με τη διάθεση να πραγματοποιείται μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και σε προκαθορισμένη τιμή, που θα συνδέεται με την προημερήσια αγορά.
Το θέμα της απολιγνιτοποίησης θεωρείται ύψιστη προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρόσφατη συνάντησή του με τον κ. Σκρέκα, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Κασαπίδης, συζήτησε το ζήτημα της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ στην περιοχή, με τον τελευταίο να ζητά ειδικό χωροταξικό, να δοθεί αποφασιστικός ρόλος στην αυτοδιοίκηση καθώς και σοβαρά ανταποδοτικά οφέλη από τις μεγάλες εταιρείες. Παράλληλα έθιξε και το ζήτημα της άδικης, όπως τη χαρακτήρισε, μείωση του ποσοστού του Πράσινου Ταμείου από το 6% στο 1%, και ζήτησε από τον Υπουργό να αυξήσει αυτό το ποσοστό.
Εξάλλου, η νέα ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επικεντρώθηκε, στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης και στη βιωσιμότητα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), με τον κ. Σκρέκα να τονίζει προς τους εκπροσώπους των Θεσμών, πως η διασφάλιση της ευρωστίας του λογαριασμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2030 όπως αυτοί καθορίζονται από το ΕΣΕΚ και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Όπως συμφωνήθηκε, για την επίτευξη των στόχων αυτών, το ΥΠΕΝ θα παρακολουθεί σε μόνιμη βάση το ισοζύγιο του λογαριασμού.
Kατά τη διάρκεια της πρώτης αυτής τηλεδιάσκεψης με τους θεσμούς, συζητήθηκε διεξοδικά η υπόθεση καταδίκης της χώρας λόγω της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στο λιγνίτη (Anti-TrustCase), η οποία εκκρεμεί από το 2007, τα μέτρα που έχουν δρομολογηθεί για τη βιωσιμότητα του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και η λειτουργία του TargetModel (Μοντέλο Στόχος).
Σε ό,τι αφορά στο πρώτο ζήτημα (Anti-TrustCase), οριστικοποιήθηκαν οι συζητήσεις σχετικά με τα μέτρα θεραπείας που οφείλει να υιοθετήσει η χώρα στο πλαίσιο της προαναφερθείσας καταδίκης. Δόθηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας το πράσινο φως για την έναρξη της διαδικασίας του MarketTest (Δοκιμή Αγοράς), προκειμένου ναπεριοριστεί η δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ στην αγορά λιανικής και να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.
Ως επανορθωτικό μέτρο για την στρέβλωση του ανταγωνισμού και μετά από διαπραγματεύσεις περίπου 18 μηνών, η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν να υιοθετήσουν έναν ρυθμιστικά καθοριζόμενο μηχανισμό διάθεσης προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του οποίου τα επόμενα τρία έτη η ΔΕΗ θα προχωρήσει σε τμηματική πώληση ενέργειας μέσω της σύναψης διμερών συμβολαίων με ιδιώτες προμηθευτές.
Η υιοθέτηση του μηχανισμού επανόρθωσης δεν παραβλάπτει τα συμφέροντα της ΔΕΗ, δεδομένου ότι:
Η σύνδεσή της με το λιγνίτη περιορίζεται όλο και περισσότερο τόσο λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής όσο και λόγω της επικείμενης απόσυρσης των περισσότερων λιγνιτικών μονάδων στην επόμενη τριετία.
Οι ποσότητες θα προσφέρονται σε τιμές που δεν θα παραβλάπτουν ουσιωδώς την οικονομική της κατάσταση καθώς θα συνδέονται με την προημερήσια αγορά.
Παράλληλα, με δεδομένη τη μικρή συμμετοχή του λιγνίτη στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα της χώρας την τελευταία περίοδο, οι προς διάθεση ποσότητες θα είναι συγκεκριμένες και όχι ιδιαίτερα μεγάλες.
Οι ποσότητες ενέργειας, οι οποίες θα διατίθενται σε τριμηνιαία ή ετήσια πακέτα, θα ανέλθουν το 2021 στο 50% της λιγνιτικής παραγωγής του προηγούμενου έτους. Αντίστοιχα, το 2022 και το 2023 θα διαμορφωθούν σε ποσοστό 40% με βάση το προηγούμενο έτος.
Δικαίωμα αγοράς των προϊόντων αυτών θα έχουν όλοι οι κάτοχοι άδειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργεια. Η διάθεση θα γίνεται μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τη ΡΑΕ σε προκαθορισμένη τιμή και όχι μέσα από διαδικασίες δημοπράτησης.
Με την έναρξη της διαδικασίας του MarketTest δρομολογείται η διευθέτηση ενός φακέλου καταδίκης της χώρας, ο οποίος παραμένει ανοιχτός εδώ και σχεδόν 14 έτη. Οι απαντήσεις των συμμετεχόντων στο MarketTest θα χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθεί το ενδιαφέρον της αγοράς, αλλά και κάποιες επιμέρους σχεδιαστικές παράμετροι αυτού (όπως η τρίμηνη ή ετήσια διάρκεια των παραγώγων).
Επιπλέον, η εφαρμογή του μηχανισμού επανόρθωσης θα συμβάλλει στη βελτίωση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών. Κι αυτό επειδή, η δυνατότητα των προμηθευτών να αποκτήσουν σταθερές ποσότητες σε σταθερές τιμές, σε βάθος χρόνου, θα τους επιτρέψει να μειώσουν την έκθεσή τους στις διακυμάνσεις της νέας αγοράς, να διαχειριστούν καλύτερα το ρίσκο που συνεπάγεται και να χαράξουν με μεγαλύτερη ασφάλεια τις εμπορικές πολιτικές τους.
Τέλος, ο Υπουργός επεσήμανε τη σημασία του target model, για την απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς, με τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο κ. Σκρέκας ανέφερε ότι το ΥΠΕΝ, σε σύμπραξη με την ΡΑΕ, παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τη λειτουργία της νέας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως είναι γνωστό, δε, ο Ρυθμιστής αποφάσισε να προβεί στη λήψη μέτρων που θα συμβάλουν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εξισορρόπησης, που αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα κατά το πρώτο διάστημα λειτουργίας της και προκάλεσε σοβαρές αναταράξεις με την αλματώδη άνοδο των τιμών.