Δευτέρα (15/3) να κατηγορήσει Ελλάδα και Κύπρο ότι έχουν πρόθεση να καταπατήσουν τα χωρικά της ύδατα και την- παράνομη - ΑΟΖ της στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της υποθαλάσσιας διαδρομής του ηλεκτρικού καλωδίου. Έχει δε μεγάλο ενδιαφέρον ότι η Άγκυρα επέλεξε να ανεβάσει τους τόνους προχωρώντας στην «ρηματική διακοίνωση» μια ακριβώς ημέρα πριν την πραγματοποίηση του 62ου γύρο διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας που έλαβε χώρα στην Αθήνα την Τετάρτη που πέρασε (16/3) .
Η εν λόγω «ρηματική διακοίνωση» της Τουρκικής κυβέρνησης που έχει ως αποδέκτες την Ελλάδα, το Ισραήλ και την ΕΕ αναφέρει πως πρέπει να ενημερωθεί και να ζητηθεί η έγκριση της «για έργα που αφορούν περιοχές όπου εκτείνεται η υφαλοκρηπίδα της», και προειδοποιεί για «εύλογα μέτρα». Εντύπωση προκαλεί, πάντως, γιατί η Άγκυρα επιλέγει να επέμβει την δεδομένη στιγμή και να θέσει θέμα νομιμότητας της ηλεκτρικής διασύνδεσης - εν μέσω της δικής της παράνομης και προκλητικής συμπεριφοράς στην Ανατολική Μεσόγειο ιδίως μετά την υπογραφή του Τούρκο-Λιβυκού συμφώνου του Δεκέμβριο 2019- την στιγμή που το project του EuroAsia Interconnector είναι γνωστό από το 2012 ενώ συμπεριλαμβάνεται ήδη από το 2017 στα ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενα Προγράμματα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI)
Όμως το συνολικό έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης στην Ανατολική Μεσόγειο ξεφεύγει κατά πολύ από τα αντίστοιχα εθνικά πλαίσια των συμβαλλομένων κρατών καθότι αποτελεί πρωτίστως ένα ευρωπαϊκό έργο υψίστης στρατηγικής σημασίας αφού επιχειρεί την επέκταση του ευρωπαϊκού electricity grid στα μεγάλα ευρωπαϊκά νησιά της περιοχής, δηλαδή Κρήτη και Κύπρο, και την επέκταση μέχρι το Ισραήλ, μια κατά βάση ευρωπαϊκή χώρα στην μέση του Αραβικού κόσμου. Εάν λάβουμε υπ’ όψη την διασύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδος με την Κρήτη (μικρή διασύνδεση Πελοποννήσου - Κρήτης που έχει ήδη ολοκληρωθεί και μεγάλη μεταξύ Αττικής-Κρήτης), της Κρήτης με την Κύπρο και της Κύπρου με το Ισραήλ, τότε το συνολικό μήκος των διασυνδετηρίων ηλεκτρικών καλωδίων DC φθάνει τα 1520 χλμ. ενώ ο προϋπολογισμός του συνολικού έργου αναμένεται να φθάσει τα € 3,5 δισεκ. κατατάσσοντας το στα μεγάλα ευρωπαϊκά έργα υποδομής (εδώ). Εκπεφρασμένος στόχος της ΕΕ, μέσω της υποστήριξης του ανωτέρω έργου, είναι να αρθεί η ενεργειακή απομόνωση Κύπρου και Ισραήλ και να δοθεί τέλος στο ιδιότυπο καθεστώς «ενεργειακής νήσου» που ισχύει στην περίπτωση της Κύπρου.
Ουσιαστικά η Τουρκία, με αφορμή το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, παρατηρούν διπλωματικές πηγές, επαναφέρει στο προσκήνιο τη θεωρία της υφαλοκρηπίδας της όπως έχει πρωτοκολληθεί στον ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία αυτή εκτείνεται σε όλο σχεδόν το Αιγαίο και πάνω από 200 ν. μ. μέσα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα με την διαμαρτυρία της για το συγκεκριμένο έργο, κάνει και ένα προειδοποιητικό βήμα για τον σχεδιαζόμενο αγωγό φυσικού αερίου East Med. Να θυμίσουμε την έμμεση πλην σαφή προσπάθεια της Τουρκίας να ακυρώσει το έργο του East Med ενθαρρύνοντας την Αίγυπτο να προωθήσει εναλλακτικό -αλλά τελείως ανεφάρμοστο (εδώ) έργο μεταφοράς Ισραηλινού- Αιγυπτιακού αερίου στην Κρήτη.
Με πρώτη φάση την αμφισβήτηση της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου μέσω της προκήρυξης από την Αίγυπτο διαγωνισμού για έρευνες υδρογονανθράκων σε θαλασσοτεμάχια στην επίμαχη περιοχή, που προϋπέθετε όμως συμφωνία με την Τουρκία για χάραξη θαλασσίων συνόρων που όμως έθετε υπό άμεσο αμφισβήτηση τα Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Ως γνωστόν, και μετά από πυροσβεστική παρέμβαση της Ελλάδος, η αρνητική εξέλιξη αποφεύχθηκε, πλην όμως η πρόθεση Αιγύπτου και Τουρκίας κατεγράφη και τα σχέδια τους απλώς αναβλήθηκαν, δεν ακυρώθηκαν.
Πάγια θέση της Άγκυρας, που ήρθε απλώς να μας υπενθυμίσει η πρόσφατη «ρηματική διακοίνωση», είναι ότι τόσο για την πόντιση καλωδίων όσο και αγωγών θα πρέπει να υπάρξει λεπτομερής ενημέρωση και να ζητηθεί η άδεια της Τουρκίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, η Τουρκία προσπαθεί να βάλει «φρένο» στα συγκεκριμένα έργα θέλοντας να στείλει μηνύματα προς όλες τις πλευρές - ΕΕ, ΗΠΑ και Ρωσία - ότι αυτή κάνει κουμάντο στην περιοχή και ότι χωρίς την έγκριση και συμμετοχή της ίδιας δεν μπορούν να εξελίσσονται mega projects τύπου East Med και EuroAsia Interconnector. Παράλληλα, με την ανωτέρω κίνηση αμφισβήτησης, επιδιώκει να ενισχύσει την θεωρία της για την τουρκική υφαλοκρηπίδα που δεν αναγνωρίζει καμία επήρεια ελληνικών νησιών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και στην χάραξη ΑΟΖ.
Η πλήρης αδυναμία της Ελληνικής πλευράς να αντιδράσει άμεσα στην τελευταία αυτή πρόκληση της Άγκυρας, απαντώντας με σειρά τεκμηριωμένων επιχειρημάτων και υποστηρίζοντας αναφανδόν την αναγκαιότητα κατασκευής τόσο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ όσο και του έργου East Med, φανερώνει ένα τραγικό έλλειμμα στρατηγικής. Όπως παρατηρούν οι ανωτέρω διπλωματικοί κύκλοι, το ΥΠΕΞ σε μια προσπάθεια να μην ταράξει το σκηνικό της συνάντησης του 62ου γύρου διερευνητικών επαφών (που, όπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα του portal, κατέληξαν σε αποτυχία – βλ. εδώ) απέφυγε να απαντήσει στο τουρκικό διάβημα, αφήνοντας έτσι έκθετη την χώρα και τις εταιρείες που εργάζονται συστηματικά και με αφοσίωση στα δυο ανωτέρω έργα, χωρίς κάλυψη και υποστήριξη. Διερωτάται κάποιος σε τι άλλες φρικτές υποχωρήσεις θα αναγκασθεί να προβεί η σημερινή κυβέρνηση προκειμένου να διατηρήσει ανέπαφη την ψευδαίσθηση του διαλόγου με την γείτονα;
Ενός κατ’ επίφαση διαλόγου, την στιγμή που η γείτονα δεν χάνει ευκαιρία να προσβάλλει την Ελληνική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή, προωθώντας συστηματικά το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και διεκδικώντας ως δικά της εδάφη σχεδόν τα μισά νησιά του Αιγαίου.