είναι ενδιαφέρον να δούμε το πώς προσεγγίζει η ΒΡ, μια ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο αυτής της στροφής: τη ζήτηση για επιβατικές και εμπορικές μεταφορές, καθώς και την κατανάλωση τελικής ενέργειας έως το έτος αναφοράς, 2050. Η αύξηση της ενέργειας που χρησιμοποιείται στις μεταφορές επιβραδύνεται, με την κορύφωση της χρήσης πετρελαίου να καταγράφεται έως το τέλος της δεκαετίας του 2020.
Σύμφωνα με το τελευταίο BP Outlook, αυτή η ζήτηση προβλέπεται να αυξηθεί ραγδαία, με τις οδικές και αεροπορικές μετακινήσεις να διπλασιάζονται. Η δε αύξηση της τελικής ενέργειας που απαιτείται για να τροφοδοτήσει την αυξημένη ταξιδιωτική ζήτηση αντισταθμίζεται από σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από την αποδοτικτότητα των οχημάτων, ιδίως όμως των επιβατικών, των φορτηγών αλλά και των εναέριων μέσων. Τα κέρδη της ενεργειακής αποδοτικότητας συγκαλύπτονται εν μέρει από τη στροφή από το πετρέλαιο προς την αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου στις μεταφορές. Ειδικότερα, η διαδικασία μετατροπής που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αυτους αυξάνει το συνολικό όγκο πρωτογενούς ενέργειας που απορροφάται από τον τομέα των μεταφορών. Η στροφή προς την ηλεκτρική ενέργεια και το υδρογόνο είναι πιο έντονη στα σενάρια Rapid και Net Zero, όπου η συνολική πρωτογενής ενέργεια αυξάνεται κατά περίπου 25% - 35% αντίστοιχα, έως το 2050.
Η αύξηση της πρωτογενούς ενέργειας που χρησιμοποιείται στις μεταφορές και στα τρία σενάρια στο ΒΡ Outlook προέρχεται εξ ολοκλήρου από τον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς η αυξανόμενη ευημερία στην Ασία, την Αφρική και την Λατινική Αμερική υποστηρίζει μια μεγαλύτερη ζήτηση για επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές. Η χρήση ενέργειας στις μεταφορές στον αναπτυγμένο κόσμο, παραμένει σε γενικές γραμμές επιπεδοποιημένη. Η χρήση του πετρελαίου στις μεταφορές κορυφώνεται από τα μέσα έως το τέλος της δεκαετίας του 2020 και στα τρία σενάρια.
Επίσης, η ζήτηση πετρελαίου για οδικές μεταφορές στις αναδυόμενες αγορές συνεχίζει να αυξάνεται έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030 στα σενάρια Rapid και Net Zero και στα τέλη της δεκαετίας του 2030 στο σενάριο Βusiness-Αs-Usual (BAU), αλλά αυτό αντισταθμίζεται όλο και περισσότερο από την υποχώρηση που παρατηρείται στον αναπτυγμένο κόσμο. Ακόμη, το μερίδιο του πετρελαίου στη συνολική τελική κατανάλωση μειώνεται κατά περισσότερο από 90% έναντι της ζήτησης μεταφορών, το 2018, σε περίπου 80% έως το 2050 στο σενάριο BAU, 40% στο Rapid και κατά μόλις 20% στο σενάριο Net Zero. Το βασικό αντίστοιχο αποτελεί η αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά σε επιβατικά αυτοκίνητα και ελαφριά και μεσαία φορτηγά οχήματα, μαζί με υδρογόνο, βιοκαύσιμα και φυσικό αέριο. Το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας στην τελική χρήση ενέργειας στις μεταφορές αυξάνεται σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 30% - 40% έως το 2050 στα σενάρια Rapid και Net Zero.
(Αριστερό γράφημα: Πρωτογενής ζήτηση ενέργειας στις μεταφορές ανά περιοχή. Δεξιό γράφημα: Μερίδιο της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στις μεταφορές ανά φορέα ενέργειας)
Η χρήση ενέργειας στις οδικές μεταφορές κυριαρχείται από την ηλεκτροκίνηση και την αποδοτικότητα των οχημάτων
Οι προοπτικές για τη χρήση ενέργειας στις οδικές μεταφορές κυριαρχούνται από δύο βασικές τάσεις: την αύξηση του εξηλεκτρισμού και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των οχημάτων. Η ηλεκτροκίνηση καθίσταται πιο έντονη στα σενάρια Rapid και Net Zero, και επικεντρώνεται στα δίτροχα και τα τρίκυκλα, τα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ελαφριά και μεσαία φορτηγά οχήματα. Τα ηλεκτρικά οχήματα στα σενάρια Rapid και Net Zero αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% των τετρακίνητων οχημάτων που κινούνται στους δρόμους το 2035 και μεταξύ 70-80% το 2050, σε σύγκριση με τα λιγότερο από 1% το 2018.
Τα αντίστοιχα μερίδια στο σενάριο BAU είναι λίγο περισσόιτερο από 10%, το 2035 και περίπου 30% το 2050. Έως εκείνη τη χρονιά, τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσωπεύουν το 80-85% του συνολικού δυναμικού επιβατικών αυτοκινήτων στα σενάρια Rapid και Net Zero και το 35% στο σενάριο BAU, με τους αντίστοιχους αριθμούς για ελαφριά και μεσαία φορτηγά να είναι 70-80% και 20%.
Η έτερη κυρίαρχη τάση που επηρεάζει τη χρήση ενέργειας στις οδικές μεταφορές είναι τα αυξανόμενα επίπεδα αποδοτικότητας των οχημάτων, ιδίως των επιβατικών, που καθοδηγούνται από τις αυστηρότερες προδιαγραφές εκπομπών αερίων και την αύξηση της τιμής του άνθρακα που επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό τους καταναλωτές, υπό τη μορφή των υψηλότερων τιμών στη βενζίνη και το ντίζελ κίνησης. Στο σενάριο Rapid, η αποδοτικότητα ενός τυπικού νέου επιβατικού αυτοκινήτου με κινητήρα εσωτερικής καύσης αυξάνεται κατά περίπου 45% τα επόμενα 15 χρόνια.
Παρά την επιταχυνόμενη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης, η συνεχιζόμενη σημασία των επιβατικών αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης στο ΒΡ Outlook, σημαίνει ότι οι βελτιώσεις στην αποδοτικότητά τους αποτελεί το βασικό παράγοντα που περιορίζει την αύξηση της χρήσης πετρελαίου που χρησιμοποιείται για την κίνηση των επιβατικών αυτοκινήτων έως το 2050. Η βελτίωση της αποδοτικότητας των οχημάτων στο σενάριο Rapid συντείνει στη μείωση της χρήσης πετρελαίου στα επιβατικά αυτοκίνητα, και συνεπώς στις εκπομπές άνθρακα, σε περίπου διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με την ηλεκτροκίνηση έως το 2050.
(Αριστερό γράφημα: Μερίδιο ηλεκτροκίνητων οχημάτων αυτοκινήτων και φορτηγών. Δεξιό γράφημα: Παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση υγρών καυσίμων επιβατικών αυτοκινήτων)
Τέλος, η διάρθρωση των οδικών μεταφορών σε διαφορετικούς τρόπους μεταφοράς, όπως επί παραδείγματι τα ιδιωτικά αυτοκίνητα, τα ταξί, τα λεωφορεία κ.λπ. επηρεάζεται από δύο σημαντικές τάσεις στο ΒΡ Outlook: την αύξηση των επιπέδων ευημερίας και το μειωμένο κόστος των υπηρεσιών κοινής μετακίνησης. Και οι δύο τάσεις έχουν σημαντικές συνέπειες για το ρυθμό και το βαθμό στον οποίο απανθρακοποιείται ο τομέας των μεταφορών. Η αύξηση των επιπέδων ευημερίας και του βιοτικού επιπέδουν στις αναδυόμενες οικονομίες οδηγεί στην αυξημένη κατοχή ιδιωτικών μέσων μετακίνησης, που ασκεί ανοδικές πιέσεις στις εκπομπές άνθρακα.