πολλές συναρπαστικές αλλαγές που το ανθρώπινο είδος θα χρειαστεί να κάνει στον τρόπο ζωής του έως το 2050 προκειμένου να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα και οι περισσότερες από αυτές είναι αρκετά δημοφιλείς με διάφορες προβλέψεις για το μέλλον.
Υπάρχει ήδη τεράστια αύξηση των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ένα εξίσου μαζικό κύμα επενδύσεων σε έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Ωστόσο, μια άμεση διακοπή των ερευνών πετρελαίου δεν ήταν μέχρι στιγμής στην ημερήσια διάταξη κανενός, αλλά μόνο περιβαλλοντολογικών ομάδων στο ακραίο όριο του φάσματος του ακτιβισμού. Ωστόσο, με το αίτημά του για τέλος κάθε νέας έρευνας πετρελαίου, ο IEA μπορεί να έχει προσφέρει στον OPEC ένα ανέλπιστα τεράστιο δώρο.
«Πέρα από τα projects που έχουν ήδη αναληφθεί από τις αρχές του 2021, δεν θα πρέπει εφεξής να εγκριθούν έρευνες για νέα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως και δεν απαιτούνται νέα ανθρακωρυχεία ή επεκτάσεις ορυχείων», ανέφερε η αρχή η έκθεσή του ΙΕΑ.
Οι προβλέψεις του εν λόγω οργανισμού αφορούν όλο τον πλανήτη, αλλά φυσικά, δεν υπάρχει τρόπος ο ΙΕΑ ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός να αναγκάσει τις χώρες να αυξήσουν την παραγωγή τους έως ότου αυτή να αρχίσει να μειώνεται, εάν φυσικά αποφασίσουν να σταματήσουν σύντομα τις έρευνες. Αυτό ακριβώς κάνουν τα μέλη του OPEC η Ρωσία και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί. Αυξάνουν την παραγωγική τους ικανότητα σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν έσοδα από τους φυσικούς πόρους τους όσο εξακολουθεί να υπάρχει ζήτηση για αυτά. Αλλά εδώ είναι το επίμαχο σημείο: ο οδικός χάρτης δεν δίδει πραγματικές πληροφορίες και άρα υπάρχει θέμα, καθώς οι προβλέψεις του ΙΕΑ στην καλύτερη περίπτωση αντιπροσωπεύουν ευσεβείς πόθους και στη χειρότερη αποτελούν νούμερα που χρησιμοποιούνται αυθαίρετα.
«Η συρρίκνωση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου θα έχει εκτενείς επιπτώσεις σε όλες τις χώρες και για τις εταιρείες που παράγουν αυτά τα καύσιμα», δήλωσε ο ΙΕΑ στον οδικό χάρτη του, προσθέτοντας: «Για το πετρέλαιο, το μερίδιο του OPEC αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 37% τα τελευταία χρόνια σε 52% το 2050, ένα επίπεδο υψηλότερο από οποιοδήποτε σημείο της ιστορίας της αγοράς πετρελαίου. "
Πράγματι, ο ΙΕΑ διευκρινίζει ότι αυτή η συγκέντρωση της προμήθειας πετρελαίου θα είναι πολύ λιγότερο σημαντική από την αναμενόμενη συρρίκνωση του παγκόσμιου εφοδιασμού, όταν ολόκληρος ο κόσμος σήμερα λειτουργεί με πετρέλαιο. Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη, έως το 2050, η ζήτηση πετρελαίου θα είναι ένα κλάσμα από αυτό που είναι σήμερα, οπότε κανείς δεν θα ενδιαφέρεται για το αν ο OPEC ελέγχει το 30 ή το 50% της παγκόσμιας προσφοράς. Το πρόβλημα είναι ότι, ενώ τα πιο ακίνδυνα τμήματα του οδικού χάρτη είναι αναμφισβήτητα αρκετά υποθετικά, η αύξηση του ελέγχου της παγκόσμιας προμήθειας πετρελαίου από τον OPEC είναι ένα απόλυτα ρεαλιστικό σενάριο.
Η έκκληση για αναστολή νέων ερευνών πετρελαίου βρήκε ευρεία απήχηση στη νέα ομάδα επενδυτών ESG που πιέζουν το Big Oil, δηλαδή τους μεγαλύτερους μη κρατικούς παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, να εγκαταλείψουν τη βασική τους δραστηριότητα που είναι η έρευνα και η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Όμως, ενώ είναι παράλογο να ισχυριστούμε ότι οι ακτιβιστές επενδυτές θα μπορούσαν να πιέσουν το Big Oil να αναστείλει όλες τις νέες ερευνητικές δραστηριότητες έως το τέλος του τρέχοντος έτους, δεν είναι αδιανόητο ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί σε λίγα χρόνια ή μια δεκαετία.
Αντιθέτως, οι παραγωγοί του OPEC είναι κρατικές οντότητες. Δεν υπάρχουν ακτιβιστές επενδυτές που θα μπορούσαν να πιέσουν τη Rosneft - παρά το μερίδιο της BP σε αυτό - ή τον Adnoc ή ακόμα και τη Saudi Aramco να σταματήσουν τις προσπάθειές τους για ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων. Οι χώρες του OPEC δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν μπορούν να αναγκαστούν να συμμορφωθούν με τους στόχους της ΕΕ για το καθαρό μηδέν, όπως επίσης δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ.
Τον περασμένο μήνα, ένας πρώην ηγέτης των Βρετανών Συντηρητικών, ο William Hague, πρότεινε σε ένα άρθρο του ότι οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις και η διπλωματία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε όλο τον κόσμο για την προστασία του περιβάλλοντος: «Στο παρελθόν, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πρόθυμο να χρησιμοποιήσει όλη μας την δύναμη πυρός, στρατιωτική και διπλωματική, για την ασφάλεια και την παραγωγή ορυκτών καυσίμων. Αλλά στο μέλλον, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όλη τη διπλωματική του ικανότητα για να διασφαλίσει ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν αυτοί οι πόροι και ότι θα προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον».
Ωστόσο, τα ανωτέρω λεγόμενα δεν είναι κάτι περισσότερο από μια εκκεντρική ιδέα και δεν αποτελούν τη βάση για έναν εναλλακτικό οδικό χάρτη, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Φαίνεται ότι οι φιλοδοξίες για net-zero αυξάνονται εκθετικά, και δεν είναι αδιανόητο ότι στο πλήρωμα του χρόνου - θα δούμε έναν οδικό χάρτη για την προστασία των εναπομεινάντων πόρων ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, θα μπορούσε κανείς να φτάσει να πει ότι οι πόλεμοι του μέλλοντος θα είναι πόλεμοι για τη διατήρηση του πετρελαίου στο έδαφος και όχι πόλεμοι για ενίσχυση της παραγωγής και των εξαγωγών.
Αλλά σε ένα πιο ρεαλιστικό πλαίσιο, ενώ είναι απολύτως εύλογο το ότι το Big Oil υπό την πίεση κυβερνήσεων και μετόχων θα μπορούσε να πιεστεί και να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι κρατικές εταιρείες πετρελαίου μελών του OPEC είναι απόλυτα ελεύθερες να συνεχίσουν τις ερευνητικές και παραγωγικές τους δραστηριότητες. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι αυτές οι ερευνητικές δραστηριότητες καθοδηγούνται ιστορικά από το Big Oil λόγω της τεχνογνωσίας των οικονομικών μέσων που διαθέτουν. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι η λέσχη των πετρελαϊκών είναι η μόνη που διαθέτει τεχνογνωσία ενώ οικονομικά μέσα. Το χρήμα τείνει να αγοράζει τεχνογνωσία και μια συρρικνούμενη προμήθεια πετρελαίου θα οδηγήσει νομοτελειακά σε αύξηση των τιμών, ενώ η Δύση θα προωθεί την ατζέντα της καθαρής ενέργειας και μηδενικών εκπομπών.
Η προσδοκία ότι η ζήτηση πετρελαίου το 2050 θα είναι 75% χαμηλότερη από ό,τι είναι σήμερα κατά μέσο όρο, δηλαδή 25 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα θα ωθήσει ορισμένους που έχουν δεσμευτεί για ένα καθαρότερο μέλλον να πανηγυρίσουν. Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε την εκπλήρωση και κάθε άλλης προσδοκίας και στόχων του ΙΕΑ, όπως ορίζεται στον οδικό χάρτη του, και αυτό είναι λίγο δύσκολο να πιστέψουμε ότι μπορεί να επιτευχθεί.
Τα όσα πρεσβεύει ο ΙΕΑ προϋποθέτουν καθολική πρόσβαση στην ενέργεια έως το 2030, κάτι εξαιρετικά απίθανο όταν υπάρχουν περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα χωρίς τέτοια πρόσβαση σήμερα και δεν υπάρχουν μεγάλα σχέδια για την αλλαγή αυτής της κατάστασης για διάφορους λόγους. Ο οδικός χάρτης βλέπει επίσης ένα παγκόσμιο τέλος στις πωλήσεις αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης έως το 2035 - μια κίνηση που θα απαιτούσε ουσιαστικά από τις κυβερνήσεις να αναγκάσουν τους πολίτες τους να στραφούν στα Ηλεκτρικά Οχήματα (EV), κάτι που θα έθετε ορισμένα ερωτήματα σχετικά με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες σε μια δημοκρατία.
Ο κατάλογος των υποθετικών προσδοκιών από τον IEA είναι τόσο μεγάλος όσο και η έκθεσή του. Το πιο ρεαλιστικό μεταξύ αυτών παραμένει η προσδοκία ότι ο OPEC θα καταστεί υπεύθυνος για ακόμη μεγαλύτερο μέρος της προμήθειας πετρελαίου στον κόσμο από ό, τι τώρα. Αυτό που μπορεί να κάνει τώρα το καρτέλ είναι να εύχεται όπως οι χώρες του ΟΟΣΑ ακολουθήσουν κατά γράμμα την πορεία προς το Net Zero που εισηγείται ο ΙΕΑ. Ο υπόλοιπος κόσμος είναι αρκετά μεγάλος για να διατηρήσει τον OPEC στο παιχνίδι πετροδολαρίων για τις επόμενες δεκαετίες.
*(από Oilprice.com)