Tο Webinar του ΙΕΝΕ πραγματοποιήθηκε σε μια πολύ επίκαιρη χρονική συγκυρία καθώς το τελευταίο έτος η ΝΑ Ευρώπη κατακλύζεται από μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου που διέρχονται είτε μέσω αγωγών, όπως ο TurkStream και ο TAP-TANAP, όσο και μέσω νέων εγκαταστάσεων αποθήκευσης LNG.
Στο επίκεντρο του διαλόγου που αναπτύχθηκε στη διαδικτυακή εκδήλωση βρέθηκε η επαμφοτερίζουσα στάση της ΕΕ απέναντι στα έργα φυσικού αερίου, η καταλληλόλητα του αερίου ως καυσίμου προτίμησης στην πορεία προς την οικονομία με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, αλλά καθώς και οι προοπτικές που διανοίγονται εσχάτως για το υδρογόνο, ως μια ρεαλιστική λύση που είτε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με το αέριο, είτε και να το αντικαταστήσει, δυνητικά, κάποια στιγμή στο μέλλον και δη, με ανταγωνιστικούς όρους.
Ήδη, και παρά το εχθρικό κλίμα για το ορυκτό καύσιμο από πλευράς ΕΕ, μεγάλων χρηματοοικονομικών οργανισμών και τελευταίως και από σημαντικούς οργανισμούς όπως ο ΙΕΑ, στο σύνολό της η ΝΑ Ευρώπη προωθεί διαρκώς σχέδια που συντείνουν στην ευρύτερη και περαιτέρω χρήση φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, βιομηχανική και εμπορική χρήση καθώς και για οικιακές εφαρμογές, γεγονός που εγείρει θέμα σύγκρουσης προτεραιοτήτων με τα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Πλέον, απομένει να διαφανεί σε ποιο βαθμό θα είναι έτοιμες οι Βρυξέλες να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να απαγορεύσουν τη χρήση φυσικού αερίου, μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα.
Ανοίγοντας τις εργασίες του webinar, ο κ. Κωστής Σταμπολής, Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΕΝΕ είπε πως το φυσικό αέριο έχει πολλά χαρακτηριστικά και έως πρόσφατα θεωρήθηκε και προωθήθηκε από διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις ως καλοήθες και καθαρό καύσιμο.
«Ως εκ τούτου, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το φυσικό αέριο, μετά από συνεχείς προσπάθειες και σημαντικές επενδύσεις από κυβερνήσεις και βιομηχανία, απόλαυσε μια τεράστια ανάπτυξη στην περιοχή μας και σήμερα αναλογεί σε ένα σημαντικό τμήμα του ενεργειακού μείγματος τωνς περισσότερων χωρών της ΝΑ Ευρώπης», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Σταμπολής στάθηκε στο ρόλο που παίζει το αέριο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς το μερίδιό του στο μείγμα ηλεκτρισμού υπερβαίνει το 30%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει ακόμη και το 45%. Ωστόσο, συνέχισε, την τελευταία διετία ορισμένοι κύκλοι μοιάζουν αποφασισμένοι να καταφέρουν συντριπτικό πλήγμα στην εικόνα του καυσίμου, εξαιτίας του ότι εκπέμπει CO2, ενώ το παρουσιάζουν ως το απόλυτο κακό που αν συνεχίσουμε να το χρησιμοποιούμε κινδυνεύουμε να επιταχύνουμε την οικολογική καταστροφή του πλανήτη, μέσω της υπερθέρμανσης της επιφανείας του. Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου υποστήριξε, ακόμη, πως αντίθετα με τα όσα συμβαίνουν στην Δυτική Ευρώπη , οι χώρες της ΝΑ Ευρώπης θεωρούν το φυσικό αέριο ως την καλύτερη ελπίδα τους, μαζί με τις ΑΠΕ, ώστε να απαλλαγούν σύντομα από τον άνθρακα και το πετρέλαιο.
«Έχουμε φτάσει τώρα σε ένα στάδιο όπου είναι πιο επείγον για την ΕΕ, τις κυβερνήσεις και τη βιομηχανία να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να επεξεργαστούν μια νέα στρατηγική που θα συμπεριλάβει το φυσικό αέριο ως μέρος της λύσης για την επίτευξη των νέων στόχων εκπομπών του 2030, αντί να το αποκλείσουν», τόνισε.
O κ. Σταμπολής υπογράμμισε βέβαια, πως αυτό θα γίνει μέσω της υιοθέτησης μιας στρατηγικής που θα περιλαμβάνει, προφανώς, πιο αυστηρά πρότυπα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθώς και πολύ πιο αυστηρές συνθήκες ασφάλειας περιβάλλοντος και υγείας για την παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο, παράλληλα με μια πρόβλεψη για την εισαγωγή υδρογόνου στα δίκτυα αερίου στο εγγύς μέλλον.
Και ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ κατέληξε: «Για εμένα και πολλούς συναδέλφους μου στο Ινστιτούτο, είναι απολύτως σαφές ότι δίχως φυσικό αέριο, οι φιλόδοξοι στόχοι της ΕΕ για το 2030 δεν μπορούν να επιτευχθούν στην ΝΑ Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η σημερινή διαδικτυακή εκδήλωση είναι σημαντική, καθώς πετύχαμε να καθήσουμε στο ίδιο τραπέζι ορισμένα από τα κορυφαία στελέχη και εμπειρογνώμονες του τομέα, σε μια προσπάθεια να προσφέρουμε μια αντικειμενική και επικαιροποημένη αξιολόγηση του ρόλου και των προοπτικών του φυσικού αερίου στην περιοχή μας».
Το λόγο πήρε αμέσως μετά η κα Μαρία Σπυράκη, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας της Ευρωβουλής.
Η κα Σπυράκη αναφέρθηκε στα τέσσερα βασικά θέματα που η ίδια θεωρεί ως πρωταρχικής σημασίας για το μέλλον του φ. αερίου: το πώς θα διαχειριστούμε το ρόλο του ορυκτού καυσίμου, το δεύτερο είναι οι υποδομές, το τρίτο είναι η τεχνολογία και το τέταρτο είναι το μέλλον των επενδύσεων. Η Ελληνίδα ευρωβουλευτής μίλησε για τη στρατηγική σημασία της χρήσης φυσικού αερίου και το πώς θα υποκαταστήσει τον άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή, μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων λέγοντας πως είναι η πιο εύκολη λύση βραχυπρόθεσμα, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για το 2030.
Αναφέρθηκε ακόμη στις λιγνιτικές περιοχές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας που βρίσκονται σε φάση μετάβασης και το πώς αυτές θα επωφεληθούν από τους ευρωπαϊκούς πόρους για τη Δίκαιη Μετάβασή τους σε ένα ολοκληρωτικά διαφορετικό οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο, ενώ τοποθετήθηκε διεξοδικά, επίσης στο θέμα για τις προοπτικές της διείσδυσης λύσεων υδρογόνου στο μέλλον που όπως τόνισε, αποτελεί προτεραιότητα για τις Βρυξέλες. Το υδρογόνο και ιδίως το πράσινο υδρογόνο, υπογράμμισε, θα παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία για το 2030 και το 2050. Η στρατηγική της Ένωσης θα πρέπει να υλοποιηθεί, πρόσθεσε, δίχως να διακυβευθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού της αγοράς.
Σημαντική υπήρξε και η παρέμβαση του Δρ. Αθανάσιου Δαγούμα, Προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), ο οποίος προέβη σε μια γενική επισκόπηση του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου και παρουσίασε τα βασικά σημεία εισόδου του καυσίμου στην ελληνική αγορά, είτε μέσω αγωγών, είτε μέσω αποθήκευσης LNG στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας.
Παράλληλα, προέβη και σε μια εκτενή αξιολόγηση των λιγότερο ώριμων ευρωπαϊκών αγορών φυσικού αερίου , αναφέρθηκε στη μεταβλητότητα που παρατηρείται στις τιμές, αλλά και στις αλλαγές στις οποίες έχει υποβληθεί η αγορά. Ο επικεφαλής της ΡΑΕ αναφέρθηκε, ακόμη, στο πόσο θα αναπτυχθεί περαιτέρω η αγορά φ. αερίου και προέβλεψε ότι ο ΔΕΣΦΑ εκτιμά ότι ότι οι όγκοι ροής του καυσίμου στην εγχώρια αγορά θα αυξηθούν από 5,6 bcm το 2021, σε 6,2 bcm το 2030.
Τέλος, μίλησε για τα επενδυτικά σχέδια που έχει εγκρίνει ή πρόκειται να εγκρίνει η Αρχή, για το υψηλό ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί για τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών. Επίσης εστίασε στο εάν υπάρχει αγορά για να υποστηρίξει αυτές τις υποδομές για να ολοκληρώσει αναφερόμενος στα σχέδια για τη λειτουργία της χονδρεμπορικλής αγοράς φ. αερίου στην Ελλάδα, εντός του έτους που διανύουμε.
Ακόμη, σημαντική υπήρξε η παρουσία και οι τοποθετήσεις του κ. William L. Polen, Senior Director της United States Energy Association , ο οποίος ασχολείται με την ενεργειακή ασφάλεια της ΝΑ Ευρώπης τα τελευταία 30 χρόνια και εσχάτως με την Ενεργειακή Μετάβαση στην περιοχή, παρέχοντας τεχνικές λύσεις και δεδομένα για τη διαχείριση χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρισμού, καθώς και προγράμματα για την προώθηση της χρήσης φυσικού αερίου.
Τελευταίος στην πρώτη συνεδρία του webinar του ΙΕΝΕ μίλησε ο Δρ. Μάριος Τσάκας, Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΔΑ, ο οποίος παρουσίασε τις δραστηριότητες της Επιχείρησης ανά την επικράτεια, καθώς και τα σχέδιά της να «πρασινίσει» την παραγωγή φ. αερίου και να προωθήσει λύσεις υδρογόνου μέσω των εγκαταστάσεων διανομής αερίου που διαθέτει.