Όπως έχουμε αναφέρει αναλυτικά σε μια σειρά από άρθρα στο Energia.gr ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων έχει μεγάλη απήχηση στη χώρα μας, ωστόσο προβλήματα που εστιάζονται στο θεσμικό πλαίσιο, καθώς και η απουσία χρηματοδοτικών εργαλείων δημιουργούν ένα «γκρίζο» τοπίο για το μέλλον τους. Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει συντονιστικό όργανο των ενεργειακών κοινοτήτων σε αντίθεση με την Ευρώπη

όπου δραστηριοποιείται η ευρωπαϊκή ομοσπονδία των ενεργειακών συνεταιρισμών. Η ομοσπονδία απαρτίζεται από 1.900 ενεργειακούς συνεταιρισμούς, εκπροσωπώντας περισσότερους από 1 εκατ. πολίτες. Να σημειωθεί πως σε μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί από το CE Delft, μέχρι το 2050, τουλάχιστον οι μισοί πολίτες της Ε.Ε. θα μπορούσαν να παράγουν τη δική τους ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, καλύπτοντας το 45% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που μιλούν για την ανάγκη να αυξηθεί η συμμετοχή των ενεργειακών κοινοτήτων στο υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ.

Μιλώντας σε χθεσινή εκδήλωση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς με θέμα "Ενεργειακές κοινότητες: Εργαλείο δημοκρατικού και συμμετοχικού ανασχεδιασμού του ενεργειακού τοπίου" ο κ. Νίκος Χατζηαργυρίου, καθηγητής του ΕΜΠ σημείωσε πως ένα από τα βασικά θέματα που βάζουν στο επίκεντρο οι ενεργειακές κοινότητες είναι η ενεργειακή δημοκρατία. Επιπλέον, θέτουν στο επίκεντρο τη διεκδίκηση του κοινωνικού και δημόσιου ελέγχου του ενεργειακού τομέα και την αναδιαμόρφωση του τομέα της ενέργειας, ώστε να περιλαμβάνει δημοκρατικές διαδικασίες. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Χατζηαργυρίου εστίασε στο νέο τοπίο που έχει δημιουργηθεί μετά τη ψήφιση του νόμου 4759, βάση του οποίου θα πρέπει από το 2022 οι ενεργειακές κοινότητες να ανταγωνίζονται τους ιδιώτες επενδυτές σε μειοδοτικές προσφορές για την εξασφάλιση της λειτουργικής ενίσχυσης των ΑΠΕ. «Θα είναι πρακτικά αδύνατο να τους ανταγωνιστούν, είναι ένας νόμος που φρενάρει τις ενεργειακές κοινότητες» σημείωσε ο κ. Χατζηαργυρίου. Τόνισε επίσης πως η δυνατότητα των ενεργειακών κοινοτήτων να διαχειρίζονται και να ελέγχουν μικρές διεσπαρμένες μονάδες ΑΠΕ σε συνδυασμό με τους λειτουργικούς στόχους τους ανοίγουν τον δρόμο για τη δημιουργία τοπικών αγορών ενέργειας εντός των οποίων τα μέλη μπορούν να ανταλλάσσουν την παραγόμενη ενέργεια.

Από την πλευρά της η κ. Σταυρούλα Παππά, δικηγόρος, project manager στον ευρωπαϊκό οργανισμό REScoop.eu ανέδειξε μια άλλη σημαντική παράμετρο. Συγκεκριμένα στις νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν υπάρχει καμία αναφορά για τις ενεργειακές κοινότητες. Σημείωσε πως ως γενικός κανόνας τίθενται οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τις κρατικές ενισχύσεις που σημαίνει πως όπως φάνηκε από το παράδειγμα της Γερμανίας οι ενεργειακές κοινότητες δεν θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν τους «μεγάλους» παίκτες.

Τέλος, ο δήμαρχος Ηλιούπολης κ. Γιώργος Χατζηδάκης υπογράμμισε το πόσο σημαντικό ζήτημα για την τοπική αυτοδιοίκηση είναι οι ενεργειακές κοινότητες, αλλά δεν έχει ασχοληθεί επαρκώς με αυτό ζήτημα. Σε ό,τι αφορά τον δήμο Ηλιούπολης πριν από περίπου δύο μήνες υπήρξε ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου προκειμένου να συγκροτηθεί ενεργειακή κοινότητα. «Τα οφέλη είναι σημαντικά ο σχεδιασμός είναι να χρησιμοποιηθούν τα πολυκλαδικά σχολεία στην πόλη που στεγάζονται σε πολλά κτίρια με τεράστιους χώρους που εκεί μπορούν να τοποθετηθούν φωτοβολταϊκά» τόνισε ο κ. Χατζηδάκης. Ανέφερε ακόμα πως η παραγόμενη ενέργεια θα διατεθεί για να καλύψει και τα ευάλωτα νοικοκυριά, επισημαίνοντας πως αυτή τη στιγμή οι αιτήσεις διακοπών ρεύματος σε νοικοκυριά της πόλης είναι αρκετές και πολλά επίσης είναι τα νοικοκυριά που αναγκάζονται να ρυθμίσουν οφειλές προς τη ΔΕΗ.