Η ενδιάμεση ενημέρωση της Global Electricity Review που εξέδωσε η Ember αναλύει δεδομένα ηλεκτρικής ενέργειας από 63 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 87% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και συγκρίνει τους πρώτους έξι μήνες του 2021 με την ίδια περίοδο του 2019 για να δείξει πώς επηρεάστηκε η μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια καθώς ο πλανήτης ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας το 2020.
Η έκθεση αποκάλυψε ότι οι εκπομπές του παγκόσμιου τομέα ηλεκτρικής ενέργειας ανέκαμψαν το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, αυξημένες σε σχέση με τα χαμηλότερα επίπεδα που σημειώθηκαν την ίδια περίοδο του 2020, έτσι ώστε οι εκπομπές να είναι τώρα κατά 5% υψηλότερες από τα επίπεδα πριν από την πανδημία το πρώτο εξάμηνο του 2019.
Στις αρχές του 2020, όταν οι περισσότερες χώρες του πλανήτη βρίσκονταν σε lockdown, σημειώθηκε μείωση τόσο στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας όσο και στις εκπομπές άνθρακα σε σχέση με το 2019 κατά 3% και 7%, αντίστοιχα. Μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2020, οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα επέστρεψαν στα επίπεδα πριν από την πανδημία καθώς η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας επανήλθε. Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε επίσης κατά 5% το πρώτο εξάμηνο του 2021 σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία, εκ των οποίων το 57% καλύφθηκε από αιολική και ηλιακή ενέργεια.
Ωστόσο, το 43% της αύξησης της ζήτησης καλύφθηκε από αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης άνθρακα που προκαλεί εκπομπές.
Το φυσικό αέριο ήταν σχεδόν αμετάβλητο, ενώ τα υδροηλεκτρικά και τα πυρηνικά σημείωσαν μικρή πτώση. Για πρώτη φορά, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρήγαγαν πάνω από το ένα δέκατο της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας και ξεπέρασαν την πυρηνική παραγωγή. «Η αλματώδης αύξηση στις εκπομπές το 2021 θα πρέπει να σημάνει συναγερμό σε όλο τον κόσμο», τόνισε ο Dave Jones, επικεφαλής της Ember για όλο τον κόσμο. «Δεν αποκαθιστούμε τον κόσμο προς το καλύτερο, αποκαθιστούμε τον κόσμο προς το χειρότερο. Η μετάβαση στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας με ρυθμό αστραπής αυτή τη δεκαετία είναι κρίσιμη για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης στους 1,5 βαθμούς. Η μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια συμβαίνει αλλά όχι με τον επείγοντα χαρακτήρα που απαιτείται. Οι εκπομπές κινούνται σε λάθος κατεύθυνση», προειδοποίησε.
Οι αυξανόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δείχνουν ότι η παγκόσμια μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια είναι τόσο μακριά από τον δρόμο που θέτει σε κίνδυνο τον στόχο για περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς, αναφέρει η έκθεση.
Καμία χώρα δεν επιτυγχάνει πραγματικά «πράσινη ανάκαμψη» στον τομέα της ενέργειας
Παρά το γεγονός ότι πολλές χώρες δεσμεύτηκαν να ωθήσουν τις οικονομίες τους σε μια νέα πράσινη κανονικότητα, η έκθεση του Ember έδειξε ότι καμία χώρα δεν έχει επιτύχει ακόμη μια πραγματικά πράσινη ανάκαμψη για τον τομέα της ενέργειας με διαρθρωτικές αλλαγές. Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), της Ιαπωνίας και της Κορέας πέτυχαν χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα στον τομέα της ενέργειας σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία, με τον άνεμο και τον ήλιο να αντικαθιστούν τον άνθρακα, αλλά μόνο όσο η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είχε περιοριστεί, αποκάλυψε η έκθεση.
Η παραγωγή καθαρής ενέργειας στις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 3% το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ενώ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας επανήλθε στα επίπεδα πριν από την πανδημία. «Αυτό σημαίνει ότι η απαιτούμενη παραγωγή ορυκτών καυσίμων μειώθηκε ελάχιστα. Η παραγωγή άνθρακα ήταν μόλις 7% χαμηλότερη το πρώτο εξάμηνο του 2021 από την ίδια περίοδο του 2019, ενώ η παραγωγή αερίου ήταν σχεδόν αμετάβλητη. Αυτό οδήγησε σε μικρή πτώση 4% στις εκπομπές άνθρακα στον τομέα της ενέργειας των ΗΠΑ», αναφέρει η έκθεση.
Στην ΕΕ, οι εκπομπές άνθρακα στον τομέα της ενέργειας στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ήταν 12% χαμηλότερες από το πρώτο εξάμηνο του 2019 με την παραγωγή άνθρακα να μειώνεται κατά 16%. Αυτό οφείλεται στη σημαντική αύξηση της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας που αποτελεί πάνω από το 20% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ-27, σύμφωνα με την έκθεση.
Οι χώρες με αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είχαν επίσης υψηλότερες εκπομπές, καθώς η παραγωγή άνθρακα αυξήθηκε όπως και η παραγωγή ηλεκτρισμού από τον άνεμο και τον ήλιο. Αυτές οι χώρες που κατηγοριοποιούνται ως χώρες «γκρίζας ανάκαμψης» βρίσκονται κυρίως στην Ασία, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, του Μπαγκλαντές, της Ινδίας, του Καζακστάν, της Μογγολίας, του Πακιστάν και του Βιετνάμ.
Αυτές οι χώρες δεν έχουν ακόμη αποσυνδέσει τις εκπομπές και την αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την έκθεση.
Η ταχύτερη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας ήταν στη Μογγολία, την Κίνα και το Μπαγκλαντές, όπου όλοι είδαν τον άνθρακα να καλύπτει μεγάλο ποσοστό αυτής της αύξησης. Σύμφωνα με την έκθεση, το Μπαγκλαντές ήταν η μόνη χώρα χωρίς αύξηση της καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας. Το Βιετνάμ ήταν η μόνη «γκρίζα χώρα ανάκαμψης» όπου ο ήλιος και ο άνεμος κάλυψαν όλη την αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά οι εκπομπές άνθρακα στον τομέα της ενέργειας εξακολουθούν να αυξάνονται κατά 4% λόγω της μετάβασης από την παραγωγή αερίου σε άνθρακα.
«Οι αναπτυσσόμενες χώρες στην Ασία πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους στην κάλυψη όλης της ζήτησης με νέα ηλεκτρική ενέργεια μηδενικού άνθρακα, ως το πρώτο βήμα προς την επίτευξη 100% καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας πριν από τα μέσα του αιώνα», δήλωσε ο ανώτερος αναλυτής της Ember, Muyi Yang, ο οποίος θεωρεί ότι οι χώρες αυτές πρέπει να αφήσουν πάραυτα τα ορυκτά καύσιμα και να προχωρήσουν κατευθείαν προς φθηνές, καθαρές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, είπε ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το εάν η περιοχή μπορεί να επιταχύνει περαιτέρω την αδιάκοπη πορεία της προς την ηλεκτροπαραγωγή από πράσινες πηγές και ταυτόχρονα θα χρησιμοποιήσει πιο αποτελεσματικά την ηλεκτρική ενέργεια.