Ντόμινο ενεργειακών σοκ απειλεί πλέον όλον τον πλανήτη, καθώς η ευρωπαϊκή κρίση του φυσικού αερίου διαχέεται ταχύτατα σε παγκόσμιο επίπεδο, πυροδοτώντας ζοφερά σενάρια ελλείψεων, ανατιμήσεων και μπλακ άουτ ρεύματος και θέρμανσης για τον χειμώνα που έρχεται.
Στην Ευρώπη, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν ήδη αυξηθεί κατά 500% από τις αρχές του χρόνου, οι ροές των προμηθειών από Ρωσία και Νορβηγία δεν αρκούν για να καλύψουν τις ελλείψεις, και οι βιομηχανίες λιπασμάτων μειώνουν κατακόρυφα την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα απειλώντας με ελλείψεις βασικών αγαθών όλη τη διατροφική αλυσίδα.
Στη Βρετανία, ο συνδυασμός ενεργειακής κρίσης και Brexit (με τις δραματικές ελλείψεις σε οδηγούς φορτηγών) έχει ως συνέπεια να έχουν εξαντληθεί πλέον τα καύσιμα στο 50% έως και 90% των πρατηρίων σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως ανακοίνωσε χθες ο Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου Πετρελαίου. Ενδεικτικό, δε, του οριακού σημείου στο οποίο έχει φθάσει η χώρα είναι ότι ο υπουργός Μεταφορών Γκραντ Σαπς άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθούν ακόμη και οδηγοί του στρατού για να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες των πρατηρίων.
Με το φως των κεριών
Το ενεργειακό έλλειμμα όμως δονεί πια όλον τον πλανήτη - από την Κίνα και την Ιαπωνία έως τη Βραζιλία.
Η Κίνα, ο μεγαλύτερος αγοραστής φυσικού αερίου στον κόσμο, δεν έχει επαρκή αποθέματα, παρότι έχει διπλασιάσει τις εισαγωγές σε σχέση με πέρυσι. Η έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας έχει οδηγήσει σε πλαφόν κατανάλωσης και σε μείωση της παραγωγής πολλών εργοστασίων -ανάμεσά τους και πολλών προμηθευτών της Apple και της Tesla-, στις βορειοανατολικές επαρχίες της χώρας καταστήματα λειτουργούν με το φως των κεριών και εμπορικά κέντρα κλείνουν πριν νυχτώσει, ενώ σε περιοχές όπως η επαρχία Λιανονίνγκ και η πόλη Χουλουντάο έχει μπει δελτίο στη βιομηχανική και οικιακή κατανάλωση ρεύματος.
Τουλάχιστον 15 κινεζικές επιχειρήσεις έχουν ενημερώσει επίσημα το χρηματιστήριο ότι η παραγωγή τους έχει διαταραχθεί λόγω των διακοπών ρεύματος, ενώ πάνω από 30 εταιρείες εισηγμένες στην Ταϊβάν με δραστηριότητες στην Κίνα έχουν σταματήσει να λειτουργούν για να προσαρμοστούν στα όρια κατανάλωσης ρεύματος.
Η μείωση της παραγωγής έχει πλήξει καίρια την παραγωγή αλουμινίου και τσιμέντου. Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, έχει ανασταλεί ήδη το 7% της παραγωγικής ικανότητας αλουμινίου της Κίνας, ενώ έχει επηρεαστεί και το 29% της παραγωγής τσιμέντου.
Η Nomura αναθεώρησε πτωτικά την πρόβλεψή της για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ του τρίτου και τέταρτου τριμήνου στο 4,7% και 3%, αντίστοιχα, από το 5,1% και το 4,4%, ενώ προειδοποίηση για ανάλογη αναθεώρηση απηύθυνε και η Morgan Stanley.
Αύξηση των τιμολογίων.
Στην Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας προστατεύονται σε έναν βαθμό από τις αγορές μακροπρόθεσμων συμβολαίων LNG που είναι συνδεδεμένα με τις τιμές του πετρελαίου. Όμως, την περασμένη εβδομάδα, η Korea Electric Power ανακοίνωσε ότι προχωρά σε αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας για πρώτη φορά έπειτα από οκτώ χρόνια.
Στη Βραζιλία, οι ιστορικά χαμηλές ροές προς τη λεκάνη του ποταμού Παρανά -οι χαμηλότερες του τελευταίου αιώνα- έχουν μειώσει την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και αναγκάζουν τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να στρέφονται στο φυσικό αέριο. Η χώρα ανέβασε τις εισαγωγές αερίου στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών τον Ιούλιο και οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνονται συνεχώς.
Σ’ αυτό το κάδρο είναι προφανές ότι η αναμέτρηση του χειμώνα θα είναι σφοδρή μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Νότιας Αμερικής για τη διασφάλιση όσο το δυνατό περισσότερων προμηθειών LNG από εξαγωγείς όπως το Κατάρ. «Έχουμε τεράστια ζήτηση από όλους τους πελάτες μας και δυστυχώς δεν θα μπορούμε να τους εξυπηρετήσουμε όλους», ήταν η χαρακτηριστική προειδοποίηση του υπουργού Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ Αλ Κάαμπι, στις αρχές του μήνα.
«Εκτινάχθηκε» και η τιμή του πετρελαίου
Μια ανάσα από τα 80 δολάρια το βαρέλι «σκαρφάλωσε» και πάλι η τιμή brent, με κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες να το βλέπουν στα 90 δολάρια σε ορίζοντα τριμήνου, εν μέσω ανησυχιών για επαρκή προσφορά, την ώρα που η παγκόσμια ζήτηση αναμένεται να επιστρέψει στα προ της πανδημίας επίπεδα έως τις αρχές του 2022, καθώς αίρονται τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορονοϊού.
Η τιμή brent στο Λονδίνο ενισχύθηκε χθες περισσότερο από 2% για πέμπτη διαδοχική συνεδρίαση, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2018, ενώ και στη Ν. Υόρκη η τιμή αργού ξέφυγε πάνω από τα 75 δολάρια, κοντά στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο. Η Goldman Sachs ανέβασε τον πήχη για τις προβλέψεις της κατά 10 δολάρια, στα 90 δολάρια το βαρέλι, καθώς η ταχύτερη του αναμενομένου ανάκαμψη της ζήτησης για καύσιμα σε συνδυασμό με τον τυφώνα Άιντα έπληξαν την αμερικανική παραγωγή, περιορίζοντας κατά πολύ την προσφορά.
Παγκόσμια ζήτηση
Η εκτίναξη των τιμών φυσικού αερίου στα ύψη λόγω ελλείψεων έχει στρέψει τους καταναλωτές σε εναλλακτικές πηγές καυσίμων, όπως το πετρέλαιο, συμπαρασύροντας και αυτό στην ανοδική κούρσα.
Την ίδια στιγμή, οι εισαγωγές πετρελαίου στην Ασία εκτινάχθηκαν σε υψηλό τριμήνου τον Αύγουστο, ανακάμπτοντας από το χαμηλό έτους που άγγιξαν τον Ιούλιο. Όλο αυτό το σκηνικό ανοίγει τον δρόμο για επιστροφή της παγκόσμιας πετρελαϊκής ζήτησης στα προ του κορονοϊού επίπεδα έως τα τέλη του έτους ή τις αρχές του 2022, σύμφωνα με κορυφαίους παραγωγούς και εταιρείες εμπορίας καυσίμων. Πολύ περισσότερο, ανατρέπεται το σενάριο που ήθελε την παγκόσμια πετρελαϊκή ζήτηση να έχει κορυφωθεί το 2019, καθώς ο διευθύνων σύμβουλος της Vitol για την Ασία, Μάικ Μιούλερ, εκτιμά ότι η ζήτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται και θα φθάσει τα 110 εκατ. βαρέλια ημερησίως έως τα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Η TotalEnergy τοποθετεί την κορύφωση της ζήτησης λίγο αργότερα, προς το 2030, σημειώνοντας ότι η παγκόσμια κατανάλωση θα αρχίσει να μειώνεται πριν από το τέλος της δεκαετίας.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")